Σε συμφωνία για την επικαιροποίηση των κανονισμών για τους συντελεστές ΦΠΑ για αγαθά και υπηρεσίες, κατέληξε σήμερα το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικων της ΕΕ (ECOFIN) το οποίο συνεδρίασε στις Βρυξέλλες.
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση του Συμβουλίου, οι νέοι κανονισμοί αντικατοπτρίζουν τις τρέχουσες ανάγκες των κρατών μελών καθώς και τις πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές που έχουν επέλθει στις ανάγκες αυτές από τότε που είχαν θεσπιστεί για πρώτη φορά οι κανονισμοί.
Ειδικότερα, το Συμβούλιο ενημέρωσε και εκσυγχρόνισε τον κατάλογο των αγαθών και των υπηρεσιών για τις οποίες επιτρέπονται μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ λαμβάνοντας υπόψη τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας. “Η ενημέρωση του καταλόγου βασίστηκε σε μια σειρά από αρχές, όπως το όφελος του τελικού καταναλωτή και το γενικό συμφέρον. Ωστόσο, για να αποφευχθεί η διάδοση των μειωμένων συντελεστών, το Συμβούλιο αποφάσισε να περιορίσει τον αριθμό των ειδών στα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν μειωμένοι συντελεστές”, επισημαίνεται στην ανακοίνωση.
Προστέθηκε επίσης μια νέα διάταξη στην οδηγία για τον ΦΠΑ για την αντιμετώπιση πιθανών μελλοντικών κρίσεων και για να επιτρέψει στα κράτη μέλη να ανταποκριθούν γρήγορα σε εξαιρετικές περιστάσεις, όπως πανδημίες, ανθρωπιστικές κρίσεις ή φυσικές καταστροφές.
Το Συμβούλιο συμφώνησε να καταργήσει σταδιακά τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ ή τις απαλλαγές στα ορυκτά καύσιμα και άλλα αγαθά με παρόμοιο αντίκτυπο στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, έως την 1η Ιανουαρίου 2030. Οι μειωμένοι συντελεστές και οι εξαιρέσεις για τα χημικά λιπάσματα και τα χημικά φυτοφάρμακα θα λήξουν έως την 1η Ιανουαρίου 2032. Επιπλέον, το Συμβούλιο εισήγαγε στον κατάλογο αγαθά και υπηρεσίες φιλικά προς το περιβάλλον για τα οποία επιτρέπονται μειωμένοι συντελεστές, όπως ηλιακοί συλλέκτες, ηλεκτρικά ποδήλατα και υπηρεσίες ανακύκλωσης απορριμμάτων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρέτισε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα από τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ , τονίζοντας ότι “οι νέοι αυτοί κανόνες θα παρέχουν στις κυβερνήσεις μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τους συντελεστές που μπορούν να εφαρμόζουν και θα διασφαλίζουν την ίση μεταχείριση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ”.
Ο Επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι, δήλωσε ότι η σημερινή “ομόφωνη συμφωνία” για τον εκσυγχρονισμό των κανόνων που διέπουν τους συντελεστές ΦΠΑ αποτελεί “εξαιρετική είδηση”, τονίζοντς ότι “τα κράτη-μέλη θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία ώστε τα συστήματά τους ΦΠΑ να αντικατοπτρίζουν τις εθνικές επιλογές πολιτικής, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συνοχή με τις κοινές ευρωπαϊκές προτεραιότητες: την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και, φυσικά, την προστασία της δημόσιας υγείας.”
Η απόφαση θα προωθηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για διαβούλευση επί του τελικού κειμένου μέχρι τον Μάρτιο, πριν εγκριθεί επίσημα από τα κράτη-μέλη.
Σε ανακοίνωσή του για την απόφαση, το ΥΠΟΙΚ σημειώνει:
“Το Υπουργείο Οικονομικών ανακοινώνει ότι σήμερα, 7 Δεκεμβρίου 2021, επετεύχθη, με ομοφωνία, Πολιτική Συμφωνία των κρατών-μελών στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών Ecofin, ως προς την Πρόταση Οδηγίας για τους συντελεστές ΦΠΑ στην Ε.Ε.
Η Συμφωνία, η οποία θα υλοποιηθεί σε όλα τα κράτη-μέλη από το 2025, είναι το αποτέλεσμα συμβιβασμού και επιτυχούς διαπραγμάτευσης σε επίπεδο Ε.Ε. τα τελευταία 2,5 έτη.
Κατά τη διάρκεια των τεχνικών διαπραγματεύσεων σε επίπεδο Συμβουλίου Ε.Ε., αποτέλεσε πολιτική επιλογή η εκπροσώπηση της χώρας μας σε υψηλό Κυβερνητικό επίπεδο, προκειμένου να εκφράζονται διαρκώς οι πολιτικές θέσεις και επιλογές της Ελλάδας για τη διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων και την επαναφορά φορολογικών δικαιωμάτων, τα οποία από δεκαετίες είχε κατοχυρώσει η χώρα, όσον αφορά, κατά βάση, στην εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ.
Επιλογή που απεδείχθη ορθή και αποτελεσματική, καθώς η πρόταση Οδηγίας όπως υιοθετήθηκε, κατοχυρώνει σε μόνιμη βάση τη δυνατότητα της Ελλάδας για εφαρμογή ειδικών, μειωμένων κατά έως 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.
