Το Dnews απαντά σε 10 βασικές ερωτήσεις που αφορούν τη δημιουργία του νέου Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης.
Αλεξάνδρα Κλειδαρά
Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2022 θα κληθούν οι εργαζόμενοι έως 35 ετών, αλλά και όσοι δεν καταβάλουν μέχρι σήμερα εισφορές για επικουρική ασφάλιση να επιλέξουν εάν θα ενταχθούν στο Ταμείο Επικουρικής Κεφάλαιοποιητικής Ασφάλισης ή θα παραμείνουν στο υφιστάμενο ταμείο επικουρικής ασφάλισης.
Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι το δεύτερο εξάμηνο να έχει ολοκληρωθεί και οι ένταξη τυχόν «παλιών» ασφαλισμένων στο νέο σύστημα. Η υπαγωγή των ασφαλισμένων στο νέο ταμείο και οι εισφορές θα ακολουθήσουν το υφιστάμενο πλαίσιο της επικουρικής, ενώ και οι Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) θα παραμείνουν ως ο μοναδικός τρόπος δήλωσης για την ασφάλιση των εργαζομένων.
Όποιος εντάσσεται στην αγορά εργασίας για πρώτη φορά από 1.1.2022 αυτόματα οι ασφαλιστικές του εισφορές για την επικουρική του ασφάλιση θα διαχωρίζονται και θα πιστώνονται στο νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι νέοι ασφαλισμένοι μπορούν να δουν το πόσο των ασφαλιστικών τους εισφορών στον ατομικό τους κουμπαρά για πρώτη φορά τον Απρίλιο, όταν και θα έχει ολοκληρωθεί η υποβολή και πληρωμή των ΑΠΔ Ιανουαρίου από τους εργοδότες και θα έχει γίνει ο έλεγχος δηλωθεισών – καταβληθεισών εισφορών.
Στη συνέχεια τον Μάιο, οι πρώτοι ασφαλισμένοι και οι εργοδότες θα λάβουν τα πρώτα ενημερωτικά σημειώματα για την ασφάλισή τους. Σε αυτό θα βοηθήσει και ο ιστότοπος του νέου ταμείου, ο οποίος ήδη είναι σε φάση σχεδιασμού.
Αμέσως μετά οι ασφαλισμένοι έχοντας τη σωστή ενημέρωση από την διοίκηση του ταμείου θα μπορούν επιλέξουν τον τρόπο επένδυσης του αποθεματικού τους. Η μηνιαία επικουρική σύνταξη εργαζόμενου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό 650 ευρώ μετά από 40 χρόνια ασφάλισης φτάνει τα 153 ευρώ σήμερα. Με το νέο κεφαλαιοποητικό σύστημα η σύνταξη θα ανέλθει στα 219 ευρώ, θα αυξηθεί δηλαδή κατά 43%, με αποδόσεις ίσες με τον μέσο όρο των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ.
Το Dnews απαντά σε 10 βασικές ερωτήσεις που αφορούν τη δημιουργία του νέου Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης
1. Ποιοι θα ενταχθούν στο νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης; Πως μπορούν να ενημερωθούν οι ασφαλισμένοι;
Το νέο σύστημα Επικουρικής Ασφάλισης αφορά υποχρεωτικά:
• τους νέους μισθωτούς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας
• τους νέους αυτοαπασχολούμενους σε κλάδους στους οποίους σήμερα υπάρχει επικουρική ασφάλιση (π.χ. μηχανικοί, δικηγόροι), και
Και εθελοντικά:
• όλους τους υφιστάμενους εργαζομένους (μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους) ηλικίας έως 35 ετών.
Οι άνω των 35 ετών ασφαλισμένοι δεν θα έχουν δικαίωμα αποχώρησης από το υφιστάμενο επικουρικό ταμείο και θα λάβουν σύνταξη με τους κανόνες του διανεμητικού συστήματος. Οι ασφαλισμένοι μπορούν να ενημερωθούν στην ιστοσελίδα www.epikouriko.gr.
2. Ποιο είναι το ύψος των εισφορών για το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης;
Οι εισφορές στο νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης θα παραμένουν ίδιες με σήμερα.
• 6% για τους μισθωτούς (3% από τον εργοδότη συν 3% παρακρατούνται από τον μικτό μισθό του εργαζομένου)
• βάσει μίας εκ των τριών ασφαλιστικών κατηγοριών για τους αυτοτελώς απασχολούμενους (κατ’ επιλογήν τους).
3. Τι ακριβώς αλλάζει με το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης;
Οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης κάθε νέου ασφαλισμένου θα μπαίνουν στον ατομικό του «κουμπαρά» και θα επενδύονται, ενώ σήμερα χρησιμοποιούνται για την καταβολή των σημερινών συντάξεων. Η νέα επικουρική σύνταξη θα υπολογίζεται στη βάση του σωρευμένου ποσού εισφορών και αποδόσεων.
Ο ασφαλισμένος θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να ελέγξει τις αποδόσεις των επενδύσεων που αντιστοιχούν στις εισφορές του, μέσα από την οθόνη του υπολογιστή του ή του κινητού του τηλεφώνου, όπως για παράδειγμα, μπορεί σήμερα να ελέγξει την κίνηση του τραπεζικού του λογαριασμού.
