Χαλδούπης Νώντας
Πριν ακόμη αρχίσει να βρίσκει τους ρυθμούς της η διαδικασία ρύθμισης οφειλών σε τράπεζες, εφορία και ταμεία μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού που δημιουργήθηκε με τον νέο πτωχευτικό νόμο, έκανε την εμφάνισή του ο κίνδυνος κατάχρησης του θεσμού, καθώς χιλιάδες δανειολήπτες έχουν υποβάλει αιτήσεις για ρύθμιση ή και κούρεμα δανείων που ουσιαστικά ήταν ενήμερα κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης, έχοντας καθυστέρηση μικρότερη των 30 ημερών.
Η Κομισιόν επισημαίνει το πρόβλημα στην τελευταία έκθεση αξιολόγησης, αν και αναφέρει ότι προς το παρόν ο κίνδυνος κατάχρησης του μηχανισμού φαίνεται να είναι περιορισμένος. Όπως τονίζει, όμως, παρουσιάζοντας τα σχετικά στοιχεία που ήταν διαθέσιμα στις αρχές Οκτωβρίου, σε σύνολο 35.753 αιτήσεων που έχουν υποβληθεί, περισσότερες από 3.200 αιτήσεις, δηλαδή το 9% του συνολικού αριθμού, αφορούν δάνεια που έχουν καθυστέρηση μικρότερη των 30 ημερών.
Το γενικό συμπέρασμα για την έναρξη λειτουργίας του εξωδικαστικού μηχανισμού είναι ότι, ενώ υπάρχει αρκετά ισχυρό ενδιαφέρον, όπως φαίνεται από τον μεγάλο αριθμό αιτήσεων, η πρόοδος για τη διευθέτηση οφειλών είναι πολύ περιορισμένη, καθώς μόνο 512 αιτήσεις έχουν ολοκληρωθεί και οριστικοποιηθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα, οι οποίες αντιστοιχούν σε ποσοστό μόλις 1,5% του συνολικού αριθμού.
Για ποιο λόγο, όμως, οφειλέτες ζητούν ρύθμιση ή κούρεμα δανείων που δεν έχουν καταστεί μη εξυπηρετούμενα; Ειδικοί αναφέρουν ότι πρόκειται για μια προφανή αστοχία από την πλευρά όσων συμβουλεύουν τους οφειλέτες, δηλαδή από δικηγόρους και λογιστές, οι οποίοι οδηγούν τους πελάτες τους στην άσκοπη υποβολή αιτήσεων εξωδικαστικής ρύθμισης, αφού δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα να έχει θετική κατάληξη τέτοια αίτηση.
Κατά κανόνα, όσοι υποβάλλουν αιτήσεις ρύθμισης με τον εξωδικαστικό μηχανισμό χωρίς να έχουν κόκκινο δάνειο το κάνουν επειδή προσπαθούν να ρυθμίσουν οφειλές προς το Δημόσιο, δηλαδή για φόρους και εισφορές. Επειδή, όμως, ο πτωχευτικός νόμος έχει στόχο τη συνολική ρύθμιση χρεών σε τράπεζες και Δημόσιο, περιλαμβάνουν στις αιτήσεις τους και δάνεια, ακόμη και αν αυτά εξακολουθούν να εξυπηρετούνται χωρίς να έχουν περάσει στην κατηγορία των ληξιπρόθεσμων, κάτι που γίνεται μετά την παρέλευση 90 ημερών καθυστέρησης.
Ο νόμος, πάντως, θέτει ως βασική προϋπόθεση για να γίνει ρύθμιση την ύπαρξη μη εξυπηρετούμενων οφειλών σε τράπεζες, χωρίς την οποία δεν ρυθμίζονται άλλα χρέη. Αυτό σημαίνει ότι οι αιτήσεις που αφορούν ενήμερα δάνεια εξ ορισμού απορρίπτονται. Άλλωστε, υπάρχει πάντα το τελευταίο «φίλτρο» του νόμου: καμία ρύθμιση δεν μπορεί να εγκριθεί, εάν δεν συναινέσουν οι τράπεζες ή και οι εταιρείες διαχείρισης δανείων.
Όπως αναφέρουν ειδικοί, ασχέτως αν οι αιτήσεις για ενήμερα δάνεια απορριφθούν, ο νόμος δημιουργεί μια στρέβλωση που μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για τις τράπεζες: αν κάποιος έχει μεγάλες οφειλές για φόρους ή και εισφορές, μπορεί να έχει ένα κίνητρο να αφήσει κάποιο δάνειο να καταστεί μη εξυπηρετούμενο, ώστε να μπορέσει να υποβάλει με καλές πιθανότητες επιτυχίας μια αίτηση για ρύθμιση όλων των χρεών με τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Έτσι, μια ρύθμιση χρεών προς το κράτος μπορεί να προκαλέσει μια «καραμπόλα», καθώς θα καταλήγει να ζημιώνει τις τράπεζες!