Δυνατότητα η οποία είχε απαλειφθεί από την Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2018, η οποία αντιμετώπισε τη σχετική ειδική διάταξη της Οδηγίας για την Ελλάδα (άρθρο 120 Οδηγίας 2006/112/ΕΚ για τα νησιά του Αιγαίου) ως μεταβατική και προς κατάργηση στα πλαίσια του οριστικού καθεστώτος ΦΠΑ.
Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Οικονομικών, δια της Γενικής Γραμματέως Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας κυρίας Αθηνάς Καλύβα, που παρευρέθη σε όλες τις τεχνικές συσκέψεις σε επίπεδο Συμβουλίου Ε.Ε., και του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα σε επίπεδο Συμβουλίου Ecofin, ανέδειξε το ζήτημα διατήρησης ειδικών συντελεστών σε νησιά του Αιγαίου, συνδέοντας το ελληνικό αίτημα με την τελική της συμφωνία επί του συνόλου των ρυθμίσεων της πρότασης και αναδεικνύοντας ιδιαιτερότητες ελληνικής νησιωτικότητας, αλλά και νομικά επιχειρήματα υπέρ της ελληνικής θέσης.
Σε κάθε περίπτωση, η Πρόταση Οδηγίας για τους συντελεστές ΦΠΑ, όπως υιοθετήθηκε, έχει σαφή περιβαλλοντική χροιά, καθώς είναι προσαρμοσμένη στους ευρωπαϊκούς στόχους της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal), τους οποίους υποστήριξε σθεναρά η χώρα μας, προτείνοντας και συμβάλλοντας παράλληλα στην υιοθέτηση των αναγκαίων συμπληρωματικών παρεμβάσεων για την ομαλή προσαρμογή των ομάδων που πλήττονται (αγρότες).
Ειδικότερα, το Υπουργείο Οικονομικών εστίασε σταθερά στην ανάγκη στήριξης των μικρών αγροτών επαναφέροντας το πάγιο ελληνικό αίτημα για την παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα καθώς και στο βαμβάκι, ως προϋπόθεση συμφωνίας επί της πρότασης, και εισάγοντας ρήτρα διασφάλισης της δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα φυτοφάρμακα – λιπάσματα μέχρι και μετά το 2030.
Η Ελλάδα, επαναφέροντας σταθερά την πολιτική της επιφύλαξη προκειμένου για τη στήριξη των μικρών αγροτών, πέτυχε την ομόφωνη συμφωνία όλων των κρατών-μελών για τη στήριξη του κλάδου σε όλα τα κράτη-μέλη, με την παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε βαμβάκι, αγροτικά μηχανήματα και λοιπά βασικά αγροτικά είδη, όταν οι δημοσιονομικές συνθήκες το επιτρέψουν.
Περαιτέρω, στόχος της Κυβέρνησης ήταν και είναι, επίσης, η στήριξη της αγοράς ακινήτων. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Οικονομικών υποστήριξε σταθερά και πέτυχε τη διεύρυνση της εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε συναφή αγαθά και υπηρεσίες, μέσω και της παροχής δυνατότητας αξιοποίησης παρεκκλίσεων που εφαρμόζουν για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ άλλα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς ακινήτων.
Επιπρόσθετα, το Υπουργείο Οικονομικών κατά τη διάρκεια των συζητήσεων υπέβαλε επιπλέον αιτήματα για παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε επιμέρους αγαθά και υπηρεσίες, προκειμένου, εφόσον γίνουν αποδεκτά από τα κράτη-μέλη, να μπορούν να αξιοποιηθούν από τη χώρα μας, με βάση τις κοινωνικές ανάγκες και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς.
Ενδεικτικά, η Ελλάδα υποστήριξε και πέτυχε εμπλουτισμό του Καταλόγου μειωμένων συντελεστών με παροχή δυνατότητας, ενδεικτικά:
Εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες live streaming θεαμάτων
Απαλλαγής ΦΠΑ σε βασικά είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς και ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη
Εφαρμογής απαλλαγής ΦΠΑ σε περιπτώσεις κρίσεων, καταστροφών, πανδημιών.
Συνοψίζοντας, η συμφωνία επί της πρότασης Οδηγίας για τους συντελεστές ΦΠΑ αποτελεί ουσιαστική επιτυχία για τη χώρα μας, καθώς περιλαμβάνει ειδικά μέτρα που αφορούν κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, όπως η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, η ενίσχυση των αγροτών και της αγοράς ακινήτων, η στήριξη των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της χώρας, μέσω της στήριξης των νησιών του Αιγαίου, η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, μέσω των ειδικών ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση κρίσεων και καταστροφών. Παράλληλα, διασφαλίζει κεκτημένα ελληνικά δικαιώματα, ενώ διευρύνει τη δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε κρίσιμους τομείς στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συστήματος ΦΠΑ, με παράλληλη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού φορολογικού συστήματος και της οικονομίας.
Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών επιβεβαιώνουν την επιμονή και την προσήλωση στις προεκλογικές δεσμεύσεις για στήριξη της κοινωνίας και της οικονομίας, με σαφή στόχο τη συνολική ανάπτυξη και πρόοδο, μέσα και από τον εκσυγχρονισμό και την πρόοδο του ευρωπαϊκού συστήματος ΦΠΑ”.
