Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Ένα νέο τοπίο ισχύει στο “καθεστώς” της ασφαλιστικής ενημερότητας για όσους θέλουν να μεταβιβάσουν ακίνητο ή να συστήσουν εμπράγματο δικαίωμα.
Ειδικότερα, βάσει ειδικών οδηγιών των αρμόδιων υπηρεσιών των Ταμείων, για τις δικαιοπραξίες με τίμημα, η ρύθμιση της οφειλής είναι προαιρετική, λόγω της δυνατότητας παρακράτησης του τιμήματος έναντι αυτής, ενώ η ρύθμιση της οφειλής καθίσταται υποχρεωτική μόνο όταν ο οφειλέτης επιθυμεί να λάβει ενημερότητα για να καρπωθεί το τίμημα.
Αντίθετα, για τις δικαιοπραξίες χωρίς τίμημα, η ρύθμιση της οφειλής είναι προαιρετική, αλλά η διασφάλιση της οφειλής είναι υποχρεωτική.
Στην πράξη, διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις χορήγησης Αποδεικτικού Ασφαλιστικής Ενημερότητας και Βεβαίωσης Οφειλής:
1. Μεταβίβαση από επαχθή αιτία
Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας
– Χωρίς οφειλή – Εφόσον τον συναλλασσόμενο δεν βαρύνει καμία οφειλή, δεν απαιτείται βεβαίωση διασφάλισης από το ΚΕΑΟ. Έτσι, χορηγείται απευθείας ενημερότητα μέσω Διαδικτύου είτε στον ίδιο τον συναλλασσόμενο είτε στον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο ο οποίος ενεργεί κατ’ εντολή του.
– Με οφειλή διασφαλισμένη εντός ρύθμισης – Εφόσον η συνολική οφειλή είναι ολικώς διασφαλισμένη και παράλληλα έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης και τηρούνται οι όροι της, τότε βεβαιώνεται από το ΚΕΑΟ η διασφάλιση της οφειλής, καθώς και η ρύθμιση της οφειλής με τη “βεβαίωση διασφάλισης οφειλών (επαχθή αιτία)”. Γι’ αυτό χορηγείται ενημερότητα, οπότε το τίμημα της μεταβίβασης δεν παρακρατείται από τον συμβολαιογράφο.
Βεβαίωση οφειλής
– Χωρίς οφειλή – Δεν εκδίδεται βεβαίωση οφειλής.
– Με οφειλή μη διασφαλισμένη, εντός ή εκτός ρύθμισης – Εφόσον η οφειλή είναι μη διασφαλισμένη, ανεξάρτητα από το αν έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης ή αν τηρούνται οι όροι της, βεβαιώνεται από το ΚΕΑΟ η μη διασφάλιση της οφειλής με τη “βεβαίωση για παρακράτηση τιμήματος (επαχθή αιτία)”. Έτσι, χορηγείται η βεβαίωση οφειλής. Οπότε το τίμημα της μεταβίβασης παρακρατείται από τον συμβολαιογράφο και αποδίδεται στα Ταμεία, εξολοκλήρου ή συμμέτρως.
– Με οφειλή διασφαλισμένη εκτός ρύθμισης – Εφόσον η οφειλή είναι ολικώς διασφαλισμένη, αλλά δεν έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης, ή έχει υπαχθεί αλλά δεν τηρούνται οι όροι αυτής, τότε βεβαιώνεται από το ΚΕΑΟ η διασφάλιση της οφειλής, καθώς και η μη ρύθμιση της οφειλής με τη “βεβαίωση για παρακράτηση τιμήματος (επαχθή αιτία)”. Γι’ αυτό χορηγείται η βεβαίωση οφειλής. Οπότε το τίμημα της μεταβίβασης παρακρατείται από τον συμβολαιογράφο και αποδίδεται στα Ταμεία, εξολοκλήρου ή συμμέτρως.
2. Μεταβίβαση από χαριστική αιτία
Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας
– Χωρίς οφειλή – Εφόσον τον συναλλασσόμενο δεν βαρύνει καμία οφειλή, δεν απαιτείται βεβαίωση διασφάλισης και χορηγείται απευθείας ενημερότητα μέσω Διαδικτύου είτε στον ίδιο τον συναλλασσόμενο είτε στον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο ο οποίος ενεργεί κατ’ εντολή του.
– Με οφειλή διασφαλισμένη, εντός ή εκτός ρύθμισης – Εφόσον η συνολική οφειλή είναι ολικώς διασφαλισμένη, ανεξάρτητα από το αν έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης ή αν τηρούνται οι όροι αυτής, τότε βεβαιώνεται από το ΚΕΑΟ η διασφάλιση της οφειλής, καθώς και η ρύθμιση της οφειλής ή μη με “Βεβαίωση διασφάλισης οφειλών (χαριστική αιτία)” και χορηγείται από τα Ταμεία ενημερότητα.
Βεβαίωση οφειλής
– Με ή χωρίς οφειλή – Δεν εκδίδεται βεβαίωση οφειλής. Απαιτείται διασφάλιση οφειλής και χορήγηση ενημερότητας.
