Τι προβλέπει εγκύκλιος του Ειδικού Γραμματέα Διαχείριση Ιδιωτικού Χρέους
Λύση στο πρόβλημα των «παγωμένων» πλειστηριασμών, που σχετίζονται με τις λεγόμενες εκκρεμείς πτωχεύσεις, αυτές που κηρύχθηκαν πριν τεθεί σε ισχύ ο του Ν. 4738/2020 επιδιώκει να δώσει με εγκύκλιό του ο Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Φώτης Κουρμούσης. Όπως έχει αναφέρει το moneyreview.gr δεκάδες ακίνητα σε όλη τη χώρα που κάποτε φιλοξενούσαν ισχυρές επιχειρήσεις και βιομηχανίες, όπως τα σούπερ μάρκετ Ατλάντικ, η βιομηχανία Αλλατίνη, η αλυσίδα καταστημάτων Ηλεκτρονική, η βιομηχανία ξυλείας Shelman, η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία (Εν.Κλω.) και η τεχνική εταιρεία ΔΙΕΚΑΤ εμφανίζουν εικόνα εγκατάλειψης.
Αιτία; Σύμφωνα με όσα αναφέρουν νομικοί κύκλοι, οι αλλαγές στον πτωχευτικό κώδικα, οι οποίες δημιουργούν γκρίζες ζώνες ερμηνείας, έχοντας «παγώσει» τις εκποιήσεις πάνω από 100 μεγάλων ακινήτων.
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, η κατάσταση αυτή οφείλεται στις αλλαγές που έγιναν πριν από έναν χρόνο με τον «Κώδικα για τη ρύθμιση οφειλών με παροχή δεύτερης ευκαιρίας», στις πτωχευτικές εκποιήσεις.
Βάσει του νέου καθεστώτος που ισχύει για εταιρείες οι οποίες έχουν πτωχεύσει βάσει του νόμου 3588/2007, εφόσον δεν υπήρξε υπερθεματιστής μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2020, ύστερα από πέντε προσπάθειες, τα ακίνητα αυτά θα πρέπει να βγαίνουν στο σφυρί διαδικτυακά, μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας (e-auction).
Ωστόσο, όπως εξηγούν νομικοί, μια πτωχευτική εκποίηση που προηγουμένως είχε επιχειρηθεί να πραγματοποιηθεί στο δικαστήριο, αλλά «μεταφέρεται» στο Διαδίκτυο χωρίς να έχει προηγηθεί η σύγκληση γενικής συνέλευσης (όπου συμμετέχουν εκπρόσωποι τραπεζών, Δημοσίου, ασφαλιστικών ταμείων, προμηθευτές, εργαζόμενοι κτλ.) που εγκρίνει τη διενέργεια online πλειστηριασμών, ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με την άσκηση ανακοπής. Κι αυτό επειδή σε άγονους πλειστηριασμούς (βάσει του Ν.3588/2007) διατάσσεται και μείωση της τιμής πρώτης προσφοράς με δικαστικές αποφάσεις ή και διατάξεις εισηγητών.
Ως αποτέλεσμα, η άσκηση ανακοπής κατά πλειστηριασμού εγκλωβίζει τη διαδικασία σε έναν ατέρμονα, φαύλο κύκλο. Μέχρι να εκδοθεί η απόφαση για την άσκηση ανακοπής μπορεί να χρειαστούν πολλά χρόνια, ενώ προκαλούνται επιπρόσθετες δαπάνες για τη φύλαξη των εγκαταστάσεων –που θα έπρεπε, μέσω εκποίησης, να αλλάξουν χέρια και να αξιοποιηθούν–όπως και για αμοιβές λογιστών και αποζημιώσεις των συνδίκων. Ως αποτέλεσμα, οικοπεδικές εκτάσεις εκατοντάδων στρεμμάτων, σε όλη την Ελλάδα, όπως και κτιριακές εγκαταστάσεις και εξοπλισμός απαξιώνονται, ενώ οι πιστωτές των οποίων η ικανοποίηση είναι το ζητούμενο μέσω των πλειστηριασμών, κινδυνεύουν να αποζημιωθούν με πολύ λιγότερα χρήματα, επειδή τα περιουσιακά στοιχεία απαξιώνονται.
Επίσης, η πώληση μέσω Διαδικτύου ακινήτων εταιρειών, που ενδεχομένως έχουν πτωχεύσει πριν από δέκα χρόνια ή και περισσότερο, απαιτεί τη διενέργεια διπλής εκτίμησης, γεγονός που συνεπάγεται μεγαλύτερη καθυστέρηση αλλά και αυξημένα έξοδα. Και αυτό δεδομένου ότι, όπως εξηγούν νομικοί κύκλοι, η εύλογη αξία των ιδιοκτησιών θα πρέπει να προσαρμοστεί στην τελευταία τιμή –που είναι μειωμένη–στην οποία επιχειρήθηκε να εκποιηθεί μία ιδιοκτησία.
Η εγκύκλιος
Με τα δεδομένα αυτά, η εγκύκλιος του Φ.Κουρμούση, επιχειρεί να ξεκαθαρίσει πιθανές ερμηνευτικές ασάφειες.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι:
– οι εκκρεμείς διαδικασίες πτώχευσης του Ν. 3588/2007, μετά την έναρξη ισχύος του Ν. 4738/2020, δρομολογούνται βάσει του νέου Ν. 4738/2020 στο στάδιο της εκποίησης της πτωχευτικής περιουσίας στις εξής περιπτώσεις. Είτε εφόσον δεν έχει αρχίσει η ρευστοποίηση της περιουσίας του οφειλέτη σύμφωνα με τις προγενέστερες διατάξεις του Ν. 3588/2007 είτε όταν κηρύσσεται άγονος προκηρυχθείς πλειστηριασμός.
Διευκρινίζεται ακόμη ότι οι πλειστηριασμοί γίνονται μόνο ηλεκτρονικά, ενώ για τον προσδιορισμό της τιμής πρώτης προσφοράς, ο σύνδικος προσλαμβάνει δύο πιστοποιημένους εκτιμητές. Επίσης, προβλέπεται ότι αν υφίσταται πρόσφατη έκθεση πιστοποιημένου εκτιμητή (δηλ.των τελευταίων δύο ετών), τότε θα ληφθεί υπόψη η εν λόγω έκθεση ως μία από τις αναγκαίες δύο από τις οποίες θα προκύψει η μέση τιμή των εκτιμήσεων.
Ως τιμή πρώτης προσφοράς ορίζεται η μέση τιμή των εκτιμήσεων των δύο πιστοποιημένων εκτιμητών. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει υπερθεματιστής, η διαδικασία θα επαναληφθεί αλλά το κινητό ή ακίνητο περιουσιακό στοιχεία θα εκπλειστηριαστεί σε μειωμένη τιμή. Πάντως νομικές πηγές υποστηρίζουν ότι η αναγκαιότητα για διενέργεια “διπλής” εκτίμησης ενδέχεται να λειτουργήσει προβληματικά σε περιπτώσεις όπου έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση βάσει της οποίας μειώνεται ή αυξάνεται η τιμή εκκίνησης.
