Δικαστήριο ΕΕ: Οι τιμολογιακές επιλογές «μηδενικής χρέωσης» των Vodafone και Telekom Deutschland αντιβαίνουν στον κανονισμό για την πρόσβαση στο ανοικτό διαδίκτυο
Με σημερινές του αποφάσεις το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι οι τιμολογιακές επιλογές «μηδενικής χρέωσης» αντιβαίνουν στον κανονισμό για την πρόσβαση στο ανοικτό διαδίκτυο.
Ως εκ τούτου, περιορισμοί του εύρους ζώνης, της παροχής δικτύου σε άλλη συσκευή ή της χρήσης με περιαγωγή λόγω της ενεργοποίησης τέτοιας τιμολογιακής επιλογής είναι και αυτοί ασύμβατοι προς το δίκαιο της Ένωσης.
Ιστορικό της υπόθεσης
Η αποκαλούμενη «μηδενικής χρέωσης» τιμολογιακή επιλογή είναι εμπορική πρακτική με την οποία ο πάροχος υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο εφαρμόζει «μηδενική χρέωση» ή ευνοϊκότερη χρέωση στο σύνολο ή σε ένα μέρος της κίνησης δεδομένων που συνδέεται με μία εφαρμογή ή μια κατηγορία συγκεκριμένων εφαρμογών που προτείνονται από συνεργαζόμενες επιχειρήσεις του εν λόγω παρόχου υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο. Επομένως, τα δεδομένα αυτά δεν αφαιρούνται από τον όγκο δεδομένων που αγοράζεται στο πλαίσιο του βασικού πακέτου.
Μια τέτοια επιλογή, η οποία προτείνεται στο πλαίσιο περιορισμένων πακέτων, παρέχει συνακόλουθα στους παρόχους υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο τη δυνατότητα να ενισχύσουν την ελκυστικότητα της προσφοράς τους.
Δύο γερμανικά δικαστήρια1 υπέβαλαν στο Δικαστήριο ερωτήματα σχετικά με τη συμβατότητα προς το δίκαιο της Ένωσης του περιορισμού, εκ μέρους του παρόχου υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο, του εύρους ζώνης, της παροχής δικτύου σε άλλη συσκευή («tethering») ή της χρήσης με περιαγωγή, όταν ο πελάτης διαλέγει τέτοια τιμολογιακή επιλογή «μηδενικής χρέωσης». Τα δικαστήρια αυτά οφείλουν να επιλύσουν διαφορές σχετικές με περιορισμούς τέτοιου είδους μεταξύ, αφενός, της Vodafone2 ή της Telekom Deutschland3 και, αφετέρου, της Bundesnetzagentur (Ομοσπονδιακής υπηρεσίας δικτύων, Γερμανία)4 ή της Bundesverband der Verbraucherzentralen, γερμανικής ένωσης προστασίας των καταναλωτών5.
Στη Vodafone, οι τιμολογιακές επιλογές «μηδενικής χρέωσης» υπό την ονομασία «Vodafone Pass» («Video Pass», «Music Pass», «Chat Pass» και «Social Pass») ισχύουν μόνο στην ημεδαπή, ήτοι στη Γερμανία. Στην αλλοδαπή, ο όγκος δεδομένων που αναλώνεται στο πλαίσιο της χρήσης των υπηρεσιών των συνεργαζόμενων επιχειρήσεων προσμετράται στον συμπεριλαμβανόμενο στο βασικό πακέτο όγκο δεδομένων. Επιπλέον, όταν εφαρμόζεται πρακτική παροχής δικτύου σε άλλη συσκευή (σημείο ασύρματης πρόσβασης ή “hotspot”) («tethering»), η Vodafone συνυπολογίζει τα δεδομένα που αναλώνονται στον όγκο δεδομένων του πακέτου.
Η Telekom Deutschland προτείνει στους τελικούς πελάτες της, στο πλαίσιο ορισμένων προσφερόμενων από αυτήν πακέτων, μια πρόσθετη επιλογή (χαρακτηριζόμενη επίσης ως «Αdd-on option») υπό τη μορφή δωρεάν τιμολογιακής επιλογής του τύπου «μηδενικής χρέωσης», καλούμενης «Stream On»6.