> Σύμμετρη ικανοποίηση εφορίας και Ταμείων
Νέο στοιχείο των διατάξεων αποτελεί η σύμμετρη ικανοποίηση απαιτήσεων εφορίας και Ταμείων όταν το τίμημα της μεταβίβασης δεν επαρκεί για την ολοσχερή εξόφληση του συνολικού ποσού των βεβαιώσεων οφειλής προς εφορία-Ταμεία, εφόσον:
– Προαφαιρεθεί από το τίμημα το απαιτούμενο ποσό για την ολοσχερή εξόφληση των τυχόν ανεξόφλητων φορολογικών υποχρεώσεων του οφειλέτη για το προς μεταβίβαση ακίνητο, από φόρο κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής, καθώς και από τον ΕΝΦΙΑ.
– Το τίμημα της μεταβίβασης δεν υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Η υποχρέωση των υπηρεσιών των Ταμείων στην παραπάνω διαδικασία περί σύμμετρης ικανοποίησης πιστωτών εξαντλείται στη χορήγηση βεβαίωσης οφειλής.
Τέλος, διευκρινίζεται προς αποφυγή παρερμηνειών ότι στην περίπτωση συρροής ασφαλιστικών και φορολογικών οφειλών όπου το τίμημα της μεταβίβασης διανέμεται από τον συμβολαιογράφο συμμέτρως μεταξύ εφορίας-Ταμείων δεν θα απαιτείται εφεξής από τον συναλλασσόμενο να παρέχει στον φορέα πρόσθετη διασφάλιση για το μέρος του τιμήματος το οποίο δεν θα εισπράττεται από τα Ταμεία, αλλά θα αποδίδεται από τον συμβολαιογράφο στην εφορία και ο e-ΕΦΚΑ θα αρκείται στην είσπραξη του μεριδίου του τιμήματος που του αναλογεί με βάση τη σύμμετρη διανομή. Όσον αφορά την είσπραξη της υπολειπόμενης οφειλής από τον δικαιούχο ασφαλιστικό φορέα, εφαρμόζονται οι διατάξεις του ΚΕΔΕ (περί είσπραξης Δημοσίων Εσόδων).
Ποιοι απαλλάσσονται
Eγκύκλιο με την οποία ξεκαθαρίζει ποιοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας έχει εκδώσει ο e-ΕΦΚΑ. Συγκεκριμένα, απαλλάσσονται, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθοι:
– Οι δικαιούχοι αμοιβών γενικά από παροχή εξαρτημένης εργασίας, συντάξεων, διατροφής, εξόδων νοσηλείας και κηδείας, εφόσον η πληρωμή γίνεται απευθείας στον δικαιούχο ή σε πρόσωπο νόμιμα εξουσιοδοτημένο.
– Το Ελληνικό Δημόσιο, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, εκτός των Δήμων, Κοινοτήτων, Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, Διαδημοτικών, Δημοτικών και Κοινοτικών Επιχειρήσεων, το Δημόσιο άλλων κρατών κ.λπ.
– Οι μεταβιβάζοντες αγροτεμάχια αντικειμενικής αξίας κάτω των 5.000 ευρώ.
– Η Τράπεζα της Ελλάδος και τα αναγνωρισμένα στην Ελλάδα πιστωτικά ιδρύματα.
– Οι δικαιούχοι των, κατά τις κείμενες διατάξεις, λοιπών ακατάσχετων χρηματικών απαιτήσεων, όπως αυτές προσδιορίζονται από την υπηρεσία που διενεργεί την εκκαθάριση.
– Ο σύνδικος της πτώχευσης φυσικού ή νομικού προσώπου για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν την πτωχευτική περιουσία, ο εκκαθαριστής επιχείρησης για τις πράξεις της εκκαθάρισης, ο κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομιάς, όταν ενεργεί αποδεδειγμένα για πράξεις εκκαθάρισης της σχολάζουσας κληρονομιάς, καθώς και ο εκκαθαριστής κληρονομιάς για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν την κληρονομιά.
– Οι εκμισθωτές κινητών και ακινήτων για τη λήψη του μισθώματος.
– Οι δικαιούχοι στεγαστικών δανείων για την παροχή υποθήκης προς εξασφάλιση των δανείων αυτών.
– Οι δικαιούχοι επιδότησης-επιχορήγησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
– Οι ασφαλιστικοί εκκαθαριστές για τα χρέη της ασφαλιστικής επιχείρησης ανεξάρτητα από τον χρόνο βεβαίωσής τους.
– Οι εκκαθαριστές που ορίζονται σύμφωνα για τα χρέη δημοτικής ή κοινοτικής επιχείρησης προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ανεξαρτήτως του χρόνου βεβαίωσής τους.
– Οι ειδικοί διαχειριστές για τα χρέη της υπό ειδικής διαχείρισης επιχείρησης, ανεξάρτητα από τον χρόνο βεβαίωσής τους και τον χρόνο στον οποίο ανάγονται.
– Οι υπό ειδική διαχείριση επιχειρήσεις.
– Τα μέλη των υπό εκκαθάριση προσωπικών εταιρειών για τη μεταβίβαση εταιρικών ακινήτων αυτών, αναφορικά με τις ατομικές τους οφειλές.
– Ο εκκαθαριστής, που διορίζεται από το δικαστήριο με την οριστική δικαστική απόφαση δικαστικής ρύθμισης οφειλών του ν. 3869/2010, για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν την περιουσία του οφειλέτη, καθώς και κάθε συναλλαγή του με το Δημόσιο στο πλαίσιο της εκκαθάρισης του ν. 3869/2010.
https://www.capital.gr/oikonomia/3575945/to-neo-kathestos-tis-asfalistikis-enimerotitas
