Δεκατρείς ερωτήσεις απαντήσεις για όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Παραδείγματα με προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.
Αλεξάνδρα Κλειδαρά
Ερωτήσεις – απαντήσεις για τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και τα όρια ηλικία συνταξιοδότησης για τους ασφαλισμένους περιλαμβάνει ο μίνι οδηγός του e-ΕΦΚΑ για τις απονομές συντάξεων γήρατος.
Για τη σύνταξη γήρατος οι ασφαλισμένοι πρέπει να γνωρίζουν ότι απαιτούνται δύο βασικές προϋποθέσεις:
η συμπλήρωση ενός ορισμένου ορίου ηλικίας
η πραγματοποίηση ενός αριθμού ημερών στην ασφάλιση.
Για πλήρη σύνταξη οι προϋποθέσεις είναι οι εξής:
- 67 ετών με 6.000 Ημέρες Ασφάλισης – 4.500 Ημέρες Ασφάλισης ή
- 62 ετών & 12.000 Ημέρες Ασφάλισης ή
- 62 ετών & 4.500 Ημέρες Ασφάλισης (με 3.600 βαρέα).
Για τους ασφαλισμένους που ανήκουν στις κατηγορίες 10.500 Ημέρες Ασφάλισης, 10.000 Ημέρες Ασφάλισης και 5.500 Ημέρες Ασφάλισης με ανήλικο τέκνο, ισχύουν διαφορετικά όρια ηλικίας. Οι ασφαλισμένοι πριν υποβάλλουν την αίτηση συνταξιοδότησης θα πρέπει να ενημερώνονται για τα όρια ηλικίας που ισχύουν από τον Ασφαλιστικό τους Φορέα και από την υπηρεσία μας.
Για μειωμένη σύνταξη οι προϋποθέσεις είναι οι εξής:
- 62 ετών & 4.500 Ημέρες Ασφάλισης (απαιτούνται τουλάχιστο 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την τελευταία 5ετία)
Για τους ασφαλισμένους μετά την 1/1/1993 ισχύει η ειδική διάταξη των 750 Ημέρες Ασφάλισης τουλάχιστον την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.
Ερωτήσεις – απαντήσεις
1. Είχα ασφαλιστεί στον τ. ΟΑΕΕ και έχω συμπληρώσει τις ελάχιστες απαιτούμενες ημέρες εργασίας και την ηλικία συνταξιοδότησης, αλλά οφείλω ασφαλιστικές εισφορές. Με ποιες προϋποθέσεις μπορεί να μου χορηγηθεί σύνταξη λόγω γήρατος, εθνική και ανταποδοτική;
Οι ασφαλισμένοι στον τ. ΟΑΕΕ που έχουν συμπληρώσει τις ελάχιστες απαιτούμενες ημέρες εργασίας και την ηλικία συνταξιοδότησης μπορούν να συνταξιοδοτηθούν λόγω γήρατος εφόσον οι οφειλές τους από ασφαλιστικές εισφορές δεν ξεπερνούν τις 20.000,00€ (14.202,00€ κεφάλαιο και τόκοι). Το ποσό της οφειλής παρακρατείται από τη σύνταξη σε σαράντα μηνιαίες δόσεις.
Οι δόσεις ανέρχονται σε 60 για όσους έχουν υποβάλει αίτημα συνταξιοδότησης από 01.10.2019 με εξαίρεση όσους έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση οφειλόμενων εισφορών του Ν. 4611/2019. Το ποσό που τυχόν υπερβαίνει το παραπάνω όριο πρέπει να εξοφληθεί εντός δίμηνης προθεσμίας από την νόμιμη κοινοποίηση του εγγράφου περί οφειλής.. Εάν δεν είναι επιτρεπτό να χορηγηθεί σύνταξη λόγω οφειλής, δεν χορηγείται ούτε η εθνική σύνταξη.
2.Είμαι ελεύθερος επαγγελματίας. Πρέπει να διακόψω την επαγγελματική μου δραστηριότητα προκειμένου να υποβάλω αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος;
Δεν απαιτείται πλέον διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας των ελεύθερων επαγγελματιών προκειμένου να ασκήσουν το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα. Τα πρόσωπα αυτά υποχρεούνται βέβαια να δηλώσουν στην αίτηση συνταξιοδότησης ότι συνεχίζουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα ως μισθωτοί ή μη μισθωτοί, προκειμένου να εφαρμοστούν οι διατάξεις περί εργασίας συνταξιούχων.
