Αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο ξεκινούν οι επιτροπές του υπουργείου Οικονομικών τις εργασίες που θα οδηγήσουν στη ριζική αναδιάρθρωση του ΕΝΦΙΑ, ενώ παράλληλα άλλες επιτροπές σχεδιάζουν το λίφτινγκ που θα πραγματοποιηθεί στο σύστημα για τον υπολογισμό των αντικειμενικών αξιών με την επαναχάραξη των τιμών ζώνης στα μεγάλα αστικά κέντρα και τις αλλαγές στους συντελεστές εμπορικότητας και παλαιότητας. Μετά από 41 χρόνια εφαρμογής των αντικειμενικών το σύστημα χρειάζεται επειγόντως αλλαγές για να συμβαδίζει με τις σημερινές ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί. Όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών “στο τραπέζι βρίσκονται όλα”. Νέα κλιμάκια και νέοι συντελεστές υπολογισμού του βασικού φόρου αλλά και αναπροσαρμοσμένοι συντελεστές παλαιότητας, καθώς και νέο αφορολόγητο όριο στον συμπληρωματικό φόρο ή μείωση του φόρου κατά 50%.
Τις παρεμβάσεις στους συντελεστές και στα κλιμάκια θα επεξεργαστεί η ειδική 18μελής ομάδα εργασίας που πραγματοποίησε τις προηγούμενες μέρες την πρώτη συνάντηση όπου και συζητήθηκε το πλαίσιο των αλλαγών που θα γίνουν. Σε καθημερινή βάση θα συνεδριάζει μετά τον Δεκαπενταύγουστο προκειμένου το αργότερο στα τέλη Σεπτεμβρίου να παραδώσει το πόρισμα της στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Δεν αποκλείεται η επιτροπή να έχει μία πρώτη εικόνα για τον δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει από τις νέες εντάξεις και τις αλλαγές στο πρώτο 10ήμερο του Σεπτεμβρίου. Και αυτό καθώς θα πρέπει να ενημερωθεί το Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου ο πρωθυπουργός να ανακοινώσει από τον βήμα της ΔΕΘ τις μειώσεις που θα πραγματοποιηθούν το 2022 στον ΕΝΦΙΑ.
Όπως έχουν τονίζει από το οικονομικό επιτελείο ο νέος ΕΝΦΙΑ σχεδιάζεται χωρίς να επέρχονται αλλαγές στη συνολική επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας καθώς το οικονομικό επιτελείο έχει δεσμευθεί για δημοσιονομικά ουδέτερες αλλαγές, που σημαίνει πως και το επόμενο έτος οι εισπράξεις από τον φόρο κατοχής ακινήτων θα διαμορφωθούν στα 2,2 δισ. ευρώ.
Οι αλλαγές που σχεδιάζονται θα απορροφήσουν τις μεγάλες αυξήσεις που προκύπτουν μετά την εκτόξευση των αντικειμενικών αξιών. Εκτός από τις παρεμβάσεις που δρομολογούνται στα κλιμάκια και στους συντελεστές υπολογισμού του βασικού φόρου, μια ακόμη ομάδα ομάδας εργασίας επεξεργάζεται τους συντελεστές παλαιότητας, οι οποίοι, αντί να μειώνουν, αυξάνουν τον φόρο όσο πιο νέο είναι ένα κτίσμα. Οι προτάσεις της ομάδας εργασίας αναμένεται να λάβουν τη μορφή νομοσχεδίου, το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί μέχρι το τέλος του έτους.
Το σχέδιο για τον νέο ΕΝΦΙΑ προβλέπει τα εξής:
1. Νέα κλίμακα υπολογισμού του βασικού φόρου
Ο ΕΝΦΙΑ συνδέεται με την τιμή ζώνης καθώς ο φόρος ανά τετραγωνικό μέτρο προκύπτει από την ακόλουθη κλίμακα:
– Για περιοχές με τιμή ζώνης έως 550 ευρώ, ο φόρος είναι 2 ευρώ ανά μέτρο.
– Για τιμή ζώνης από 551 έως 750 ευρώ, ο φόρος είναι 2,8 ευρώ ανά μέτρο.
– Για τιμή ζώνης από 751 έως 1.050 ευρώ, ο φόρος υπολογίζεται σε 2,9 ευρώ ανά μέτρο.
– Για 1.051 έως 1.500 ευρώ, ανέρχεται σε 3,7 ευρώ ανά μέτρο.
– Για 1.501 έως 2.000 ευρώ ανέρχεται σε 4,5 ευρώ το μέτρο.
– Για 2.001 έως 2.500 ευρώ, ο φόρος υπολογίζεται σε 6 ευρώ ανά μέτρο.
– Για 2.501 έως 3.000 ευρώ, είναι 7,6 ευρώ ανά μέτρο.
– Για 3.001 έως 3.500 ευρώ, είναι 9,20 ευρώ ανά μέτρο.
