Κάθε φορά μέχρι σήμερα, η κατά μέτωπο σύγκρουση των δύο πρώην εταίρων αποτρέπεται – μέχρι την επόμενη, που είναι βέβαιο ότι θα έρθει σύντομα. Στην υπόθεση της Β. Ιρλανδίας, ωστόσο, εύκολη διέξοδος δεν υπάρχει.
«Η ΕΕ προσφέρθηκε να καταργήσει το 80% των ελέγχων που αφορούν στα τρόφιμα στη Βόρειο Ιρλανδία, όμως ετοιμάζεται να ακούσει τον Τζόνσον να απορρίπτει τη συμφωνία», έγραφε χθες η βρετανική εφημερίδα The Guardian.
Η παραπάνω εκτίμηση, που έγινε μετά τη νέα «προσφορά» που κατέθεσαν οι Βρυξέλλες προς το Λονδίνο την Τετάρτη, αποτυπώνει τη δυσκολία που θα έχει (και) αυτός ο γύρος των διαπραγματεύσεων. Με στόχο, πολύ απλά, να βρεθεί ένας αμοιβαία αποδεκτός συμβιβασμός στο πιο επίμαχο κεφάλαιο του «διαζυγίου» και οι δύο πρώην εταίροι να μην οδηγηθούν σε ένα γενικευμένο εμπορικό πόλεμο – κάτι που δεν φαίνεται να επιθυμεί καμία πλευρά της Μάγχης.
Η αλήθεια είναι ότι το παραπάνω σενάριο έχει παιχτεί περισσότερες από μία φορές κατά την πολυτάραχη διαδικασία της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Σε όλες τις περιπτώσεις, ωστόσο, πάντα βρισκόταν μια λύση, έστω και στο παρά πέντε, αναβάλλοντας τη σύγκρουση για την επόμενη φορά – που ήταν βέβαιο δεν θα αργούσε να έρθει, αποδεικνύοντας πόσο περίπλοκη υπόθεση είναι η αποχώρηση κάποιας χώρας από την Ένωση.
Β. Ιρλανδία: Και βρετανική και ευρωπαϊκή
Αυτή τη φορά, τα πράγματα μοιάζουν να είναι πιο σοβαρά, Πολύ απλά, επειδή το «μαχαίρι» έχει φτάσει στο πιο δύσκολο και επικίνδυνο σημείο, κάτι που όλοι γνώριζαν εξαρχής: Το καθεστώς που θα επικρατήσει στη Βόρειο Ιρλανδία.
Υπενθυμίζεται ότι η περιοχή υπάγεται τυπικά στη βρετανική επικράτεια. Κι αυτό έχει ως συνέπεια το Λονδίνο δικαίως να απαιτεί να μην υπάρχει κανενός είδους έλεγχος για την κυκλοφορία προσώπων, αγαθών και υπηρεσιών από και προς αυτό όσο αφορά στο υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ταυτόχρονα, όμως, είναι γνωστό πως όλοι έχουν δεσμευτεί – με τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, που υπογράφηκε το 1998 – ότι τα σύνορα της Βόρειας Ιρλανδίας με την Ιρλανδία και, κατά συνέπεια, την ΕΕ θα παραμείνουν ανοιχτά. Κάτι που σημαίνει πως η Ευρώπη δεν μπορεί να αποδεχθεί την ύπαρξη μιας «κερκόπορτας» που θα δίνει στους Βρετανούς και τα προϊόντα τους το δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης στην ενιαία αγορά.
«Κλειδί» ο μηχανισμός διαιτησίας
Πρακτικά, η Βόρειος Ιρλανδία μοιάζει να βρίσκεται στην κλίνη του Προκρούστη, με τις αντοχές της να είναι πεπερασμένες. Καθώς δε και οι δύο πλευρές γνωρίζουν πως κάποια στιγμή (μάλλον σύντομα…) θα εξαντληθούν, φροντίζουν να διασφαλίσουν ποιος θα έχει το πάνω χέρι τη στιγμή που θα καταρρεύσει το σχετικό «Πρωτόκολλο» που περιλαμβάνει η συμφωνία για το Brexit.
