ΣτΕ Γ´ Τμ. (5μ): 2366/2021
Πρόεδρος: Δ. Σκαλτσούνης, Αντιπρόεδρος ΣτΕ
Εισηγητής: Α. Χρυσικόπουλος, Πάρεδρος ΣτΕ
Αντισυνταγματική η μεταβολή του τρόπου ανάδειξης του προέδρου συμβουλίου (δημοτικής) κοινότητας άνω των 300 κατοίκων αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές της 26.5.2019 με τους νόμους 4623/2019 και 4625/2019 (αντίθετη μειοψηφία). Παραπομπή στην Ολομέλεια.
Τα άρθρα 79 και 40 (παρ. 4) του ν. 3852/2010, όπως είχαν τροποποιηθεί με τα άρθρα 67 και 63 του ν. 4604/2019 (Α΄ 50/26.3.2019) και ίσχυαν κατά τον χρόνο διεξαγωγής των δημοτικών εκλογών της 26.5.2019, όριζαν ότι ως πρόεδρος του συμβουλίου (δημοτικής) κοινότητας άνω των 300 κατοίκων εκλέγεται, με μυστική ψηφοφορία από το σύνολο των μελών του συμβουλίου, ο σύμβουλος «ενός από τους δύο πρώτους κατά σειρά εκλογής συνδυασμούς, που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης μεταξύ των υποψηφίων του συνδυασμού του», ενώ, κατ’ εξαίρεση, αν ο πρώτος κατά σειρά εκλογής συνδυασμός συγκεντρώσει ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, ως πρόεδρος του συμβουλίου της κοινότητας αναδεικνύεται απευθείας ο πρώτος σε σταυρούς σύμβουλος του συνδυασμού αυτού.
Η ανωτέρω ρύθμιση καταργήθηκε, αμέσως μετά τις εκλογές της 26.5.2019, με τις διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 9 περιπτ. α΄, β΄ και γ΄ του ν. 4623/2019 (Α΄ 134/9.8.2019) και του άρθρου 10 παρ. 4 του ν. 4625/2019 (Α΄ 139/31.8.2019), με τις οποίες ορίσθηκε ότι πρόεδρος του συμβουλίου κοινότητας άνω των 300 κατοίκων ορίζεται ο σύμβουλος του πρώτου κατά σειρά εκλογής συνδυασμού που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης μεταξύ των υποψηφίων του συνδυασμού του.
Με την ανωτέρω παραπεμπτική στην Ολομέλεια απόφαση έγινε δεκτό, κατά πλειοψηφία, ότι οι προαναφερόμενες διατάξεις των νόμων 4623/2019 και 4625/2019, κατά το μέρος που καταλαμβάνουν την αμέσως επόμενη των εκλογών της 26.5.2019 δημοτική περίοδο (1.9.2019 – 31.12.2023), παραβιάζουν τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, καθώς και τις αρχές της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, ως έκφρασης της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, και της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού, σύμφωνα με τα άρθρα 1 (παρ. 1 και 2), 4 (παρ. 1), 5 (παρ. 1), 51 (παρ. 3), 52 και 102 (παρ. 2) του Συντάγματος, δεδομένου ότι τόσον οι εκλογείς όσο και οι εκλεγέντες κατά τις εν λόγω εκλογές σύμβουλοι κοινότητας είχαν συνεκτιμήσει, για τη διαμόρφωση της εκλογικής τους βούλησης, την ανωτέρω καταργηθείσα ρύθμιση του ν. 4604/2019.
Κατά τη γνώμη της μειοψηφίας, δεν συντρέχει παραβίαση των ανωτέρω αρχών και δικαιωμάτων, δεδομένου ότι ο ν. 4604/2019 δεν προέβλεπε την άμεση ανάδειξη του προέδρου του συμβουλίου κοινότητας από το εκλογικό σώμα, αλλά την εκλογή του με μυστική ψηφοφορία από το ίδιο το συμβούλιο (εκτός αν ο πρώτος κατά σειρά εκλογής συνδυασμός συγκέντρωνε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%).
