Σοκ και δέος από τα αλλεπάλληλα ρεκόρ της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου – Στα 230 ευρώ/MWh από 130 ευρώ/MWh ανεβάζει η κυβέρνηση την κρατική ενίσχυση – Μόνιμες έως το 2030 οι επιχορηγήσεις για ευάλωτους καταναλωτές
Στην αύξηση της επιχορήγησης των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά και τους επαγγελματίες προχωρά η κυβέρνηση, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Οικονομικού Ταχυδρόμου.
Σύμφωνα με έγκυρες πηγές του ΟΤ, η αναπροσαρμογή της ενίσχυσης θα αφορά τις καταναλώσεις των προαναφερόμενων πελατών όλων των προμηθευτών ρεύματος για τον μήνα Δεκέμβριο. Δεν αποκλείεται, αναφέρουν πληροφορίες, η αύξηση να ανακοινωθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό κατά τη διάρκεια της συζήτησης του προϋπολογισμού στη Βουλή σε συνδυασμό και με τον συνολικότερο σχεδιασμό που κάνει η κυβέρνηση για την καθιέρωση μόνιμου μηχανισμού επιδοτήσεων μέχρι το 2030 ώστε να προστατεύονται οι ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού.
Η νέα επιδότηση, σύμφωνα με τις πληροφορίες του ΟΤ, θα ανέλθει στα επίπεδα των 230 ευρώ/MWh και θα είναι υψηλότερη κατά 77% σε σχέση με την ισχύουσα (130 ευρώ/MWh), η οποία έτρεξε για τον Νοέμβριο αλλά δεν έχει περάσει ακόμη στον τρέχοντα μήνα.
Αυτό σημαίνει ότι οι δικαιούχοι της, όσοι δηλαδή καταναλώνουν μέχρι 300 kWh τον μήνα, θα γλιτώσουν 69 ευρώ από τις αυξήσεις του μήνα έναντι 39 ευρώ με βάση τα όσα είχαν αποφασιστεί πριν από περίπου ένα μήνα.
Πάντως, ακόμη και η προαναφερόμενη επιδότηση δεν αρκεί για να καλύψει τον ορυμαγδό… των αυξήσεων των τιμών της κιλοβατώρας. Νοικοκυριά κι επαγγελματίες λαμβάνουν λογαριασμούς με ανατιμήσεις που κυμαίνονται από 30% έως και 100%. Κάθε μήνα οι τιμές ρεύματος καίνε και πιο πολύ οικογενειακούς προϋπολογισμούς αλλά και τα ταμεία των μικρών επιχειρήσεων.
Τα ρεκόρ
Η κυβέρνηση, λένε αρμόδιοι παράγοντες, λαμβάνει αυτήν την απόφαση καθώς οι τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας οδεύουν σε νέα ιστορικά επίπεδα. Σπάνε κάθε ρεκόρ.
Η μέση τιμή για σήμερα της «day ahead market – αγοράς επόμενης ημέρας» του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας εκτινάχθηκε σε 24 ώρες πάνω από 47%. Ξεπέρασε το φράγμα των 300 ευρώ/MWh και διαμορφώθηκε στα 328,46 ευρώ/MWh. Να σημειωθεί ότι ο μήνας Νοέμβριος έκλεισε με μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στα 228,87 ευρώ/MWh.
Μεγαλύτερη επιβάρυνση θα γνωρίσουν τους επόμενους μήνες και οι καταναλωτές φυσικού αερίου. Στο ολλανδικό hub το TTF για τα συμβόλαια Ιανουαρίου εκτινάχθηκε μία ανάσα από τα 134 ευρώ/MWh.
Αλλά και πάνω από την υπόλοιπη Ευρώπη η βαριά σκιά της ενεργειακής κρίσης έχει απλωθεί για τα καλά. Και πυκνώνει καίγοντας νοικοκυριά κι επιχειρήσεις. Μεγάλοι όμιλοι παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας νιώθουν ασφυκτικές πιέσεις στη ρευστότητα τους. Βιομηχανίες παραγωγής διαρκών καταναλωτικών αγαθών αναστέλλουν δραστηριότητες τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι για σήμερα τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας κάνουν συναλλαγές σε απίστευτα ύψη: Στην Ελβετία γράφεται η υψηλότερη τιμή της Ε.Ε. ξεπερνώντας τα 368 ευρώ/MWh. Ακολουθεί η Σερβία με 358 ευρώ/MWh, στη Γαλλία η τιμή χονδρεμπορικής είναι πάνω από τα 353 ευρώ/ ΜWh, ενώ σε Αυστρία, Ουγγαρία, Κροατία και Ιταλία οι τιμές είναι πολύ πάνω από τα 347 ευρώ/ΜWh.
Δυσοίωνες εκτιμήσεις
Με αυτά τα δεδομένα, υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι των υπουργείων Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, χαρακτηρίζουν την ενεργειακή κρίση ως πιο σοβαρή σε σχέση με την πανδημία της Covid-19, συνδέοντας την με την καθυστέρηση στην υλοποίηση έργων ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας.
Η ενεργειακή μετάβαση της Ε.Ε. και της Ελλάδας προς την κλιματική ουδετερότητα το 2050, με πρώτο ενδιάμεσο στόχο τη μείωση πανευρωπαϊκά κατά 55% των αέριων ρύπων θερμοκηπίου το 2030, αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά το ενεργειακό κόστος. Την εκτίμηση αυτή που έκαναν μέχρι πρότινος έμπειροι επιχειρηματίες και αναλυτές της αγοράς ενέργειας, έρχεται να συμμεριστεί και η πολιτική ηγεσία της χώρας.
