Ολα τα δεδομένα συνηγορούν στο ότι έρχεται ένας δύσκολος χειμώνας – Ποιες είναι οι εκτιμήσεις, τι σημαίνει η κούρσα των τιμών για το «πορτοφόλι» των νοικοκυριών και πώς το οικονομικό επιτελείο επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες
Στα ύψη οδηγείται η χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος για τον Οκτώβριο στην Ελλάδα, με την κούρσα να οδηγούν οι ανατιμήσεις στο κόστος του φυσικού αερίου, που συνιστά την βασική πηγή του ενεργειακού μείγματος.
Μέχρι στιγμής, η μέση μηνιαία τιμή της μεγαβατώρας για τον Οκτώβριο διαμορφώνεται στα 199,8 ευρώ για την Ελλάδα, αυξημένη κατά 49,1% συγκριτικά με τον Σεπτέμβριο, όταν η μέση τιμή είχε διαμορφωθεί στα 134,73 ευρώ/MWh.
Αξίζει να σημειωθεί πως τον Αύγουστο η Ελλάδα είχε αναδειχθεί τότε «πρωταθλήτρια» Ευρώπης στην χονδρική ρεύματος, καταγράφοντας την υψηλότερη μηνιαία μέση τιμή προημερήσιας αγοράς (day-ahead market) στα 121,72 ευρώ/MWh. Από τότε η χονδρική του ηλεκτρικού ρεύματος τραβά μόνο την ανηφόρα…
Οι μεγάλες αυξήσεις που απορρέουν από την κούρσα της χονδρικής θα φανούν στους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς που ήδη καταφτάνουν σε νοικοκυριά κι επιχειρήσεις. Καθώς οι εκκαθαριστικοί λογαριασμοί δεν αφορούν για όλα τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις την ίδια περίοδο, το κόστος του λογαριασμού θα εξαρτηθεί τελικά από το μείγμα των μηνών που συμπεριλαμβάνονται στην περίοδο εκκαθάρισης.https://player.glomex.com/integration/1/iframe-player.html?integrationId=eexbs13jud6qvj1&playlistId=v-cf6z0pjji66p-sf
Με άλλα λόγια, όσο περισσότερους μήνες από τον Σεπτέμβριο και μετά περιλαμβάνει ο εκκαθαριστικός λογαριασμός τόσο περισσότερο θα… φουσκώνει. Με τις προβλέψεις και τα προθεσμιακά συμβόλαια που υπάρχουν σήμερα στο τραπέζι, οι αναλυτές εκτιμούν πως τα πράγματα θα επιδεινώνονται όσο προχωρά το φθινόπωρο και ο χειμώνας.
Δεδομένου, βέβαια, ότι φέτος το καλοκαίρι είχαμε και τον ακραίο καύσωνα, όσοι είχαν υψηλή κατανάλωση ρεύματος και τον Αύγουστο λόγω χρήσης air condition κινδυνεύουν να λάβουν από τώρα πολύ υψηλούς εκκαθαριστικούς λογαριασμούς, με το ράλι να συνεχίζεται – λόγω ενεργειακής κρίσης πια – και το χειμώνα.
Πετάνε οι 4μηνιαίοι εκκαθαριστικοί λογαριασμοί
Σύμφωνα με τα παραδείγματα που ετοίμασε για την «Ημερησία» η πλατφόρμα allazorevma.gr το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος για 4μηνιαία κατανάλωση (εκκαθαριστικός λογαριασμός) ενός νοικοκυριού που χρειάζεται κατά μέσο όρο 375 κιλοβατώρες το μήνα, ήταν φέτος τον Ιανουάριο 243 ευρώ. Το κόστος αυτό συμπεριλαμβάνει την κατανάλωση Οκτώβριος 2020 – Ιανουάριος 2021, ενώ από το κόστος αυτό θα πρέπει να αφαιρεθούν τα ποσά των έναντι λογαριασμών.
Για το ίδιο νοικοκυριό το κόστος 4μηνιαίας κατανάλωσης Ιουνίου 2021 – Σεπτεμβρίου 2021 φτάνει στα 342 ευρώ (πριν αφαιρεθούν τα ποσά των έναντι λογαριασμών), ενώ με την κρατική επιδότηση των 9 ευρώ για τις πρώτες 300 κιλοβατώρες το κόστος πέφτει στα 333 ευρώ.
Οι σημερινές προβλέψεις για το 4μηνο Οκτώβριος 2021 – Ιανουάριος 2022 και δεδομένου ότι ο εκκαθαριστικός λογαριασμός περιλαμβάνει όλο το 4μηνο-φωτιά των σημαντικών ανατιμήσεων, δείχνουν πως το κόστος της ίδιας κατανάλωσης μπορεί να φτάσει στα 493,50 ευρώ.
Δεδομένου ότι η κρατική επιδότηση αυξάνεται από 1η Οκτωβρίου στα 18 ευρώ για τις πρώτες 300 κιλοβατώρες ανά μήνα, η επιδότηση για το 4μηνο -αν δεν αυξηθεί στο μεταξύ το ποσό της επιδότησης, κάτι που πάντως προεξοφλείται ως εξαιρετικά πιθανό- διαμορφώνεται στα 72 ευρώ και το τελικό κόστος της κατανάλωσης στα 420 ευρώ.