Έτσι, η ΕΕ προσπαθεί να διασφαλίσει τα δικαιώματά της και την πρωτοκαθεδρία της με την παρουσία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και την αρμοδιότητά του να επιλύει τις διαφορές που θα προκύψουν μελλοντικά. Το Λονδίνο, από την άλλη, φέρεται να το απορρίπτει κατηγορηματικά, προτείνοντας να συγκροτηθεί στη θέση του ένας νέος μηχανισμός, που θα του δίνει προφανώς περισσότερες πιθανότητες να δικαιωθεί σε περίπτωση κρίσης και ενεργοποίησης του Άρθρου 16 που «παγώνει» τη συμφωνία.
Υπό αυτό το πρίσμα, το ποσοστό των υφιστάμενων ελέγχων που προτίθεται να καταργήσει η ΕΕ δεν έχει μεγάλη σημασία για τη βρετανική πλευρά, όσο δεν γίνεται δεκτή η βασική της απαίτηση. Και γι’ αυτό, ήταν απολύτως αναμενόμενη η αντίδραση του επικεφαλής διαπραγματευτή της, λόρδου Ντέιβιντ Φροστ, ο οποίος χαμήλωσε εξαρχής τον πήχη.
Θα δούμε «αν υπάρχει κοινό έδαφος για την εξεύρεση λύσης», τόνισε χαρακτηριστικά, μετά τη γνωστοποίηση των προτάσεων της Κομισιόν, επαναλαμβάνοντας ότι πρέπει να γίνουν «σημαντικές αλλαγές», συμπεριλαμβανομένου του καθεστώτος που διέπει τη «διακυβέρνηση» του επίμαχου Πρωτοκόλλου.
Ηχούν τα τύμπανα του (εμπορικού) πολέμου
Τι θα συμβεί, λοιπόν, στην περίπτωση που οι δύο πλευρές τα σπάσουν οριστικά στο συγκεκριμένο ζήτημα; «Η ΕΕ πρέπει να είναι έτοιμη να κηρύξει ένα εμπορικό πόλεμο κατά της Μεγάλης Βρετανίας σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο», σημειώνει σχόλιο που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη στη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt.
Ο παραπάνω σενάριο, αν και σήμερα δεν είναι πλειοψηφικό στις τάξεις των «27», αποκαλύπτει την κούραση και την οργή τους για τις συνεχείς απαιτήσεις του Τζόνσον και του Φροστ – με τον πρώτο, εκτός των άλλων, να είναι και όμηρος των εσωτερικών πολιτικών συσχετισμών.
«Ο τρόπος που λειτουργούν είναι ίδιος κάθε φορά. Έτσι, την παραμονή της δημοσιοποίησης από την ΕΕ του πιο ολοκληρωμένου πακέτου προτάσεων και μέτρων που επιδιώκουν να λύσουν τα προβλήματα που υπάρχουν σε σχέση με το Πρωτόκολλο, το Ηνωμένο Βασίλειο μετακινεί τα δοκάρια και την εστία σε μια νέα κόκκινη γραμμή, την οποία ουδείς ζητά στη Βόρεια Ιρλανδία», δήλωσε χαρακτηριστικά Σίμον Κόβενι, υπουργός Εξωτερικών της Ιρλανδίας, η οποία αντικειμενικά βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της αντιπαράθεσης.
Από την πλευρά του, ο αρμόδιος επίτροπος, Μάρος Σέφκοβιτς, εμφανίζεται πιο συγκρατημένος στις δηλώσεις και εκτιμήσεις του, επιμένοντας πως οι διαπραγματεύσεις μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα. Κοντός ψαλμός.