Όπως σημειώνουν ανώτατοι αξιωματούχοι του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, «για μία δεκαετία θα εκδηλώνονται σκαμπανεβάσματα στις τιμές ενέργειας και ανά τακτά διαστήματα θα ξεσπούν κρίσεις στην ενέργεια. Αυτό θα ισχύει πανευρωπαϊκά αλλά και στην Ελλάδα».
Η σημασία των έργων ΑΠΕ
Για το σκοπό αυτό σύμφωνα με όσα υπογραμμίζουν είναι θέμα ύψιστης προτεραιότητας η επίσπευση των διαδικασιών αδειοδότησης έργων ΑΠΕ και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα παράγουν φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια, ενώ η αποθήκευση κρίνεται πολύτιμη για τη φύλαξη… ενέργειας που παρήχθη με χαμηλό κόστος ώστε σε περιόδους ανατιμήσεων να εγχύεται στο σύστημα και να πέφτουν οι τιμές. Συγκεκριμένα έργα όπως εκείνο της αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία έχει υπαχθεί προς χρηματοδότηση στο Ταμείο Ανάκαμψης αλλά εκκρεμεί η θέσπιση πλαισίου λειτουργίας.
Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη του οικονομικού επιτελείου για τον ίδιο λόγο απαιτείται και η γρήγορη αξιοποίηση της Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου υπεράκτια της Καβάλας. Το συγκεκριμένο project βρίσκεται σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης από το ΤΑΙΠΕΔ.
Στο ίδιο πλαίσιο είναι αναγκαία και η ανάπτυξη των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, ιδίως των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα. Κι αυτό προκειμένου να μεταφέρεται φθηνή και καθαρή ενέργεια από ΑΠΕ για τις ανάγκες κατανάλωσης.
Οι επιδοτήσεις
Με δεδομένη τη δύσκολη ενεργειακή μετάβαση στην επόμενη δεκαετία, τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας ετοιμάζουν τη σύσταση ενός αυτόματου μηχανισμού, ο οποίος θα παρεμβαίνει σε περιόδους ενεργειακής κρίσης και έξαρσης των τιμών κατά τη διάρκεια της δεκαετίας. Στόχος είναι η προστασία των οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών αλλά ίσως κι επιχειρήσεων από τις ανατιμήσεις της κιλοβατώρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το εγχείρημα, αν και φιλόδοξο, παρουσιάζει δυσκολίες ως προς την ανάπτυξη του κατάλληλου αλγορίθμου που θα λαμβάνει υπόψη τις διακυμάνσεις των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Ουσιαστικά ο αλγόριθμος θα ενεργοποιείται και θα λειτουργεί τον αυτόματο μηχανισμό όταν οι τιμές χονδρεμπορικής ρεύματος ξεπερνούν ένα όριο διακύμανσης.
Όταν θα αυξάνονται από ένα σημείο και πάνω θα επιδοτούνται οι λογαριασμοί ρεύματος των οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερων οικιακών καταναλωτών. Και αυτό είναι ακόμα ένα δύσκολο σημείο. Ποια θα είναι τα εισοδηματικά κριτήρια αλλά και τα κριτήρια κατανάλωσης με βάση τα οποία θα καθορίζονται οι δικαιούχοι της επιχορήγησης. Για παράδειγμα ερευνάται από τεχνοκράτες του οικονομικού επιτελείου, πως θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με τις παροχές (ρολόγια) σε ενοικιαζόμενα ακίνητα, οι οποίες βρίσκονται στο όνομα του ιδιοκτήτη, ενώ δικαιούχος είναι ο ενοικιαστής.
Όπως και να ‘χει όλα δείχνουν ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να καθιερώσει αυτόν τον μόνιμο αυτό μηχανισμό επιδότησης νοικοκυριών καθώς η ενεργειακή κρίση θα επανεμφανίζεται στο διάστημα της δεκαετίας μέχρι το 2030.
Η Σύνοδος Κορυφής
Η ενεργειακή κρίση καίει τους Ευρωπαίους πολίτες και η διέξοδος μοιάζει πολύ μακρινή, αφού οι αιτίες που την πυροδότησαν – «πάγωμα» του Nord Stream 2 και γεωπολιτική κρίση Ε.Ε. με Ρωσία- δεν φαίνεται να αντιμετωπίζονται άμεσα.
Έτσι οι ηγέτες των κρατών – μελών αναζητούν σήμερα στη Σύνοδο Κορυφής λύσεις. Μία εξ αυτών είναι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατόπιν πιέσεων χωρών (Γαλλία, Ελλάδα, Ρουμανία κλο) για τη δυνατότητα κοινής προμήθειας ποσοτήτων φυσικού αερίου.
Δηλαδή τα κράτη μέλη, μέσω των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου, μπορούν σε εθελοντική βάση να κάνουν από κοινού παραγγελίες ποσοτήτων του συγκεκριμένου καυσίμου. Με τον τρόπο αυτό θα επιδιώξουν καλύτερες τιμές από Τρίτες χώρες αλλά και την τήρηση στρατηγικών αποθεμάτων για την αντιμετώπιση ακραίων περιπτώσεων ενεργειακής κρίσης.
Παράγοντες της αγοράς, βλέπουν, πάντως, με επιφύλαξη τη συγκεκριμένη πρόταση. Για την ακρίβεια αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα της φέρνοντας ως παράδειγμα τη δυσκολία ακόμα και της Κίνας με την τεράστια αγορά να διαπραγματευτεί ανταγωνιστικότερες τιμές στο φυσικό αέριο που προμηθεύεται από τη Ρωσία.
