Πώς το νέο σύστημα θα συμβάλει στην ενοποίηση των στοιχείων απασχόλησης και ασφάλισης που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, αλλά και στον έλεγχο της φοροδιαφυγής
Ηαπουσία διασύνδεσης των πληροφοριακών συστημάτων στην εργασία, την ασφάλιση και τη φορολογία εξακολουθεί να δημιουργεί ακόμα και σήμερα παθογένειες, που έχουν ως αποτέλεσμα τον πλημμελή έλεγχο της αδήλωτης εργασίας, των υπερωριών και της φοροδιαφυγής.
Ειδικότερα, όπως εξήγησε ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης παρουσιάζοντας χθες τα ψηφιακά έργα που θα προωθηθούν έως το 2025 στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, το σύστημα παρακολούθησης των ροών απασχόλησης «Εργάνη» δεν επικοινωνεί επί της ουσίας με το πληροφοριακό σύστημα του ΕΦΚΑ.
Επομένως, η πληροφορία που αφορά την ασφάλιση καταχωρείται πρωτογενώς στο σύστημα ΟΠΣ ΕΦΚΑ μέσω της υποβολής των ΑΠΔ, παρότι σε μεγάλο βαθμό τα στοιχεία αυτά προκύπτουν απευθείας από τις δηλώσεις στο «Εργάνη» οι οποίες αφορούν την απασχόληση. Αυτή η δυσλειτουργία έχει ως αποτέλεσμα οι επιθεωρητές εργασίας να δυσκολεύονται να ελέγξουν την υποδηλωμένη εργασία και την ασφάλιση του εργαζόμενου.
►
Η έλλειψη διαλειτουργικότητας των συστημάτων επηρεάζει και τον έλεγχο της φοροδιαφυγής. Όπως επεσήμανε στην ίδια εκδήλωση ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης: «Ένα μεγάλο κομμάτι της παθολογίας του οικονομικού μας μοντέλου είναι η πολύ μεγάλη παρουσία της φοροδιαφυγής, το οποίο υποκρύπτει αντίστοιχα ποσοστά άτυπης ή παράτυπης εργασίας. Μεγάλο κομμάτι της προσπάθειάς μας είναι να περιορίσουμε την άτυπη εργασία και να τη μεταφέρουμε στην τυπική που έχει πλήρη εργασιακά δικαιώματα, διαρκώς καλύτερους μισθούς και πολύ καλύτερες προοπτικές για τους μισθωτούς».
Το σύστημα «Αριάδνη»
Την παθογένεια θα «θεραπεύσει» το νέο ψηφιακό σύστημα «Αριάδνη», το οποίο θα συμβάλει στην ενοποίηση των στοιχείων απασχόλησης και ασφάλισης που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. Με την «Αριάδνη» θα καταστεί δυνατή η προσυμπλήρωση των στοιχείων των ΑΠΔ, δράση που στοχεύει: α) στην απαλλαγή των επιχειρήσεων και των υπηρεσιών του υπουργείου Εργασίας από πρόσθετο διοικητικό βάρος, και β) στην καλύτερη αξιοπιστία και την άμεση αντιπαραβολή των δεδομένων προκειμένου να ελεγχθεί αποτελεσματικότερα η αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία.
Επιπλέον το νέο σύστημα θα μπορεί να τροφοδοτεί με στοιχεία που αφορούν στον φόρο μισθωτών υπηρεσιών ενοποιώντας έτσι και τους τρεις πυλώνες της εργασίας (απασχόληση – ασφάλιση – φορολογία).
Παράλληλα, ψηφιακά εργαλεία θα αποκτήσει και η νέα Ανεξάρτητη Αρχή επιθεώρησης εργασίας προκειμένου να προστατέψει τους εργαζόμενους από παράνομες ενέργειες. Επίσης προβλέπεται η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού προγράμματος για την υγιεινή και την ασφάλεια στους χώρους εργασίας.
Από το 2022 η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας
Τα παραπάνω εργαλεία θεωρούνται προπομποί της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, η οποία θα μπει στη ζωή των εργαζομένων το α’ εξάμηνο του 2022.