Η ενεργοποίηση της επιλογής αυτής καθιστά δυνατή τη μη προσμέτρηση του όγκου δεδομένων που αναλώνεται μέσω της μετάδοσης ήχου και βίντεο συνεχούς ροής από συνεργάτες περιεχομένου της Telekom στον περιλαμβανόμενο στο βασικό πρόγραμμα όγκο δεδομένων, μετά την ανάλωση του οποίου μειώνεται γενικά η ταχύτητα μετάδοσης. Εντούτοις, με την ενεργοποίηση της επιλογής αυτής, ο τελικός πελάτης συγκατατίθεται σε περιορισμό του εύρους ζώνης σε 1,7 Mbit/s κατ’ ανώτατο όριο για τη μετάδοση βίντεο συνεχούς ροής, ανεξαρτήτως του αν πρόκειται για βίντεο που μεταδίδονται από συνεργάτες περιεχομένου ή από λοιπούς παρόχους.
Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου
Με τις σημερινές αποφάσεις του, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι οι τιμολογιακές επιλογές «μηδενικής χρέωσης», όπως οι επίμαχες στις υποθέσεις των κυρίων δικών, προβαίνουν, βάσει εμπορικών κριτηρίων, σε διάκριση στο πλαίσιο της κίνησης στο διαδίκτυο με το να μην αφαιρούν από το βασικό πακέτο την κίνηση δεδομένων προς συνεργαζόμενες εφαρμογές. Μια τέτοια εμπορική πρακτική δεν είναι σύμφωνη προς τη γενική υποχρέωση ισότιμης μεταχείρισης της κίνησης, άνευ διακρίσεων ή παρεμβάσεων, την οποία επιβάλλει ο κανονισμός για την πρόσβαση στο ανοικτό διαδίκτυο78.
Δεδομένου ότι περιορισμοί του εύρους ζώνης, της παροχής δικτύου σε άλλη συσκευή («tethering») ή της χρήσης με περιαγωγή έχουν εφαρμογή μόνο λόγω της ενεργοποίησης της τιμολογιακής επιλογής «μηδενικής χρέωσης», η οποία είναι αντίθετη προς τον κανονισμό για την πρόσβαση στο ανοικτό διαδίκτυο, οι εν λόγω περιορισμοί είναι και αυτοί ασύμβατοι προς το δίκαιο της Ένωσης.
Το πλήρες κείμενο των αποφάσεων (C-854/19, C-5/20 και C-34/20) είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA
- 1. Ήτοι το Verwaltungsgericht Köln (διοικητικό πρωτοδικείο Κολωνίας) (υποθέσεις C-854/19 και C-34/20) και το Oberlandesgericht Düsseldorf (ανώτερο περιφερειακό δικαστήριο του Ντίσελντορφ) (υπόθεση C-5/20).
- 2. Vodafone GmbH.
- 3. Telekom Deutschland GmbH.
- 4. undesnetzagentur für Elektrizität, Gas, Telekommunikation, Post und Eisenbahnen (Ομοσπονδιακή υπηρεσία δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, τηλεπικοινωνιών, ταχυδρομείου και σιδηροδρόμων, Γερμανία).
- 5. undesverband der Verbraucherzentralen und Verbraucherverbände – Verbraucherzentrale Bundesverband eV (Ομοσπονδιακή ένωση των συνδέσμων και των ενώσεων καταναλωτών).
- 6. Επιλογή αρχικά παρεχόμενη υπό τις μορφές «StreamOn Music», «StreamOn Music&Video», «MagentaEINS StreamOn Music» και «MagentaEINS StreamOn Music&Video».
- 7. Κανονισμός (ΕΕ) 2015/2120 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2015, για τη θέσπιση μέτρων σχετικά με την πρόσβαση στο ανοικτό διαδίκτυο και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/22/ΕΚ για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 531/2012 για την περιαγωγή σε δημόσια δίκτυα κινητών επικοινωνιών εντός της Ένωσης (ΕΕ 2015, L 310, σ. 1).
- 8. Βλ. Απόφαση του Δικαστηρίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2020, Telenor Magyarország, C-807/18 και C-39/19· βλ. επίσης ΑΤ αριθ. 106/20.