Η επιστροφή της παγκόσμιας οικονομίας στην κανονικότητα έχει εκτινάξει στα ύψη τις τιμές ενέργειας, μετάλλων και τροφίμων –προσφέροντας τεράστια οφέλη στους μεγάλους εξαγωγείς εμπορευμάτων ενώ παράλληλα επιφέρει τεράστιο πλήγμα στις χώρες που εισάγουν
Η ανισότητα, όπως φαίνεται, θα είναι μια από τις κληρονομιές που θα αφήσει πίσω της η κρίση της πανδημίας του κορονοΪού καθώς η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει και επιστρέφει στην κανονικότητα. Και τα φαινόμενα που χαρακτηρίζουν αυτή την μετα-πανδημική εποχή γίνονται ολοένα πιο ορατά.
Η επιστροφή της παγκόσμιας οικονομίας στην κανονικότητα μετά το πρωτοφανές πλήγμα που δέχθηκε από την πανδημία του κορονοϊού έχει εκτινάξει στα ύψη τις τιμές ενέργειας, μετάλλων και τροφίμων –προσφέροντας τεράστια οφέλη στους μεγάλους εξαγωγείς εμπορευμάτων ενώ παράλληλα επιφέρει τεράστιο πλήγμα στις χώρες που αγοράζουν το μεγαλύτερο μέρος των πρώτων υλών τους από άλλους.
Τα εμπορεύματα συνολικά έχουν αυξηθεί περισσότερο από 20% τους τελευταίους 12 μήνες, με το αργό πετρέλαιο να καταγράφει κέρδη περίπου 50%. Ο spot δείκτης εμπορευμάτων του Bloomberg βρίσκεται στα υψηλά δεκαετίας και κατευθύνεται προς το τέταρτο διαδοχικό τρίμηνο ανόδου. Οι μεγάλοι όμιλοι πετρελαίου και ορυχείων, με τα ταμεία γεμάτα, επιστρέφουν δις δολάρια στους μετόχους μέσω μερισμάτων ή επαναγοράς μετοχών.
Λίγοι είναι οι αναλυτές που περιμένουν την αγορά εμπορευμάτων να διορθώσει γρήγορα και πολλοί εκτιμούν ότι η αγορά έχει κι άλλο περιθώριο ανόδου. Για χώρες όπως η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία, που είναι οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς ενέργειας, η τρέχουσα συγκυρία είναι ευνοϊκή. Για άλλους, η συγκυρία ασκεί πρόσθετες πιέσεις στη σταθερότητα των κεφαλαίων και των νομισμάτων τους, οδηγώντας σε αυξημένο πληθωρισμό.
Ας ρίξουμε μια ματιά για το ποιες διεθνείς περιοχές ωφελούνται και ποιες χάνουν από την άνοδο των τιμών εμπορευμάτων.
Οι παραγωγοί πετρελαίου στον Αραβικό Κόλπο είναι οι περισσότερο κερδισμένοι αυτούς τους 12 μήνες, από οικονομικής άποψης. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ θα δούν τις εξαγωγές τους να ενισχύονται θεαματικά ανεβάζοντας εντυπωσιακά το ΑΕΠ τους, ενώ η Σαουδική Αραβία θα έχει μικρότερα οφέλη. Η Ιαπωνία και η Δυτική Ευρώπη θα αναγκαστούν να πληρώσουν περισσότερο για τις εισαγωγές εμπορευμάτων, ενώ οι 5 μεγαλύτεροι χαμένοι θα βρίσκονται στην Ασία, με χώρες όπως το Βιετνάμ και το Μπανγκλαντές να δυσκολεύονται για την αγορά ενέργειας και τροφίμων.
Η μεταφορά των 550 δις δολαρίων
Η νέα κανονικότητα στις σχέσεις ανάμεσα στους εξαγωγείς και εισαγωγείς φέρνει και οικονομικές αλλαγές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bloomberg, 550 δις δολάρια θα μεταφερθούν από τους εισαγωγείς προς τους εξαγωγείς το 2021, πρακτικά διπλασιάζοντας την αντίστροφη μεταφορά των 280 δις δολαρίων που συνέβη όταν οι τιμές των εμπορευμάτων κατέρρευσαν στην αρχή της πανδημίας. Σε απόλυτους αριθμούς, η Ρωσία θα κερδίσει τα περισσότερα, με τις εξαγωγές της να αυξάνονται κατά 120 δις δολάρια το 2021. Η Αυστραλία, η Σαουδική Αραβία, η Βραζιλία και τα ΗΑΕ ακολοθούν με κέρδη άνω των 50 δις δολαρίων. Οι εξαγωγές της Κίνας θα μειωθούν κατά 218 δις δολάρια, ενώ οι εξαγωγές της Ινδίας και της Ιαπωνίας θα μειωθούν κατά 55 δις δολάρια.
Οι τιμές τροφίμων αυξήθηκαν τους τελευταίους 12 μήνες και βρίσκονται κοντά στα ψηλότερα επίπεδα από το 2011. Αυτό είναι θέμα ιδιαίτερα για τις κεντρικές-ανατολικές περιοχές, όπου οι αυξήσεις σε είδη διατροφής από ψωμί μέχρι κρέας συνέβαλε στη πυροδότηση της Αραβικής Ανοιξης πριν μια δεκαετία. Επτά από τις 10 πιο ασθενείς χώρες βρίσκονται στην περιοχή αυτή, με χώρες όπως η Υεμένη που καταστρέφεται από τον εμφύλιο πόλεμο, αλλά και το Σουδάν, η Τυνησία και η Αλγερία.