Στόχος της ψηφιακής κάρτας είναι ο έλεγχος της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας καθώς και η τήρηση του ωραρίου εργασίας. Τις επόμενες εβδομάδες θα γίνει παρουσίαση της ψηφιακής εφαρμογής του «Εργάνη», χάρη στην οποία οι εργαζόμενοι θα έχουν πρόσβαση στα στοιχεία που δηλώνουν οι εργοδότες για την απασχόλησή τους. Το πρώτο εξάμηνο του 2022 θα ξεκινήσει η πιλοτική εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας σε ορισμένους μεγάλους κλάδους της οικονομίας, όπως είναι οι τράπεζες και τα σούπερ μάρκετ, ενώ στη συνέχεια θα επεκταθεί σε όλους τους κλάδους της οικονομίας χωρίς εξαίρεση. Ο προϋπολογισμός είναι 8 εκατ. ευρώ και οι ωφελούμενοι είναι περισσότεροι από 2 εκατ. μισθωτοί.
«Πρόγραμμα για τους Πολλούς» – Οι 6 θεματικές ενότητες
Το «Πρόγραμμα για τους Πολλούς» με στόχο την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των πόρων 2,6 δισ. ευρώ που του αναλογούν από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι διαρθρωμένο σε έξι θεματικές ενότητες:
- Οι νέες τεχνολογίες στη μάχη για την εξυπηρέτηση εργαζομένων και ασφαλισμένων: Στην ενότητα αυτή έχουν ενταχθεί ψηφιακά έργα που θα αλλάξουν την καθημερινότητα εργαζομένων και ασφαλισμένων, με συνολικό προϋπολογισμό 77 εκατ. ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρονται το Ενιαίο Πληροφοριακό Σύστημα της Αγοράς Εργασίας και τα ψηφιακά έργα που αντιμετωπίζουν τις ριζικές παθογένειες του ΕΦΚΑ -μια από τις βασικές αιτίες των τεράστιων καθυστερήσεων στην έκδοση συντάξεων- που θα προχωρήσουν κατά προτεραιότητα.
- Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας: Δύναμη στον εργαζόμενο: Αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο του Νόμου για την Προστασία της Εργασίας. Με την Ψηφιακή Κάρτα ο κάθε εργαζόμενος έχει στα χέρια του την εγγύηση ότι δεν θα δουλέψει ούτε μια ώρα χωρίς να πληρωθεί για αυτήν, καθώς θα εξασφαλίζει ότι η παρακολούθηση των ωρών εργασίας θα γίνεται στην πράξη και όχι στη θεωρία και ότι οι εργαζόμενοι θα έχουν καθαρούς λογαριασμούς με τους εργοδότες τους.
- Κατάρτιση, όπλο για την οικονομία του αύριο: Οι δράσεις της ενότητας αυτής θα απορροφήσουν πάνω από 1 δισ. ευρώ (από τον συνολικό προϋπολογισμό των 2,6 δισ.) και έχουν ως βάση τη δημιουργία ίσων ευκαιριών για όλους σε μια αγορά εργασίας όπου οι ψηφιακές δεξιότητες θα είναι βασικό «εργαλείο» για τους εργαζομένους.
- Νέες πολιτικές για τους ανέργους: Εδώ εντάσσονται οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, με έμφαση σε ομάδες που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα ένταξης στην αγορά εργασίας, καθώς και καινοτόμα πιλοτικά προγράμματα για τις παθητικές πολιτικές απασχόλησης, με προϋπολογισμό 540 εκατ. ευρώ.
- Σύγχρονα Εργαλεία Κοινωνικής Προστασίας: Στην ενότητα αυτή εντάσσονται οι πολιτικές κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (παιδιά, ΑμεΑ, άστεγοι), με συνολικό προϋπολογισμό 480 εκατ. ευρώ.
- Ισες ευκαιρίες για όλους: Δράσεις προϋπολογισμού 60 εκατ. ευρώ για την προώθηση της ισότητας και τη στήριξη της οικογένειας και για την προστασία της διαφορετικότητας στους χώρους εργασίας
Οι 10 εμβληματικές δράσεις του «Προγράμματος για τους Πολλούς»
Τα δέκα σημαντικότερα έργα του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που εντάσσονται στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και περιλαμβάνονται στις έξι θεματικές ενότητες που προαναφέρθηκαν είναι τα εξής:
- Ψηφιακή αναβάθμιση της κοινωνικής ασφάλισης (ΕΦΚΑ, e-ΕΦΚΑ, ΑΤΛΑΣ): Περιλαμβάνεται η ψηφιοποίηση των αρχείων του ΕΦΚΑ και η εγκατάσταση νέου ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, με βασικό στόχο την επιτάχυνση της απονομής των συντάξεων. Ο προϋπολογισμός είναι 44 εκατ. ευρώ και οι ωφελούμενοι είναι 3.900.000 ασφαλισμένοι και 2.500.000 συνταξιούχοι.
- Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας: Πρωτοποριακό εργαλείο για τον έλεγχο της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας που εγγυάται την τήρηση του ωραρίου εργασίας και τις αμοιβές των εργαζομένων, ενώ συμβάλλει στην αντιμετώπιση του αθέμιτου ανταγωνισμού που υφίστανται οι επιχειρήσεις που τηρούν τη νομοθεσία από εκείνες που εφαρμόζουν παράνομες πρακτικές. Τις επόμενες εβδομάδες θα γίνει παρουσίαση της ψηφιακής εφαρμογής του «Εργάνη», χάρη στην οποία οι εργαζόμενοι θα έχουν πρόσβαση στα στοιχεία που δηλώνουν οι εργοδότες για την απασχόλησή τους. Το πρώτο εξάμηνο του 2022 θα ξεκινήσει η πιλοτική εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας σε ορισμένους μεγάλους κλάδους της οικονομίας, με στόχο σύντομα να καλύπτεται το σύνολο της αγοράς εργασίας. Ο προϋπολογισμός είναι 8 εκατ. ευρώ και οι ωφελούμενοι είναι περισσότεροι από 2 εκατ. μισθωτοί.
- Προγράμματα κατάρτισης και επανακατάρτισης: Θα επενδυθεί 1 δισ. ευρώ για την κατάρτιση 500.000 πολιτών στις βασικές ψηφιακές δεξιότητες και σε αντικείμενα που αφορούν στην πράσινη οικονομία, με στόχο να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.
- Νέες θέσεις εργασίας: Το πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους, ειδικές ομάδες πληθυσμού (άνεργες μητέρες, θύματα κακοποίησης, άτομα με ειδικές ανάγκες), μακροχρόνια ανέργους, επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα του περιβάλλοντος κ.α. Προβλέπεται ότι θα δημιουργηθούν περισσότερες από 74.000 νέες θέσεις εργασίας με ρήτρα διατήρησης των θέσεων από τους εργοδότες για ένα διάστημα μετά το τέλος της κάθε δράσης. Ο προϋπολογισμός είναι 541 εκατ. ευρώ.
- Νέες θέσεις σε βρεφονηπιακούς σταθμούς: Ο προϋπολογισμός είναι 180 εκατ. ευρώ και θα δημιουργηθούν 50.000 νέες θέσεις για βρέφη και νήπια.
- Κάρτα Αναπηρίας, η οποία θα κάνει λιγότερο δύσκολη την καθημερινότητα των αναπήρων ιδιαίτερα σε σχέση με τις συναλλαγές τους με το Δημόσιο. Το μέτρο έχει προϋπολογισμό 2,5 εκατ. ευρώ και θα ωφελήσει τουλάχιστον 180.000 ΑμεΑ.
- Προσωπικοί βοηθοί: Σύμφωνα με τον νόμο για την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας που ψηφίστηκε πρόσφατα, ο Προσωπικός Βοηθός υποστηρίζει τα άτομα με αναπηρία, για τη διευκόλυνση ιδίως των καθημερινών δραστηριοτήτων τους, για την ενίσχυση της ανεξάρτητης διαβίωσής τους και την ισότιμη συμμετοχή τους στην κοινωνία. Το πρόγραμμα έχει προϋπολογισμό 42 εκατ. ευρώ και στην πρώτη φάση εφαρμογής του θα ωφελήσει 1.000 ΑμεΑ και τους βοηθούς τους.
- Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης παιδιών 12-15 ετών: Ο προϋπολογισμός είναι 10 εκατ. ευρώ και θα ενταχθούν 9.000 παιδιά ανά έτος.
- Μονάδες μέριμνας για βρέφη και νήπια εντός μεγάλων επιχειρήσεων: Μέσω του προγράμματος θα επιδοτείται η πρόσληψη έως δύο ατόμων για δύο χρόνια ανά επιχείρηση για τη φύλαξη των βρεφών. Έτσι διευκολύνεται η απασχόληση των νέων μητέρων. Ο προϋπολογισμός είναι 16 εκατ. ευρώ και προβλέπεται η ένταξη 120 μονάδων και περίπου 2.500 παιδιών.
- Πολιτικές στήριξης, κατάρτισης και άλλες δράσεις ευαισθητοποίησης για την ισότητα και τη διαφορετικότητα στους χώρους εργασίας: Απευθύνονται σε 1.600.000 εργαζομένους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και ο προϋπολογισμός είναι 47 εκατ. ευρώ.