Το κόστος και οι αυξήσεις ανά μήνα
Οι αντίστοιχοι υπολογισμοί ανά μήνα δείχνουν μια μεσοσταθμική αύξηση του κόστους ενέργειας της τάξης του 41% από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο για την ίδια κατανάλωση. Το κόστος ενός νοικοκυριού για μηνιαία κατανάλωση 375KWh «πέταξε» από τα 68,54 ευρώ τον Ιούλιο στα 96,74 ευρώ τον Οκτώβριο. Η επιδότηση των 18 ευρώ προσγειώνει το κόστος του Οκτωβρίου στα 78,7 ευρώ, που είναι και πάλι αυξημένο σε σχέση με τον φετινό Ιούλιο.
Ερχεται αύξηση των επιδοτήσεων
Μπροστά στο ξέφρενο ράλι των ανατιμήσεων στην ενέργεια, η κυβέρνηση δείχνει έτοιμη να αυξήσει την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, μιλώντας χθες στον Σκάι είπε πως το ύψος της επιδότησης θα επαναξιολογείται κάθε μήνα, ανάλογα με τις διακυμάνσεις στην χονδρική αγορά. «Την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου θα δούμε πόσο έχει κυμανθεί η μέση τιμή χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειες σε επίπεδο μήνα Οκτωβρίου και εφόσον χρειαστεί και είναι αναγκαίο να αυξήσουμε την επιδότηση προς τα ελληνικά νοικοκυριά θα το κάνουμε», τόνισε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Αύριο Δευτέρα, υπογράφεται η ΚΥΑ για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, όπου θα κατευθυνθούν κονδύλια 470 εκατομμύρια ευρώ για τις επιδοτήσεις στο ρεύμα και την αύξηση του επιδόματος θέρμανσης. Η κρατική επιδότηση για την κατανάλωση Σεπτεμβρίου διαμορφώνεται στα 30 ευρώ ανά MWh, δηλαδή 3 λεπτά του ευρώ ανά KWh, που μεταφράζεται σε 9 ευρώ για τις πρώτες 300 KWh. Υπενθυμίζεται πως για τον Σεπτέμβριο η μέση τιμή προημερήσιας αγοράς (day-ahead market) στην χονδρική ρεύματος διαμορφώθηκε στα 134,73 ευρώ/MWh, δηλαδή 13 λεπτά του ευρώ ανά KWh.
Για την κατανάλωση Οκτωβρίου η επιδότηση διπλασιάζεται στα 60 ευρώ ανά MWh, δηλαδή 6 λεπτά του ευρώ ανά KWh, που μεταφράζεται σε 18 ευρώ για τις πρώτες 300 KWh. Μένει να φανεί πώς θα διαμορφωθεί η μέση τιμή προημερήσιας αγοράς (day-ahead market) στην χονδρική ρεύματος για τον Οκτώβριο, που πάντως δείχνει να διαμορφώνεται κοντά στα 200 ευρώ ανά MWh, δηλαδή 20 λεπτά του ευρώ ανά KWh.
Αυξήσεις έως 200% στο φυσικό αέριο
Σημαντικές όμως θα είναι και οι ανατιμήσεις στους λογαριασμούς φυσικού αερίου. Σύμφωνα με τα παραδείγματα που ετοίμασε για την «Ημερησία» η πλατφόρμα allazorevma.gr, ένα διαμέρισμα που χρειάζεται 5.000 κιλοβατώρες το 4μηνο Οκτώβριος – Ιανουάριος για να θερμανθεί πέρσι πλήρωσε 161,65 ευρώ, ενώ φέτος μπορεί να πληρώσει έως και 479,65 ευρώ. Η αύξηση είναι της τάξης του 200%. Μετά την έκπτωση 15%, που έχει ήδη προαναγγελθεί, το συνολικό κόστος πέφτει κατά 72 ευρώ και διαμορφώνεται στα 407 ευρώ. Η ανατίμηση πέφτει στο 150%.
ΓραμμήSOS για τα ευάλωτα νοικοκυριά
Για τα ευάλωτα νοικοκυριά που θα βρίσκονται αντιμέτωπα με διακοπή ηλεκτροδότησης θα λειτουργήσει τετραψήφιος αριθμός έκτακτης ανάγκης με στόχο μια νέα ταχεία διαδικασία επανασύνδεσης.
Οπως έχει προαναγγείλει ο κ. Σκρέκας, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα θέσει σε λειτουργία γραμμή «ενεργειακής αλληλεγγύης» στην οποία θα μπορούν να απευθύνονται ευάλωτοι καταναλωτές για την άμεση επανασύνδεση του ρεύματος, σε περιπτώσεις αδυναμίας κάλυψης των λογαριασμών.
Αυτό που εξετάζεται είναι ο νέος μηχανισμός, να λειτουργεί ως γραμμή άμεσης επέμβασης για ευάλωτα νοικοκυριά που κινδυνεύουν να αποσυνδεθούν από το δίκτυο λόγω απλήρωτων λογαριασμών ή έχουν μόλις αποσυνδεθεί.
Το κράτος σχεδιάζεται να καλύπτει το κόστος επανασύνδεσης αλλά και το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος ή και του φυσικού αερίου που θα δαπανήσουν τους αμέσως επόμενους μήνες του δύσκολου -όπως όλα δείχνουν- χειμώνα που έρχεται.
Για το σκοπό αυτό θα διατεθούν 40 εκατ. ευρώ, ποσό που θα καλυφθεί από το ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης που έχει συσταθεί πρόσφατα, για την αναχαίτιση των αυξήσεων στα ενεργειακά προϊόντα. Πέρσι το αντίστοιχο κονδύλι ήταν 10 εκατ. ευρώ.
