Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο Νόμος 4842 /2021 – Αναλυτικά οι αλλαγές (Πίνακες)
Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο Νόμος 4842/2021 “Ταχεία πολιτική δίκη, προσαρμογή των διατάξεων της πολιτικής δικονομίας για την ψηφιοποίηση της πολιτικής δικαιοσύνης, άλλες τροποποιήσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και λοιπές επείγουσες διατάξεις”.
Οι βασικές αλλαγές που καθιερώνονται είναι, μεταξύ άλλων, οι εξής:
Εισαγωγή του θεσμού της πιλοτικής δίκης ενώπιον του Αρείου Πάγου
Με τον εισαγόμενο θεσμό της πιλοτικής δίκης επιδιώκεται η οριστική επίλυση νομικών ζητημάτων, έτσι ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία της απονομής της πολιτικής δικαιοσύνης και να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου. Ειδικότερα, με τον εν λόγω θεσμό, που ακολουθεί το επιτυχημένο πρότυπο της πιλοτικής δίκης στη διοικητική δικαιοσύνη, τόσο οι διάδικοι όσο και τα δικαστήρια της ουσίας έχουν την δυνατότητα να ζητήσουν με αίτημα ή με προδικαστική απόφαση, αντιστοίχως, από τριμελή επιτροπή του Αρείου Πάγου να εισαγάγει προς εκδίκαση στην πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου οποιοδήποτε ένδικο βοήθημα ή μέσο στο οποίο τίθεται νέο δυσχερές ερμηνευτικό νομικό ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος που έχει συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων. Τη δυνατότητα εισαγωγής των ως άνω ενδίκων βοηθημάτων και μέσων στην πλήρη Ολομέλεια έχει και ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Μετά από την επίλυση του τιθέμενου ζητήματος, η πλήρης ολομέλεια του Αρείου Πάγου παραπέμπει το ένδικο μέσο ή βοήθημα στο αρμόδιο δικαστήριο για την ολοκλήρωση της εκδίκασης της υπόθεσης.
Νέα προθεσμία για τη κατάθεση προτάσεων στις υποθέσεις της Νέας Τακτικής Διαδικασίας (Άρθρο 237 ΚΠολΔ)
Με την τροποποίηση της παρ. 1 του άρθρου 237 ΚΠολΔ για την κατάθεση των προτάσεων σε προθεσμία ενενήντα (90) ημερών, από τη λήξη της προθεσμίας για την επίδοση της αγωγής κατά την παρ. 2 του άρθρου 215, επιδιώκεται η σύνδεση της προθεσμίας με ένα αντικειμενικό στοιχείο και δεύτερον αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της ισότητας των όπλων για τους δύο διαδίκους, εφόσον με την ρύθμιση αυτή ισχύει η προθεσμία των ενενήντα (90) ημερών για τα δύο μέρη και η προθεσμία ορίζεται σε εκατόν είκοσι (120) ημέρες, αυξάνεται, δηλαδή, κατά είκοσι (20) ημέρες, ενώ με το ισχύον σύστημα ορίζεται σε εκατό (100) ημέρες από την κατάθεση της αγωγής.
Δυνατότητα προσκομιδής πληρεξούσιου εντός προθεσμίας (227 ΚΠολΔ)
Ορίζεται η δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 227 ΚΠολΔ για την προσκομιδή του πληρεξούσιου εγγράφου. Αν δεν προσκομιστεί τούτο στην ορισθείσα προθεσμία, στην περίπτωση που η έλλειψη αφορά στον πληρεξούσιο του ενάγοντος η αγωγή απορρίπτεται, ενώ στην περίπτωση που η έλλειψη αφορά τον πληρεξούσιο του εναγομένου επέρχονται οι συνέπειες της πλασματικής ερημοδικίας γι’ αυτόν και η αγωγή γίνεται δεκτή.
Με την ως άνω ρύθμιση επιδιώκεται να μην υπάρχει καθυστέρηση στην έκδοση απόφασης, καθώς παρουσιάστηκε το φαινόμενο της έκδοσης απόφασης κατά το άρθρο 105 ΚΠολΔ, προκειμένου να προσκομιστεί το πληρεξούσιο έγγραφο, το οποίο μερικές φορές δεν κατατίθετο για διάφορους λόγους στον φάκελο της δικογραφίας με συνέπεια τη μεγάλη καθυστέρηση της δίκης.
Στατιστικά στοιχεία για την έκδοση αποφάσεων νέας τακτικής, μετά την εισαγωγή του ν. 4055/2012. Τι ισχύει στο Πρωτοδικείο Αθηνών;
Στην αιτιολογική έκθεση του ψηφισθέντος νόμου, αναφέρονται μερικά χρήσιμα στοιχεία για την έως τώρα πορεία και εφαρμογή της διαδικασίας της νέας τακτικής, από το 2016 μέχρι και σήμερα.
Μετά από την πολυετή εφαρμογή των ρυθμίσεων του ν. 4335/2015 (Α’ 87) και του ν. 4055/2012 (Α’ 51) εντοπίζονται οι διατάξεις που είχαν ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση της απονομής της δικαιοσύνης. Συγκεκριμένα η εφαρμογή του συστήματος αυτού από 1ης .1.2016 κατέδειξε ότι, κατά την τριετία 2016-2018, ο μέσος όρος του απαιτούμενου χρονικού διαστήματος για την έκδοση της απόφασης στα Πρωτοδικεία μειώθηκε σε σχέση με το απαιτούμενο χρονικό διάστημα πριν από την έναρξη ισχύος του.