Πάντως, τα πρώτα δείγματα ρυθμίσεων που έγιναν με τον εξωδικαστικό μηχανισμό και με την προβλεπόμενη διαδικασία αυτόματου προσδιορισμού του πλάνου ρύθμισης από κομπιούτερ, με βάση ειδικό αλγόριθμο, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι υπερχρεωμένοι δανειολήπτες και οφειλέτες του Δημοσίου μπορούν να εξασφαλίσουν μια ρύθμιση με κούρεμα έως και 80% στα τραπεζικά δάνεια και μικρότερα ποσοστά διαγραφής στα χρέη προς το κράτος.
Ρυθμίσεις με κομπιούτερ στα όρια της οικονομικής αντοχής των οφειλετών
Από τις πρώτες 24 ρυθμίσεις που οριστικοποιήθηκαν, με συναίνεση των τραπεζών και των οφειλετών, προκύπτουν τα ακόλουθα παραδείγματα ρυθμίσεων, που έχουν ως κοινό παρονομαστή ότι οι οφειλέτες δεν θα πληρώνουν περισσότερα από όσα είχαν δηλώσει στις αιτήσεις τους ότι «αντέχουν» να δίνουν για τα χρέη τους:
- Τριμελής οικογένεια από την Αττική με συνολικές οφειλές άνω των 170.000 ευρώ προς 5 χρηματοδοτικούς φορείς (35% στεγαστικά και 65% καταναλωτικά δάνεια) και ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 13.000 ευρώ προς τον e-ΕΦΚΑ, υπέβαλε αίτηση ρύθμισης και παρήχθη από τον αυτοματοποιημένο αλγόριθμο πρόταση ρύθμισης οφειλών ως εξής: α) για τις οφειλές προς τους χρηματοδοτικούς φορείς: διαγραφή άνω των 27.000 ευρώ (δηλαδή, «κούρεμα» των οφειλών κατά 16%) και αποπληρωμή του υπολοίπου σε 35 έτη (420 δόσεις), με μηνιαία δόση 46 ευρώ και β) για τις οφειλές προς τον e-ΕΦΚΑ: αποπληρωμή σε 20 έτη (240 δόσεις), με μηνιαία δόση 90 ευρώ.
- Μονοπρόσωπο νοικοκυριό από την Αττική με συνολικές οφειλές άνω των 43.000 ευρώ προς 3 χρηματοδοτικούς φορείς (καταναλωτικά δάνεια) και ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 3.000 ευρώ προς τον e-ΕΦΚΑ, υπέβαλε αίτηση ρύθμισης και παρήχθη από τον αυτοματοποιημένο αλγόριθμο πρόταση ρύθμισης οφειλών ως εξής: α) για τις οφειλές προς τους χρηματοδοτικούς φορείς: διαγραφή άνω των 34.000 ευρώ (δηλαδή, «κούρεμα» των οφειλών κατά 80%) και αποπληρωμή του υπολοίπου σε 10 έτη (120 δόσεις), με μηνιαία δόση 75 ευρώ και β) για τις οφειλές προς τον e-ΕΦΚΑ: διαγραφή άνω των 125 ευρώ (δηλαδή, «κούρεμα» των οφειλών κατά 4%) και αποπληρωμή του υπολοίπου σε 7 έτη (84 δόσεις), με μηνιαία δόση 50 ευρώ. Συνολικά, ο πολίτης θα πληρώνει μηνιαίως 125 ευρώ, ενώ έχει δυνατότητα αποπληρωμής 130 ευρώ μηνιαίως, σύμφωνα με τα δηλωθέντα στοιχεία.
- Μονοπρόσωπο νοικοκυριό από τη Θεσσαλονίκη με συνολικές οφειλές άνω των 5.800 ευρώ προς έναν χρηματοδοτικό φορέα (καταναλωτικά δάνεια) και ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 8.900 ευρώ προς την ΑΑΔΕ, υπέβαλε αίτηση ρύθμισης και παρήχθη από τον αυτοματοποιημένο αλγόριθμο πρόταση ρύθμισης οφειλών ως εξής: α) για τις οφειλές προς τους χρηματοδοτικούς φορείς: διαγραφή άνω των 4.600 ευρώ (δηλαδή, «κούρεμα» των οφειλών κατά 80%) και αποπληρωμή του υπολοίπου σε 2 έτη (24 δόσεις), με μηνιαία δόση 50 ευρώ και β) για τις οφειλές προς την ΑΑΔΕ: διαγραφή άνω των 1.800 ευρώ (δηλαδή, «κούρεμα» των οφειλών κατά 5%) και αποπληρωμή του υπολοίπου σε 18 έτη (216 δόσεις), με μηνιαία δόση 50 ευρώ.