Τα ανωτέρω ισχύουν και για τους επαγγελματίες που κατέχουν ειδική άδεια άσκησης συγκεκριμένου επαγγέλματος (π.χ., φυσικοθεραπευτές, οδοντοτεχνίτες, βενζινοπώλες, ηλεκτρολόγοι κ.λπ.), την οποία θα εξακολουθήσουν να κατέχουν για όσο χρονικό διάστημα δραστηριοποιούνται μετά την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης. (Γ.Ε. Σ80/1/16692/8.1.2019).
3. Οι επαγγελματίες οδηγοί, αυτοκινητιστές και οι εκπαιδευτές οδηγών πρέπει να διακόψουν τη δραστηριότητά τους προκειμένου να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης;
Ειδικά για τους ασφαλισμένους επαγγελματίες οδηγούς, εκπαιδευτές και αυτοκινητιστές η ισχύουσα νομοθεσία απαιτεί σε κάθε περίπτωση την κατάθεση της επαγγελματικής άδειας οδήγησης.
Για τους ασφαλισμένους των οποίων η ειδικότητα της τελευταίας απασχόλησης ήταν αυτή του αυτοκινητιστή, ιδιοκτήτη αυτοκινήτου Δημόσιας Χρήσης, μισθωτού οδηγού ή εκπαιδευτή, καθώς και για τους ασφαλισμένους των οποίων το συνταξιοδοτικό δικαίωμα θεμελιώνεται με χρόνο ασφάλισης στο τ. ΤΣΑ, που μεταφέρθηκε στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 984/1979, η ημερομηνία κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας οδήγησης καθορίζει την ημερομηνία έναρξης συνταξιοδότησης, ακόμα και αν έχει διακοπεί από καιρό η απασχόλησή τους ως επαγγελματιών οδηγών. Το ίδιο ισχύει και για τους λοιπούς αυτοαπασχολούμενους ασφαλισμένους στο τ.ΤΕΒΕ-τ.ΤΑΕ οι οποίοι προγενέστερα είχαν και χρόνο ασφάλισης στο τ. ΤΣΑ.
Στην περίπτωση αυτή το δικαίωμα συνταξιοδότησης ξεκινά την πρώτη μέρα του μήνα που έπεται εκείνου κατά τον οποίο υποβάλλεται η αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος μόνο εφόσον η επαγγελματική άδεια οδήγησης κατατεθεί εντός του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Στην περίπτωση που κατατεθεί μεταγενέστερα, η έναρξη συνταξιοδότησης τοποθετείται στην πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται εκείνου κατά τον οποίο κατατέθηκε η επαγγελματική άδεια οδήγησης.
Για τους επαγγελματίες μισθωτούς οδηγούς και εκπαιδευτές που έχουν διακόψει από καιρό την απασχόλησή τους με αυτές τις ειδικότητες και οι οποίοι θεμελιώνουν σύνταξη με το χρόνο ασφάλισης στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με οποιαδήποτε άλλη ειδικότητα η ημερομηνία κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας οδηγού δεν επηρεάζει την ημερομηνία έναρξης συνταξιοδότησης, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να κατατεθεί μέχρι την τελευταία (ημερολογιακή) ημέρα του έκτου (6ου) μήνα που έπεται του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Διαφορετικά, η αίτηση συνταξιοδότησης θα πρέπει να απορρίπτεται. Το ίδιο ισχύει και για τους αυτοαπασχολούμενους οι οποίοι κατέχουν επαγγελματική άδεια οδηγού, πλην όμως δεν άσκησαν ποτέ το επάγγελμα του μισθωτού οδηγού ή του αυτοκινητιστή. Γ.Ε. Σ80/1/16692/8.1.2019).