4. Πως θα γίνεται η διαχείριση του αποθεματικού του νέου επικουρικού ταμείου;
Το αποθεματικό αυτό το διαχειρίζεται ένα νέο δημόσιο ταμείο, το ΤΕΚΑ, που θα επενδύει τις αποταμιεύσεις. Θα υπάρχουν και τρία επενδυτικά προφίλ, μεταξύ των οποίων θα διαλέγει ο ασφαλισμένος: το «συντηρητικό, το «ισορροπημένο» και το «επιθετικό», με δυνατότητα αλλαγής ανά πενταετία. Το σύστημα αυτό ισχύει σε προηγμένες χώρες όπως η Σουηδία, η Δανία, η Ολλανδία και έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να οδηγήσει σε επικουρικές συντάξεις μεγαλύτερες από 43% μέχρι 68%.
5. Ποιο θα είναι το κόστος μετάβασης από το παλιό στο νέο σύστημα; Πως θα χρηματοδοτηθεί;
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, οι μελέτες που εκπονήθηκαν καταλήγουν ότι από τη μια πλευρά προκύπτει σε βάθος 50ετίας έλλειμμα 56 δισ. ευρώ και ένα κέρδος 50 δισ. ευρώ στον ίδιο χρονικό ορίζοντα. Προκύπτει δηλαδή έλλειμμα 6 δις ευρώ σε βάθος 50ετίας, που επιμερίζεται σε 120 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Το κόστος εξετάζεται να χρηματοδοτηθεί: (α) από το ΑΚΑΓΕ, το Ταμείο για την αλληλεγγύη των γενεών, το οποίο σήμερα έχει αποθεματικά που υπερβαίνουν τα 10 δισ. ευρώ και τα οποία διαρκώς αυξάνονται κατά περίπου 1 δισ. το χρόνο, και, (β) από τον Τακτικό Προϋπολογισμό.
6. Θα μειωθούν οι επικουρικές συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων ή όσων δεν ενταχθούν στο νέο σύστημα;
Οι σημερινές επικουρικές συντάξεις δεν επηρεάζονται. Ο τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων των σημερινών εργαζομένων που παραμένουν στο υφιστάμενο σύστημα επικουρικής ασφάλισης θα παραμείνει ως έχει.
7. Πόσο θα αυξηθεί η επικουρική σύνταξη για έναν εργαζόμενο με μισθό 650 ευρώ με το νέο σύστημα;
Η μηνιαία επικουρική σύνταξη εργαζόμενου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό 650 ευρώ μετά από 40 χρόνια ασφάλισης φτάνει τα 153 ευρώ σήμερα. Με το νέο κεφαλαιοποητικό σύστημα η σύνταξη θα ανέλθει στα 219 ευρώ, θα αυξηθεί δηλαδή κατά 43%, με αποδόσεις ίσες με τον μέσο όρο των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ.
8. Πόσο θα αυξηθεί η επικουρική σύνταξη για έναν εργαζόμενο με μέσο μισθό 857 ευρώ;
Με 35 έτη ασφάλισης σε ηλικία 62 ετών θα λάβει 217,28 ευρώ αντί 150,47 που παίρνει σήμερα, ενώ σε ηλικία 67 ετών θα λάβει 256,92 ευρώ αντί 177, 93 ευρώ που λαμβάνει σήμερα.
Με 40 έτη ασφάλισης σε ηλικία 62 ετών θα λάβει 270,69 ευρώ αντί 178,07 που παίρνει σήμερα, ενώ σε ηλικία 67 ετών θα λάβει 320,40 ευρώ αντί 210,57 ευρώ που λαμβάνει σήμερα.
9. Πόσο θα αυξηθεί η επικουρική σύνταξη για έναν εργαζόμενο με μέσο μισθό 1.500 ευρώ;
Με 35 έτη ασφάλισης σε ηλικία 62 ετών θα λάβει 380,23 ευρώ αντί 263,33 που παίρνει σήμερα, ενώ σε ηλικία 67 ετών θα λάβει 449,61 ευρώ αντί 311,37 ευρώ που λαμβάνει σήμερα.
Με 40 έτη ασφάλισης σε ηλικία 62 ετών θα λάβει 474,18 ευρώ αντί 311,63 που παίρνει σήμερα, ενώ σε ηλικία 67 ετών θα λάβει 560,70 ευρώ αντί 368,49 ευρώ που λαμβάνει σήμερα.
10. Υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας με το νέο σύστημα;
Το νέο επικουρικό σύμφωνα με το σχέδιο νόμου προβλέπει τέσσερις δικλείδες ασφαλείας για τους ασφαλισμένους:
-Εγγυάται την καταβολή των συντάξεων του υφισταμένου συστήματος.
-Εγγυάται ότι η επικουρική του σύνταξη θα αντιστοιχεί στις εισφορές που κατέβαλε ο ασφαλισμένος σε πραγματικούς όρους, ακόμη κι αν οι σωρευτικές αποδόσεις είναι αρνητικές.
-Προβλέπεται ελάχιστο ποσό κατώτατης επικουρικής σύνταξης σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή θανάτου του ασφαλισμένου.
-Προβλέπεται επιστροφή εισφορών ακόμη κι αν ο ασφαλισμένος δεν θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης, λιγότερα από 15 έτη ασφάλισης.
