Του Τάσου Δασόπουλου
Υπό αναθεώρηση πριν καν κατατεθεί ήταν το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2022, αφού από τον Σεπτέμβριο ακόμη τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και και τα μέλη του “σκληρού πυρήνα” του οικονομικού επιτελείου τόνιζαν σε κάθε ευκαιρία, ότι η σημαντική αναθεώρηση της ανάπτυξης για φέτος από το 3,6% στο 5,9% (τότε) ήταν “συντηρητική”.
Το ίδιο συντηρητική είναι και η πρόβλεψη για ανάπτυξη 6,1%, που εντάχθηκε ως πρόβλεψη για το προσχέδιο προϋπολογισμού. Η επιλογή ήταν αναγκαστική, καθώς μέχρι στιγμής, υπάρχουν μόνο ενδείξεις για υψηλότερη από την αναμενόμενη ανάπτυξη το γ’ τρίμηνο του χρόνου, λόγω της καλύτερης πορείας του τουρισμού. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία. Η ΕΛΣΤΑΤ δεν εκδίδει πλέον προκαταρκτικές εκτιμήσεις (Flash Estimates) και άρα όλοι θα περιμένουν μέχρι και τις 9 Δεκεμβρίου για να δημοσιοποιήσει τα επίσημα στοιχεία για το διάστημα Ιουλίου – Σεπτεμβρίου. Θα προηγηθούν στις αρχές Νοεμβρίου οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι οποίες αναμένεται να δώσουν ένα στίγμα, προβλέποντας ανάπτυξη πάνω από το 6,1%. Το ΔΝΤ έχει ήδη αποφανθεί με έκθεσή του, προβλέποντας για φέτος για την Ελλάδα ανάπτυξη 6,5%. Στην Ελλάδα δεν είναι βέβαιο ότι θα υπάρχουν τα τελικά στοιχεία ώστε να γίνει η οριστική αναθεώρηση για φέτος στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού. Μπορεί αυτό να γίνει στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάκαμψης που θα κατατεθεί τον Απρίλιο.
Κοντολογίς, θα πρέπει να περιμένουμε μια νέα σημαντική αναθεώρηση της ανάπτυξης για το 2021 από το 6,1% στο 7,1% ή και ψηλότερα. Παράλληλα βέβαια, θα αλλάξει προς τα κάτω και η πρόβλεψη για την ανάπτυξη για το 2022 η οποία στο προσχέδιο προϋπολογισμού υπολογίζεται στο 4,5%. Από το κομβικό μέγεθος της ανάπτυξης θα προκύψουν άλλες δύο αναθεωρήσεις.
Η πρώτη, αφορά τα φορολογικά έσοδα καθώς κάθε 1% επιπλέον στην ανάπτυξη, παράγει επιπλέον έσοδα 300 εκατ. ευρώ. Το προσχέδιο προβλέπει για φέτος 45,44 δισ. ευρώ έσοδα από φόρους, ποσό που θα αυξηθεί κοντά στα 46 δισ. ευρώ μετά την αναθεώρηση του ΑΕΠ. Με δεδομένο ότι δεν είναι προγραμματισμένος κανένας νέος φόρος, τα έσοδα του 2022 θα παραμείνουν στα 49,4 δισ.. Το μόνο που θα μειωθεί, είναι η αύξηση σε έσοδα από φόρους από χρόνο σε χρόνο που σήμερα είναι περίπου 4 δισ. ευρώ.
Η δεύτερη, θα είναι στις δαπάνες οι οποίες υπολογίζονται ότι θα φτάσουν τα 70,7 δισ. φέτος και θα μειωθούν λόγω απόσυρσης των μέτρων στήριξης, στα 64,3 δισ. ευρώ το 2022. Τα μέτρα στήριξης των εισοδημάτων κατά της ακρίβειας που θα συνεχιστούν και το 2022 , θα αυξήσουν αναλογικά τις δαπάνες για το 2021 και το 2022.
Αναθεώρηση θα πρέπει να γίνει και στην πρόβλεψη για τον πληθωρισμό, ο οποίος σε όρους εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή, το προσχέδιο προβλέπει ότι θα είναι -1,3% για φέτος και 0% για το 2022. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι για φέτος ο πληθωρισμός θα είναι αρνητικός μεν αλλά στο -0,1% και του χρόνου 0,4%. Η εξέλιξη τιμών στα καύσιμα αλλά και τα τρόφιμα μάλλον θα το δικαιώσουν στην πρόβλεψή του, έστω και αν η Ελλάδα ακολουθεί με μεγάλη απόσταση το πληθωριστικό ράλι της υπόλοιπης Ευρωζώνης.
Θετική έκπληξη από το χρέος
Θετική έκπληξη αναμένεται από το μέγεθος του χρέους και για το 2021 και για το 2022. Ήδη με την αναθεώρηση της ανάπτυξης από το 3,6% στο 6,1%, η πρόβλεψη για το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αναθεωρήθηκε για φέτος από το 204,5% στο 197,9%, ενώ για το 2022 η πρόβλεψη είναι ότι το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης θα μειωθεί στο 190,4%. Με την νέα αναθεώρηση της ανάπτυξης όποτε και αν αυτή γίνει, το χρέος για φέτος θα φτάσει πιο κοντά στο 195% ενώ το 2022 θα μειωθεί κάτω από 190 % του ΑΕΠ.
Με τις εξελίξεις αυτές θα γίνει πιο φανερό ότι παρά την κορύφωσή του το 2020 λόγω της πανδημίας στο 205,6% του ΑΕΠ, το χρέος επανέρχεται σε ταχεία καθοδική πορεία μόλις άνοιξε η οικονομία.
