Η πανδημία COVID-19 έχει επηρεάσει αρνητικά τόσο την ισότητα των φύλων όσο και την ψυχική και αναπαραγωγική υγεία των ανθρώπων γενικότερα σε ολόκληρη την Ευρώπη», ανέφερε το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) στην παρουσίαση της έκθεσης του, την Πέμπτη (28 Οκτωβρίου).
Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, η ΕΕ στο Δείκτη Ισότητας των Φύλων συγκέντρωσε βαθμολογία 68 στου 100 βαθμούς παραμένοντας σχεδόν στάσιμη σε σχέση με το 2020.
«Η Ευρώπη αποκόμισε πενιχρά κέρδη όσον αφορά την ισότητα τον φύλων. Ωστόσο, οι ζημιές που προκύπτουν, ως συνεπεία της πανδημίας COVID-19, είναι μεγάλες», δήλωσε η διευθύντρια του EIGE Κάρλιεν Σιλ.
Ενώ ο συγκεκριμένος δείκτης δημοσιεύεται κάθε χρόνο για να παρακολουθεί την πρόοδο των χωρών της ΕΕ στον τομέα της ισότητας των φύλων αποκλειστικά, η φετινή έκθεση επικεντρώνεται στην υγεία, τις επιπτώσεις της πανδημίας και τη διασύνδεση αυτών με την ισότητα των φύλων.
«Η έγκαιρη αντιμετώπιση του θέματος αυτού κρίνεται αναγκαία, καθώς η άνευ προηγουμένου παγκόσμια υγειονομική κρίση συνεχίζει να αναδεικνύει τις υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ των φύλων», δήλωσε η Επίτροπος της ΕΕ για την Ισότητα, Έλενα Ντάλι , κατά τη διάρκεια της παρουσίασης.
Η πανδημία επηρέασε δυσανάλογα τις γυναίκες
Η έκθεση διαπιστώνει ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από τον ιό, καθώς στον τομέας της υγείας τα ποσοστά των εργαζόμενων γυναικών είναι πολύ υψηλότερα. Παράλληλα, παρατηρήθηκαν ιδιαίτερα προβλήματα ψυχικών διαταραχών στους εργαζόμενους στον υγειονομικό τομέα γενικότερα.
«Ο ιός COVID-19 είχε καταστροφικές συνέπειες για τις γυναίκες και τα κορίτσια», δήλωσε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ο Χανς Κλούγκε, διευθυντής του Περιφερειακού Γραφείου Ευρώπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). «Έχει επιδεινώσει τις υφιστάμενες ανισότητες και πρόσθεσε ένα επιπλέον δυσανάλογο βάρος στις γυναίκες, ιδίως στον τομέας της υγειονομικής περίθαλψης», πρόσθεσε.
Ενώ οι γυναίκες είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσουν με COVID, τα ποσοστά νοσηλείας ήταν συγκριτικά υψηλότερα για τους άνδρες. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό συνδέεται με προϋπάρχουσες παθήσεις που είναι πιο συχνές στους άνδρες, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο διαβήτης.
Η ισότητα των φύλων επηρεάστηκε και σε άλλους τομείς εκτός από την υγεία. Για παράδειγμα, οι οικονομικές επιπτώσεις της εν λόγω κρίσης είναι πιο σημαντικές και μακροχρόνιες για τις γυναίκες απ’ ό,τι για τους άνδρες, εξήγησε η Σιλ. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι γυναίκες απασχολούνται σε διαφορετικές θέσεις εργασίας από τους άνδρες και αναλαμβάνουν μεγαλύτερο ποσοστό μη αμειβομένων καθηκόντων φροντίδας.
Ακάλυπτες ανάγκες στην υγειονομική περίθαλψη
Η έκθεση διαπιστώνει επίσης πως η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας δεν είναι ακόμη καθολική στην ΕΕ. Το 3% περίπου ανδρών και γυναικών αναφέρουν ακάλυπτες ανάγκες ως προς τις ιατρικές εξετάσεις, ενώ το ποσοστό είναι ιδιαίτερα υψηλό σε συγκεκριμένες ομάδες γυναικών, όπως οι ηλικιωμένες ή οι λιγότερο μορφωμένες (4%) και οι μονογονεϊκές οικογένειες (5%).
«Η ισότιμη πρόσβαση σε καλής ποιότητας ιατρικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής υγείας και των (συναφών) δικαιωμάτων , επιτρέπει στις γυναίκες και τους άνδρες, σε όλη τη διαφορετικότητά τους, να ζουν μια πλήρη και ενεργό ζωή στην κοινωνία», δήλωσε η Ντάλι.
«Μέσω του προγράμματος EU4Health», πρόσθεσε, «η Επιτροπή είναι έτοιμη να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στην αναγνώριση του θεμελιώδους δικαιώματος πρόσβασης κάθε ατόμου στην υγειονομική περίθαλψη, όπως κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και στον πυλώνα των κοινωνικών δικαιωμάτων».
Το πρόγραμμα EU4Health, ύψους 5,3 δισ. ευρώ σε ολόκληρη την ΕΕ, δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση της πανδημίας και αποσκοπεί στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υγειονομικών συστημάτων. Μεταξύ των δέκα στόχων του προγράμματος είναι να βελτιώσει τα ποσοστά πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη καθώς κι να επιτύχει να κάνει τα ιατρικά προϊόντα πιο προσιτά.
Εκτός από το πρόγραμμα EU4Health, η Ντάλι δήλωσε ότι η Επιτροπή καταπολεμά επίσης τις ανισότητες μέσω της στρατηγικής της ΕΕ για την ισότητα των φύλων και του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Δράσης για τα Κοινωνικά Δικαιώματα.
Περιορισμός των γεννήσεων
Η πρόσβαση σε θεραπείες και ιατρικές υπηρεσίες «ακόμη και στα πιο ισχυρά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης» τέθηκε σε περαιτέρω κίνδυνο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τόνισε η Νταλί. «Ειδικότερα, οι γυναίκες και τα κορίτσια δυσκολεύτηκαν να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες και προμήθειες για την υγιεινή της εμμήνου ρύσεως λόγω του κλεισίματος των σχολείων, των περιορισμών στην κινητικότητα και της οικονομικής δυσπραγίας», πρόσθεσε.
Η περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας αποτελεί πιθανόν έναν από τους λόγους για τους οποίους τα ποσοστά γεννήσεων μειώθηκαν από την έναρξη της πανδημίας, ιδίως στις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από αυτήν, αναφέρει το EIGE. Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης την ψυχολογική δυσφορία, την οικονομική αβεβαιότητα και την αύξηση της μη αμειβόμενης εργασίας για τις γυναίκες ως παράγοντες που οδήγησαν τα ζευγάρια να καθυστερήσουν ή ακόμα και να εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους να αποκτήσουν παιδιά.
Επιπλέον, κι ανεξάρτητα από την πανδημία, η έκθεση διαπίστωσε ελλείψεις στην πρόσβαση των γυναικών στη σεξουαλική υγειονομική περίθαλψη. Υπάρχει περιορισμένη διαθεσιμότητα σε αντισυλληπτικά, υψηλό κόστος και κοινωνικό στίγμα που αποτελούν βασικά εμπόδια . Τέλος , η πρόσβαση σε ασφαλείς αμβλώσεις και μητρική υγειονομική περίθαλψη παραμένει άνιση σε ολόκληρη την ΕΕ, σύμφωνα με το EIGE.