Παρατηρήθηκε, όμως, και το φαινόμενο στα μεγάλα δικαστήρια, όπως είναι το Πρωτοδικείο Αθηνών, ότι σε ορισμένα τμήματα δεν επιτεύχθηκε ο βασικός στόχος της επιτάχυνσης της εκδίκασης των υποθέσεων της τακτικής διαδικασίας, με προσδιορισμό δικασίμου στην προβλεπόμενη προθεσμία των εκατόν εξήντα (160) ημερών από την κατάθεση της αγωγής, αφού ορίζεται δικάσιμος σε χρόνο που υπερβαίνει σημαντικά την άνω προθεσμία.
Από τη συλλογή στατιστικών στοιχείων εκ μέρους της Ειδικής Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής που συστάθηκε για τον σκοπό αυτό, διαπιστώθηκε, ότι ο προσδιορισμός δικασίμου σε απώτατο σημείο, οφείλεται στο γεγονός ότι ο ν. 4335/2015 δεν εφαρμόστηκε αμέσως και πλήρως, ενόψει του ότι, πρώτον, τα πινάκια εκδίκασης των υποθέσεων μέχρι και το έτος 2020 κατά ποσοστό περίπου πενήντα τοις εκατό (50%) είχαν πληρωθεί από υποθέσεις του ν. 2915/2001 (Α’ 109), που σημαίνει, ότι από τους μήνες που μεσολαβούσαν μεταξύ της κατάθεσης της αγωγής και της συζήτησης οι μισοί ήταν για την αποκλειστική εφαρμογή του ν. 4335/2015.
Δεύτερον, επιβαρύνθηκαν χρονικά τα πινάκια συνεπεία κατάθεσης νέων δικογράφων, λόγω παραίτησης από τα δικόγραφα που είχαν ήδη κατατεθεί με τον ν. 2915/2001, προκειμένου να δικασθούν με τις διατάξεις του νέου νόμου και τρίτον τα δικαστήρια υπολειτούργησαν κατά τον χρόνο της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19. Πρέπει, επιπροσθέτως, να σημειωθεί, ότι στο κείμενο της έκθεσης Ομάδας Εργασίας για την αξιολόγηση του ν. 4335/2015, που συντάχθηκε με βάση τα αναμφισβήτητα και αντικειμενικά στατιστικά δεδομένα της περιόδου 2015-2018 που υποβλήθηκαν κατά το έτος 2019 ενώπιόν της, αναφέρεται επί λέξει: «Ειδικότερα στα πρωτοδικεία εν γένει ο μέσος όρος χρονικού διαστήματος έκδοσης απόφασης στην τακτική διαδικασία μειώθηκε από τους 23 μήνες που ανερχόταν κατά το διάστημα από 1-1-2013 έως 31-12-2015 σε 15,29 μήνες, κατά την τριετία που ακολούθησε από 1-1-2016 έως 31-12-2018, ενώ στα ειρηνοδικεία ο αντίστοιχος χρόνος μειώθηκε από 13,88 μήνες σε 11,94 μήνες. Άξιος επισήμανσης τυγχάνει ο ιδιαίτερα θετικός αντίκτυπος στην επιτάχυνση της διαδικασίας στα μεγαλύτερα πρωτοδικεία και ειρηνοδικεία της χώρας, καθώς και στο Πρωτοδικείο Αθηνών όπου ο μέσος χρόνος έκδοσης απόφασης τακτικής διαδικασίας μειώθηκε από τους 40 στους 16 μήνες, στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης μειώθηκε από 23 σε 13 μήνες, στο Πρωτοδικείο Πειραιώς από 27 σε 12 μήνες, στο Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης από 24 σε 12 μήνες, στο Ειρηνοδικείο Πειραιά από 24 σε 14 μήνες[…]».
Απόδειξη, εξάλλου, της καλής λειτουργίας του εισαχθέντος με τον ν. 4353/2015 δικονομικού συστήματος σε σχέση με τη διαδικασία ενώπιον των πρωτοβαθμίων δικαστηρίων, είναι και το γεγονός, ότι η διαδικασία των μικροδιαφορών στα μεγάλα ειρηνοδικεία και ιδίως στο Ειρηνοδικείο Αθηνών χρονίζει πολύ, σε σχέση με τις υποθέσεις που εκδικάζονται με την τακτική διαδικασία.
Συγκριτικοί πίνακες
Στο πλαίσιο της ενημέρωσης σχετικά με τις πιο σημαντικές νομοθετικές εξελίξεις, ο δικηγόρος Αλέξανδρος Μαντζούτσος προχώρησε σε μία συστηματική αποτύπωση των τροποποιήσεων, σε μορφή πίνακα, με συγκριτική επισκόπηση των παλαιών και νέων ρυθμίσεων.
Στόχος είναι ο ερμηνευτής και ο εφαρμοστής του δικαίου να έχουν τη δυνατότητα να διαπιστώνουν ανά πάσα στιγμή τις επιμέρους αλλαγές στο προηγούμενο νομικό καθεστώς.
Προς διευκόλυνση των συναδέλφων, αλλά και όλων των συλλειτουργών στην απονομή της Δικαιοσύνης, οι επιμέρους αλλαγές τονίζονται με έντονη γραφή (bold).
Η ισχύς των τροποποιήσεων στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2022.
Δείτε τον πίνακα εδώ
Δείτε τον Ν. 4842/2021 εδώ.