- Μονοπρόσωπο νοικοκυριό από την Κέρκυρα με συνολικές οφειλές άνω των 20.000 ευρώ προς 2 χρηματοδοτικούς φορείς (καταναλωτικά δάνεια) και ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 8.000 ευρώ προς την ΑΑΔΕ, υπέβαλε αίτηση ρύθμισης και παρήχθη από τον αυτοματοποιημένο αλγόριθμο πρόταση ρύθμισης οφειλών ως εξής: α) για τις οφειλές προς τους χρηματοδοτικούς φορείς: αποπληρωμή σε 17 έτη (204 δόσεις), με μηνιαία δόση 200 ευρώ και β) για τις οφειλές προς την ΑΑΔΕ: αποπληρωμή σε 5 έτη, με μηνιαία δόση 50 ευρώ. Συνολικά ο πολίτης θα πληρώνει μηνιαίως 250 ευρώ, δηλαδή ακριβώς όσο δύναται να καλύπτει μηνιαίως, σύμφωνα με τα δηλωθέντα στοιχεία.
- Μονοπρόσωπο νοικοκυριό από τη Χίο με συνολικές οφειλές άνω των 12.000 ευρώ προς 2 χρηματοδοτικούς φορείς (καταναλωτικά δάνεια), υπέβαλε αίτηση ρύθμισης και παρήχθη από τον αυτοματοποιημένο αλγόριθμο πρόταση ρύθμισης οφειλών, με αποπληρωμή σε 3 έτη (36 δόσεις), με μηνιαία δόση 375 ευρώ. Ο πολίτης είχε δηλώσει ότι έχει δυνατότητα να πληρώνει 380 ευρώ μηνιαίως, σύμφωνα με τα δηλωθέντα στοιχεία.
- Τετραμελής οικογένεια από την Κρήτη με συνολικές οφειλές άνω των 43.300 ευρώ προς έναν χρηματοδοτικό φορέα (90% στεγαστικά και 10% καταναλωτικά δάνεια) και ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 3.600 ευρώ προς την ΑΑΔΕ και άνω των 43.000 ευρώ προς τον e-ΕΦΚΑ, υπέβαλε αίτηση ρύθμισης και παρήχθη από τον αυτοματοποιημένο αλγόριθμο πρόταση ρύθμισης οφειλών ως εξής: α) για τις οφειλές προς τους χρηματοδοτικούς φορείς: αποπληρωμή σε 9 έτη (108 δόσεις), με μηνιαία δόση 490 ευρώ β) για τις οφειλές προς την ΑΑΔΕ: αποπληρωμή σε 8 έτη (96 δόσεις), με μηνιαία δόση 50 ευρώ και γ) για τις οφειλές προς τον e-ΕΦΚΑ: αποπληρωμή σε 9 έτη (108 δόσεις), με μηνιαία δόση 525 ευρώ. Συνολικά, ο πολίτης θα πληρώνει μηνιαίως 1.065 ευρώ, ενώ έχει δυνατότητα αποπληρωμής 1.070 ευρώ μηνιαίως, σύμφωνα με τα δηλωθέντα στοιχεία.
- Τετραμελής οικογένεια από τη Δράμα με συνολικές οφειλές άνω των 170.000 ευρώ προς δύο χρηματοδοτικούς φορείς (στεγαστικά δάνεια) και ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 13.000 ευρώ προς την ΑΑΔΕ, υπέβαλε αίτηση ρύθμισης και παρήχθη από τον αυτοματοποιημένο αλγόριθμο πρόταση ρύθμισης οφειλών ως εξής: α) για τις οφειλές προς τους χρηματοδοτικούς φορείς: διαγραφή άνω των 33.000 ευρώ (δηλαδή, «κούρεμα» των οφειλών κατά 20%) και αποπληρωμή σε 35 έτη (420 δόσεις), με μηνιαία δόση 580 ευρώ και β) για τις οφειλές προς την ΑΑΔΕ: αποπληρωμή σε 35 έτη (420 δόσεις), με μηνιαία δόση 67 ευρώ.
- Τριμελής οικογένεια από την Καστοριά με συνολικές οφειλές άνω των 136.000 ευρώ προς 2 χρηματοδοτικούς φορείς (καταναλωτικά δάνεια) και ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 118.000 ευρώ προς την ΑΑΔΕ, υπέβαλε αίτηση ρύθμισης και παρήχθη από τον αυτοματοποιημένο αλγόριθμο πρόταση ρύθμισης οφειλών ως εξής: α) για τις οφειλές προς τους χρηματοδοτικούς φορείς: διαγραφή άνω των 100.000 ευρώ (δηλαδή, «κούρεμα» των οφειλών κατά 80%) και αποπληρωμή σε 20 έτη (240 δόσεις), με μηνιαία δόση 233 ευρώ και β) για τις οφειλές προς την ΑΑΔΕ: διαγραφή άνω των 73.000 ευρώ (δηλαδή, «κούρεμα» των οφειλών κατά 38%) και αποπληρωμή σε 20 έτη (240 δόσεις), με μηνιαία δόση 221 ευρώ.
https://www.sofokleousin.gr/xiliades-aitiseis-gia-kourema-enimeron-daneion
