Ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης αποτελεί το σύστημα της ΕΕ για τη διαχείριση της εξυγίανσης των τραπεζών που βρίσκονται σε σημείο πτώχευσης ή πιθανής πτώχευσης στη ζώνη του ευρώ. Κύριος φορέας είναι το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης (SRB), όργανο της ΕΕ με έδρα στις Βρυξέλλες.
Το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης διαχειρίζεται το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης, το οποίο είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη της εξυγίανσης τραπεζών. Άλλοι βασικοί φορείς στη διαδικασία εξυγίανσης είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο κατάρτισε ετήσια έκθεση σχετικά με τυχόν ενδεχόμενες υποχρεώσεις του Ενιαίου Συμβούλιου Εξυγίανσης.
Στις 16 Ιουνίου 2021 υπήρχαν διάφορες εκκρεμείς νομικές διαδικασίες κατά του Ενιαίου Συμβούλιου Εξυγίανσης και της Ευρωπαϊκής σχετικά με τα καθήκοντα εξυγίανσης αυτών, ενώπιον των δικαστηρίων της ΕΕ, καθώς και σε εθνικό επίπεδο.
Οι προσφεύγοντες ζητούν την ακύρωση του καθεστώτος εξυγίανσης του Ενιαίου Συμβούλιου Εξυγίανσης και της επικυρωτικής απόφασης της Επιτροπής. Επιπλέον, ορισμένοι προσφεύγοντες άσκησαν ένσταση περί μη νομιμότητας αναφορικά με το βασικό νομικό πλαίσιο καθώς και αγωγές αποζημίωσης κατά της ΕΕ στα δικαστήρια της ΕΕ.
Με δεδομένο τον αριθμό και την πολυπλοκότητα των υποθέσεων που αφορούν τις εξυγιάνσεις και των παρεμφερών λόγων ακύρωσης, το Δικαστήριο της ΕΕ προσδιόρισε αρχικά και επέλεξε έξι πιλοτικές υποθέσεις για να προχωρήσει στον δεύτερο γύρο της γραπτής διαδικασίας και της ακρόασης, εκ των οποίων οι πέντε είναι ακόμη εκκρεμείς.
Το Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε έγκυρη τη νομική βάση που χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό των εκ των προτέρων εισφορών. Υπογράμμισε επίσης ότι το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης θα μπορούσε να γνωστοποιήσει στην εμπλεκόμενη τράπεζα λεπτομερέστερα στοιχεία του σκεπτικού των αποφάσεών του για τις εκ των προτέρων εισφορές, χωρίς να παραβιάζει το επιχειρηματικό απόρρητο άλλων τραπεζών.
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης και η Επιτροπή κατέβαλαν όντως προσπάθεια να γνωστοποιήσουν ενδεχόμενες υποχρεώσεις, στις περιπτώσεις όπου είχαν λόγο να το κάνουν, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες κατά το κλείσιμο των λογαριασμών του 2020.
Ωστόσο, προχώρησε σε δύο συστάσεις:
- Το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης πρέπει να συνεχίσει να εκτιμά τον κίνδυνο σε σχέση με όλες τις εκκρεμείς διαδικασίες κατά των αποφάσεών του που αφορούν εκ των προτέρων εισφορές στο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης και να εξετάζει τυχόν νέες δικαστικές διαδικασίες που έχουν κινηθεί έως το κλείσιμο των λογαριασμών του. Ανάλογα με την εκτίμηση κινδύνου, το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης πρέπει να γνωστοποιεί ως ενδεχόμενες υποχρεώσεις το ποσό για το οποίο αναμένεται να είναι υπόχρεο έναντι των εισφερουσών τραπεζών. Αντί να γνωστοποιεί ως ενδεχόμενες υποχρεώσεις το σύνολο των ποσών των εκ των προτέρων εισφορών που αποτελούν αντικείμενο δικαστικής 48 διαφοράς, πρέπει να αναπτύξει μέθοδο για τον υπολογισμό της εκτιμώμενης διαφοράς των εισφορών μεταξύ των αρχικών αποφάσεων για τις εκ των προτέρων εισφορές και τυχόν αναθεωρημένης απόφασης, κατά περίπτωση.
- Δεδομένου ότι ο συνολικός αριθμός των εθνικών διαδικασιών που αφορούν εκ των προτέρων εισφορές είναι υψηλός και εξακολουθεί να αυξάνεται, το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης πρέπει να επαναφέρει τη διαδικασία παρακολούθησης αυτών των υποθέσεων ζητώντας από τις εθνικές αρχές εξυγίανσης να παρέχουν σε ετήσια βάση γραπτή διαβεβαίωση σχετικά με τις παρεχόμενες πληροφορίες, καθώς και αξιολόγηση της πιθανότητας επιτυχούς έκβασης των διαδικασιών που στρέφονται κατά αποφάσεων για εκ των προτέρων εισφορές. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να παρέχονται στον υπόλογο του Ενιαίου Συμβούλιου Εξυγίανσης προκειμένου να συμβάλουν στην κατάρτιση των λογαριασμών του.
