Λήγει την Πέμπτη η προθεσμία τακτοποίησης για τα μεγάλα αυθαίρετα της Κατηγορίας 5 στις περιοχές που είχαν κηρυχθεί εντός του 2020 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αναζητείται τρόπος νομιμοποίησής τους μέσω της Ταυτότητας Κτιρίου
Μάχη Τράτσα
Υποχρεωτική καθίσταται από 1η Ιανουαρίου η Ταυτότητα Κτηρίου. Όπως αναφέρουν στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» στελέχη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), η τρίτη παράταση που δόθηκε στις αρχές φθινοπώρου είναι και η τελευταία. Το είχε δηλώσει και ο ίδιος ο αρμόδιος για θέματα χωροταξίας, υφυπουργός Νίκος Ταγαράς, τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Τότε η παράταση είχε αποδοθεί στο… μποτιλιάρισμα που είχε προκληθεί λόγω της αύξησης των μεταβιβάσεων, εξαιτίας των κυβερνητικών εξαγγελιών για αύξηση του αφορολογήτου στις γονικές παροχές και έναρξη ισχύος των νέων αντικειμενικών αξιών από την 1η Ιανουαρίου 2022. «Δεν υπάρχουν άλλες δικαιολογίες, πρέπει να ξεκινήσει η λειτουργία της Ταυτότητας Κτιρίου», σημειώνει η ίδια πηγή.
Έτσι, εκτός νέου απροόπτου, από την αρχή της νέας χρονιάς θα αρχίσει να τηρείται ηλεκτρονικός φάκελος υποχρεωτικά για όλα τα κτήρια. Θα περιλαμβάνει στοιχεία όπως η οικοδομική άδεια, τα εγκεκριμένα σχέδια της οικοδομικής άδειας, το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης, το έντυπο ελέγχου για τη στατική μελέτη, τα σχέδια κατόψεων, τα οποία θα αποτυπώνουν το κτίριο στη σημερινή του μορφή και την τυχόν ενημέρωση ή αναθεώρηση της οικοδομικής άδεια κ.λπ. Όσο για το πιστοποιητικό πληρότητας της Ταυτότητας Κτιρίου θα εκδίδεται από τους αρμόδιους μηχανικούς και θα φέρει μοναδικό αριθμό.
Το κόστος της έκδοσής της, για ένα κτίριο χωρίς πολεοδομικές παραβάσεις, ξεκινά από τα 250 ευρώ. Μάλιστα, για όσα νοικοκυριά υπαχθούν στο νέο «Εξοικονομώ», του οποίου ο Οδηγός δημοσιεύθηκε την περασμένη Πέμπτη, στις επιλέξιμες δαπάνες, προβλέπονται για την έκδοση Ταυτότητας Κτιρίου έως 550 ευρώ για μονοκατοικία και έως 1.400 για πολυκατοικία.
Προβληματισμός για τα μεγάλα αυθαίρετα
Ζητούμενο παραμένει ακόμη εάν θα δοθεί η δυνατότητα, μέσω της Ταυτότητας Κτιρίου, νομιμοποίησης ορισμένων αυθαιρέτων (ή όλων) της Κατηγορίας 5, δηλαδή των κτιρίων τα οποία στερούνται κάθε νομιμότητας καθώς έχουν χτιστεί δίχως οικοδομική άδεια, ή έχουν υπερβάσεις άνω του 40% των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης και δόμησης και άνω του 20% του επιτρεπόμενου ύψους.
Οι πιέσεις από παράγοντες της αγοράς ακινήτων, αλλά και των μηχανικών, είναι τεράστιες. Όπως τονίζει στέλεχος του ΥΠΕΝ, στο τραπέζι έχουν πέσει πολλές προτάσεις: «Από το να δοθεί η δυνατότητα τακτοποίησης όλων των ακινήτων της Κατηγορίας 5, επιβάλλοντας παράλληλα έλεγχο σε κάθε φάκελο και όχι δειγματοληπτικά όπως ισχύει έως σήμερα στις νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων (σ.σ. ο νόμος ορίζει ότι πρέπει να ελέγχεται μόνο το 5% των δηλώσεων, αν και οι διαδικασίες δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί) ή να επιτραπεί για συγκεκριμένες πολεοδομικές παραβάσεις».
Σε κάθε περίπτωση, εάν τελικά επιτραπεί η καταγραφή μεγάλων αυθαιρέτων (όλων ή ορισμένων) στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου αυτά θα εξαιρούνται από την κατεδάφιση, αλλά για την οριστική τους νομιμοποίηση θα πρέπει να ενεργοποιηθεί η Τράπεζας Γης, ώστε να μπορούν οι ιδιοκτήτες τους να εξαγοράζουν τίτλους Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ) αφού προηγηθεί η χωροθέτηση Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή (ΖΥΣ) δόμησης, για τις οποίες ακόμη δεν έχουν προκηρυχθεί ούτε οι μελέτες.
Για την ιστορία να σημειωθεί ότι, τα προβλήματα με τα αυθαίρετα της Κατηγορίας 5 ξεκίνησαν όταν τον Οκτώβριο του 2020 οι διαδικασίες νομιμοποίησής τους σταμάτησαν. Ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος κ. Κωστής Χατζηδάκης έδωσε παράταση τακτοποίησης, μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, για τις υπόλοιπες κατηγορίες αυθαιρέτων (1 έως 4), αλλά όχι για τις μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις. Λόγω των έντονων αντιδράσεων, επανήλθε δύο μήνες αργότερα, με νέες ρυθμίσεις και κτίρια της «Κατηγορίας 5» μετακινήθηκαν στην «Κατηγορία 4» προκειμένου να μπορούν να δηλωθούν, να μεταβιβαστούν, να αξιοποιηθούν και, κυρίως, να μην κατεδαφιστούν. Παράλληλα, προωθήθηκαν και ρυθμίσεις για την τακτοποίηση μεγάλων αυθαιρέτων που διαχειρίζονται οι τράπεζες, εκμισθώνονται με σύμβαση leasing, μεταβιβάζονται στην ΕΤΑΔ κλπ.
Μια εβδομάδα ακόμη για τα μεγάλα αυθαίρετα σε 71 περιοχές
Επίσης, τότε δόθηκε με ειδική ρύθμιση και η δυνατότητα τακτοποίησης όλων των μεγάλων αυθαιρέτων που βρίσκονται σε περιοχές, οι οποίες κηρύχθηκαν το 2020 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβαλλόταν εντός ενός έτους από την έναρξη ισχύος της, δηλαδή έως τις 9 Δεκεμβρίου 2021. Για όσους προλάβουν, τα πρόστιμα δεν λαμβάνουν τις προσαυξήσεις λόγω χρόνου υπαγωγής, εφόσον το παράβολο καταβληθεί έως την ερχόμενη Πέμπτη. Υπολογίζονται βάσει του μεγέθους, της τιμής ζώνης της περιοχής όπου βρίσκονται, την παλαιότητα κλπ. και μπορεί να εξοφληθούν σε έως και 100 μηνιαίες δόσεις με έκπτωση 20% στην εφάπαξ καταβολή ή 10% στην καταβολή του 30% του προστίμου. Αφορά 70 περιοχές σε 26 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας.