– Για 3.501 έως 4.000 ευρώ, ανέρχεται σε 9,6 ευρώ ανά μέτρο.
– Για 4.001 έως 4.500 ευρώ, φτάνει τα 11,10 ευρώ ανά μέτρο.
– Για 4.501 έως 5.000 ευρώ, υπολογίζεται σε 11,30 ευρώ ανά μέτρο.
– Για 5.001 ευρώ και άνω, είναι 13 ευρώ ανά μέτρο.
Η ειδική ομάδα εργασίας επεξεργάζεται διάφορα σενάρια με περισσότερα κλιμάκια και συντελεστές ώστε να αποτραπούν οι μεγάλες επιβαρύνσεις που προκύπτουν για τους έχοντες μικρή και μεσαία περιουσία μετά την αύξηση των αντικειμενικών αξιών.
2. Συντελεστές Παλαιότητας
Προβληματική κρίνεται και η εξάντληση του συντελεστή παλαιότητας των αντικειμενικών αξιών στα 26 έτη, πέραν των οποίων δεν απομειώνεται άλλο η αξία των ακινήτων. Είτε δηλαδή το ακίνητο είναι ηλικίας 50 ετών είτε 25, η φορολογητέα αξία είναι η ίδια. Αν συνεκτιμηθεί ότι ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του κτιριακού αποθέματος της χώρας (υπολογίζεται πάνω από το 70%) έχει κατασκευαστεί πριν από το 1995, είναι προφανής η στρέβλωση που δημιουργείται. Και στην περίπτωση του συντελεστή παλαιότητας, διαφορετικά γίνεται ο υπολογισμός στον ΕΝΦΙΑ και διαφορετικά στις μεταβιβάσεις. Στον ΕΝΦΙΑ εφαρμόζεται ουσιαστικά συντελεστής “νεότητας”, καθώς στα νεόδμητα ακίνητα υπάρχει προσαύξηση του φόρου μέχρι και 25%. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η τιμή ζώνης που λαμβάνεται υπόψη αφορά ήδη νεόδμητο κτίσμα. Έτσι, π.χ., ένα νεόδμητο διαμέρισμα ηλικίας τριών ετών και τιμής ζώνης 250.000 ευρώ θα φορολογηθεί με ΕΝΦΙΑ υπολογισμένο για 312.500 ευρώ, με λόγο συντελεστή “νεότητας” 1,25, που επιβάλλεται σε ακίνητα ηλικίας από 0-4 έτη. Στον αντίποδα, αν πρόκειται να μεταβιβαστεί ακριβώς το ίδιο σπίτι, η αντικειμενική του αξία, επί της οποίας θα υπολογιστεί ο φόρος μεταβίβασης, θα είναι 225.000 ευρώ, καθώς εφαρμόζεται συντελεστής παλαιότητας 0,90! Οι στρεβλώσεις αυτές θα αποτελέσουν παρελθόν το επόμενο έτος. Σε συνεργασία με πανεπιστήμια και το Τεχνικό Επιμελητήριο, εντός του 2022 πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές προτάσεις, οι οποίες θα υποβληθούν στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Όπως αναφέρουν, σε αρκετές περιοχές θα σπάσουν στα δύο οι υφιστάμενες ζώνες, σε άλλες περιπτώσεις θα γίνουν επεκτάσεις, ενώ κάποιες ζώνες θα συνενωθούν. Επίσης, θα τροποποιηθούν οι συντελεστές εμπορικότητας, ενώ θα αλλάξει άρδην το σύστημα υπολογισμού της παλαιότητας.
3. Συμπληρωματικός φόρος- Τα σενάρια για την κατάργηση
1. Πλήρης κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ για τα φυσικά πρόσωπα. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, ο συμπληρωματικός φόρος που πληρώνουν σήμερα τα φυσικά πρόσωπα ανέρχεται στο ποσό των 358 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό, εφόσον επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις των στελεχών του υπουργείου Οικονομικών, μπορεί να καλυφθεί από τον ΕΝΦΙΑ που θα πληρώσουν τα ακίνητα που βρίσκονται στις περιοχές που εντάσσονται στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων.
2. Μείωση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ κατά 50%. Στο σενάριο αυτό μειώνεται ο φόρος για φυσικά και νομικά πρόσωπα. Το κόστος του μέτρου υπολογίζεται στα 300 εκατ. ευρώ για το 2022.
3. Διατήρηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ για πολύ μεγάλες περιουσίες. Η πρόταση προβλέπει τη δημιουργία ενός νέου “Φόρου Μεγάλης Ακίνητης περιουσίας” (ΦΜΑΠ) ο οποίος θα επιβάλλεται σε περιουσίες άνω των 500.000-600.000 ευρώ, με στόχο την είσπραξη ποσού της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ, τόσο από τα φυσικά πρόσωπα όσο και από τα νομικά πρόσωπα.
