Του Λεωνίδα Στεργίου
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε κάθε ευκαιρία, επαναλαμβάνει μέσω ομιλιών αξιωματούχων της και αναλύσεων ότι οι επιπτώσεις από την πανδημία δεν έχουν αποτυπωθεί στην οικονομία. Τις τελευταίες εβδομάδες, τα στελέχη της προσθέτουν δύο ακόμα αβεβαιότητες που σχετίζονται με την αναζωπύρωση της πανδημίας και με τον πληθωρισμό που μπορεί να απειλήσει την ανάκαμψη εάν τελικά παραμείνει για μεγάλο διάστημα και προκαλέσει την άνοδο των επιτοκίων.
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, η μείωση των κόκκινων δανείων και η περιορισμένη δημιουργία νέων καθυστερήσεων οφείλονται στα νομισματικά και δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν και σε όσα ακόμα βρίσκονται σε ισχύ. Για τον λόγο αυτό επιμένει για περισσότερες προβλέψεις για κινδύνους από τις τράπεζες και για προστασία των κεφαλαίων τους. Η κυριότερη ομάδα δανείων που βρίσκονται υπό παρακολούθηση είναι όλα αυτά που βρέθηκαν σε αναστολές δόσεων (μορατόρια), επιδότησης δόσεων και άλλων σχημάτων προστασίας. Στην ίδια κατηγορία εντάσσει και τα λεγόμενα forbones, δηλαδή κόκκινα δάνεια που ρυθμίστηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Εξάλλου, την ίδια προειδοποίηση έχει κάνει και η Τράπεζα της Ελλάδος, δείχνοντας τα δάνεια των μορατορίων και των υπόλοιπων ρυθμίσεων, προβλέποντας, βάσει των μοντέλων που χρησιμοποιεί, ότι τα κόκκινα δάνεια της πανδημίας θα φτάσουν μεταξύ 8 και 10 δισ. ευρώ. Η νηνεμία που επικρατεί σήμερα αποτελεί μια ευχάριστη εξέλιξη, η οποία, όμως οφείλεται στη δράση των μέτρων στήριξης και στις πιο βιώσιμες ρυθμίσεις δανείων που έχουν προχωρήσει οι servicers με τα τιτλοποιημένα δάνεια.
Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος που επιβεβαιώνονται και αυτή τη στιγμή από τις εταιρείες διαχείρισης δείχνουν ότι το redefault rate, δηλαδή τα ρυθμισμένα δάνεια που γίνονται πάλι κόκκινα, κυμαίνεται μεταξύ 20% και 30%. Ειδικότερα, το 20% των ρυθμισμένων δανείων εμφανίζει καθυστέρηση ύστερα από τρεις μήνες και το 30% ύστερα από 12 μήνες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών των εταιρειών διαχείρισης δανείων, τα ποσοστά αυτά εμφανίζονται λίγο μειωμένα, σε αυτή τη φάση, καθώς προχωρούν σε πιο μακροπρόθεσμες λύσεις, δηλαδή επιμήκυνση και κούρεμα χρέους. Αυτή η λύση εφαρμόζεται πλέον για πάνω από τα 7 στα 10 δάνεια. Από την έως τώρα συμπεριφορά, τα δάνεια που ρυθμίζονται και με κούρεμα παρουσιάζουν μικρότερα ποσοστά αθέτησης μετά τη ρύθμιση.
Τα δάνεια υψηλού κινδύνου, δηλαδή αυτά που κατατάσσονται στην κατηγορία Stage 3 στους ισολογισμούς των τραπεζών ξεπερνούν τα 30 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι, λόγω των τιτλοποιήσεων, τα δάνεια αυτά πλέον βρίσκονται στις εταιρείες διαχείρισης.
Στην Ελλάδα, λοιπόν, οι δεξαμενές των δυνητικά νέων κόκκινων δανείων είναι οι εξής:
Πρώτον, 563.823 δάνεια (στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά), συνολικού ύψους 32,02 δισ. ευρώ που ρυθμίστηκαν από τον Ιούλιο 2019 έως τα τέλη Σεπτεμβρίου 2021, σύμφωνα με στοιχεία του υπ. Οικονομικών.
Δεύτερον, 408.682 δάνεια συνολικού ύψους 28,78 δισ. ευρώ που εντάχθηκαν σε moratoria, δηλαδή αναστολή δόσεων για εννέα μήνες, από τα μέσα Μαρτίου 2020 έως τα τέλη Σεπτεμβρίου 2021.
Τρίτον, 75.632 δάνεια συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα επιδότησης δανείων Γέφυρα Ι.
Τέταρτον, 19.048 επιχειρηματικά δάνεια, συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ, που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα επιδότησης δανείων Γέφυρα ΙΙ, σύμφωνα με τα στοιχεία 31 Οκτωβρίου 2021
Πέμπτον, περίπου 5 δισ. που βρίσκονται υπό κάποιο καθεστώς προστασίας ή εγγύησης, μέχρι τα τέλη Ιουνίου (α’ εξάμηνο 2021), σύμφωνα με την ΕΒΑ. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται 2.904 δάνεια (μέχρι τον Σεπτέμβριο 2021) που επιδοτήθηκαν, σύμφωνα με τον νέο πτωχευτικό νόμο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, αλλά αυτών μέσω του νόμου Κατσέλη (520 επιχειρήσεις, 1.535 ελεύθεροι επαγγελματίες ρύθμισαν οφειλές, 241 αγρότες με οφειλές προς τράπεζες, Δημόσιο και Αγροτική Τράπεζα – PQH).
Όλα αυτά, που σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν αλληλοκαλύψεις (για παράδειγμα, ένα δάνειο για να ενταχθεί στο πρόγραμμα Γέφυρα 1 ή 2 θα έπρεπε να είναι ενήμερο ή ρυθμισμένο, ή κάποια μετά τα μορατόρια εντάχθηκαν στο Γέφυρα κλπ), δημιουργούν μια δυνητική δεξαμενή κόκκινων δανείων που θα εμφανιστούν με την απόσυρση των μέτρων στήριξης και έως ένα έτος μετά την τελευταία τους ρύθμιση. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι τα ιστορικά default ratios του 25-30% μειωθούν σε 20-25%, τότε τα κόκκινα δάνεια της πανδημίας υπολογίζονται σε περίπου 7 με 9,6 δισ. ευρώ, δηλαδή ακριβώς στο μέγεθος της πρόβλεψης της ΤτΕ (8-10 δισ. ευρώ).
https://www.capital.gr/oikonomia/3597296/posa-daneia-anamenetai-na-kokkinisoun-meta-tin-pandimia