4. Είμαι κάτοχος ειδικής άδειας οδήγησης επιβατικού Δ.Χ. αυτοκινήτου. Πρέπει να την καταθέσω προκειμένου να πάρω σύνταξη ή μπορώ να συνεχίσω να εργάζομαι με την ειδικότητα αυτή;
Δεν απαιτείται η κατάθεση της ειδικής άδειας οδήγησης επιβατικού Δ.Χ. αυτοκινήτου, καθώς ο κάτοχός της μπορεί να συνεχίσει να ασκεί αυτό το επάγγελμα (ΕΓΚ. 17/2020 ). Όμως στην περίπτωση που έχετε στην κατοχή σας και επαγγελματική άδεια οδήγησης, αυτή πρέπει να κατατεθεί.
5. Έχω 8 χρόνια ασφάλισης. Δικαιούμαι εθνική και ανταποδοτική σύνταξη λόγω γήρατος;
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται εθνική και ανταποδοτική σύνταξη λόγω γήρατος εφόσον έχουν συμπληρώσει τις ελάχιστες νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (ηλικία και ημέρες ασφάλισης) και όχι επειδή ασφαλίστηκαν για κάποιο χρονικό διάστημα (για πλήρη σύνταξη σε ηλικία 67 ετών με 15 έτη ή 4.500 ημέρες ασφάλισης και για μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 62 ετών, με τις ανωτέρω ημέρες ασφάλισης και ειδικές προϋποθέσεις ασφάλισης σύμφωνα με καταστατικές διατάξεις).
6. Μητέρα, ασφαλισμένη ως μισθωτή πριν από την 1/1/1993, με τουλάχιστον 5.500 ημέρες ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2010 και παιδί που ενηλικιώθηκε μετά τη συμπλήρωση των 5.500 ημερών, σε ποια ηλικία μπορεί να πάρει πλήρη ή μειωμένη σύνταξη;
Επειδή έχει κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης με τις προϋποθέσεις του 2010, μετά την ισχύ του ν. 4336/2015 δικαιούται να λάβει σύνταξη πλήρη ή μειωμένη στο όριο ηλικίας που καθορίζει ο ν. 4336/2015 και αντιστοιχεί στο έτος κατά το οποίο συμπλήρωσαν το κατοχυρωμένο όριο ηλικίας.
Παράδειγμα: Το 2010 κατοχυρώθηκε το όριο ηλικίας των 50 ετών για μειωμένη σύνταξη και η ηλικία αυτή συμπληρώνεται το 2016. Χορηγείται μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 56 ετών και 9 μηνών.
7. Για να χορηγηθεί μειωμένη σύνταξη σε μητέρα ανηλίκου, πρέπει να υπάρχει εργασία την τελευταία πενταετία με 100 ημέρες κάθε χρόνο;
Για τη χορήγηση μειωμένης σύνταξης με τις διατάξεις των μητέρων ανηλίκων τέκνων δεν απαιτείται εργασία την τελευταία πενταετία.
8. Πατέρας, ασφαλισμένος ως μισθωτός για πρώτη φορά πριν από την 1/1/1993, ο οποίος είχε συμπληρώσει τις 5.500 ημέρες ασφάλισης όταν το τέκνο ήταν ανήλικο, σήμερα είναι χήρος.
Δικαιούται σύνταξη ως πατέρας ανηλίκου τέκνου και σε ποια ηλικία;
Εφόσον πριν από την ενηλικίωση του τέκνου του είχε συμπληρώσει τις απαιτούμενες 5.500 ημέρες και κατά την υποβολή της αίτησης είναι χήρος δικαιούται σύνταξη ως χήρος πατέρας ανηλίκου.
Η ηλικία στην οποία κατοχυρώνεται το συνταξιοδοτικό δικαίωμα καθορίζεται από το έτος στο οποίο συνυπήρχαν η ανηλικότητα του τέκνου και οι 5.500 ημέρες ασφάλισης:
Για το έτος 2010: πλήρης 55 μειωμένη 50
Για το έτος 2011: πλήρης 57 μειωμένη 52
Για το έτος 2012: πλήρης 60 μειωμένη 55
Για το έτος 2013 και μετά: πλήρης 67 μειωμένη 62
Η σύνταξη μπορεί να χορηγηθεί κατόπιν αιτήσεως όταν θα έχει συμπληρώσει ο ασφαλισμένος την ηλικία που προβλέπεται από τις διατάξεις του Ν. 4336/2016 με κριτήριο το έτος στο οποίο συμπληρώνει τα ανωτέρω κατοχυρωμένα όρια ηλικίας.
9. Μισθωτός, ασφαλισμένος για πρώτη φορά πριν από την 1/1/1993, πατέρας ανήλικου τέκνου, ο οποίος συμπλήρωσε 5.500 ημέρες ασφάλισης, μετά το θάνατο της συζύγου του ξαναπαντρεύτηκε και χώρισε. Δικαιούται σύνταξη ως χήρος πατέρας ανηλίκου τέκνου;
Δεν δικαιούται, γιατί με το νέο γάμο απώλεσε την ιδιότητα του χήρου, η οποία δεν ανακτάται, ούτε και μετά από τη λύση του δεύτερου γάμου.
10. Οικοδόμος, ασφαλισμένος για πρώτη φορά πριν από την 1/1/1993, με περισσότερες από 4.500 ημέρες ασφάλισης, όλες σε οικοδομικές εργασίες, συμπληρώνει το 58ο έτος της ηλικίας του μετά την 1/1/2013. Πότε δικαιούται σύνταξη;
Δεν υπάρχει κατοχύρωση για το 58ο έτος της ηλικίας, διότι η διάταξη που αφορά τη συνταξιοδότηση των οικοδόμων δεν εθίγη με το ν. 3863/2010. Επομένως, αφού την 31/12/2012 δεν είχε συμπληρωθεί το 58ο έτος της ηλικίας, δηλαδή δεν υπήρχε θεμελιωμένο δικαίωμα, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4093/2012, η σύνταξη θα χορηγηθεί με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας.
11. Μισθωτός, ασφαλισμένος για πρώτη φορά πριν από την 1/1/1993, που είχε συμπληρώσει 4.500 ημέρες ασφάλισης και το 60ό έτος της ηλικίας του την 31/12/2012 με συνεχή ασφάλιση τα τελευταία 5 χρόνια, πότε δικαιούται μειωμένη σύνταξη;
Εφόσον στις 31/12/2010 είχε θεμελιώσει δικαίωμα για τη λήψη μειωμένης σύνταξης, μπορεί να το ασκήσει οποτεδήποτε, χωρίς να απαιτείται να έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του. Απαραίτητη προϋπόθεση, όμως, είναι η πραγματοποίηση 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης την τελευταία πενταετία πριν από το έτος υποβολής της αίτησης για συνταξιοδότηση ή πριν από το έτος συμπλήρωσης του 60ού έτους της ηλικίας.
12. Μισθωτός, ασφαλισμένος για πρώτη φορά πριν από την 1/1/1993, ο οποίος συμπλήρωσε 10.000 ημέρες ασφάλισης εντός του έτους 2010, πότε δικαιούται πλήρη σύνταξη και πότε μειωμένη και από ποιο όριο ηλικίας θα υπολογιστεί η μείωση;
Εφόσον οι 10.000 ημέρες έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι την 31/12/2010, έχει κατοχυρώσει δικαίωμα για πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας. Σε περίπτωση που το 62ο έτος της ηλικίας συμπληρώνεται από 19/8/2015 και μετά, η σύνταξη χορηγείται στο όριο ηλικίας που αντιστοιχεί στο 62ο έτος της ηλικίας κατά το έτος συμπλήρωσής του.
Επίσης, μπορεί να λάβει μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας, εφόσον έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 100 ημέρες ασφάλισης κάθε χρόνο την πενταετία πριν από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας ή την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης. Το ποσοστό μείωσης θα ανέλθει σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται από τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας του ή του κατά περίπτωση διαμορφούμενου ορίου ηλικίας, με ανώτατο ποσοστό μείωσης 30%.
13. Ο χρόνος συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας από το τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μπορεί να ληφθεί υπόψη για τη χορήγηση σύνταξης λόγω γήρατος;
Ο χρόνος κατά τον οποίο ο ασφαλισμένος έλαβε σύνταξη αναπηρίας συνυπολογίζεται για τη συμπλήρωση των ελάχιστων προϋποθέσεων (4.500 Η.Ε.) που απαιτούνται για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος, στην ηλικία των 67 ετών.
