Πεζοδρόμιο σπασμένο. Τραυματισμός πεζής. Υπόχρεοι για την κατασκευή, επισκευή και συντήρηση των πεζοδρομίων καθώς και των τεχνικών έργων που τα αποτελούν είναι οι παρόδιοι ιδιοκτήτες των ακινήτων. Απόρριψη αγωγής, με την οποία ζητείται η επιδίκαση ποσού ως χρηματικής ικανοποίησης για την ηθική βλάβη που υπέστη η παθούσα ατύχημα, εξαιτίας κακοτεχνιών του πεζοδρομίου, η οποία στρεφόταν κατά του Ελληνικού Δημοσίου και του Δήμου, ως παθητικώς ανομιμοποίητης.
Aριθμός απόφασης 761/2009
ΤΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΑΣ
Τμήμα 9ο Μονομελές
συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του, στις 5 Ιουνίου 2008, με δικαστή την Ελένη Κουτρούμπα, Πρωτοδίκη ΔΔ, και γραμματέα τον Δημήτριο Τσιχλή, δικαστικό υπάλληλο,
γ ι α να δικάσει την αγωγή με χρονολογία 22 Ιουνίου 2004,
της …, κατοίκου Μελισσιών Αττικής (οδός …), η οποία παραστάθηκε μαζί με τον πληρεξούσιο δικηγόρο Γεώργιο Γεωργακά,
κατά των 1) Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο εκπροσωπείται από τον Υπουργό Οικονομικών και δεν εμφανίστηκε στο ακροατήριο, αλλά παραστάθηκε με δήλωση, κατ’ άρθρο 133 παρ. 2 εδ. β’ του Κ.Δ.Δ. της Δικαστικής Αντιπροσώπου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Μαριλένας Λάλωσης – Κατακουζηνού και 2) ΝΠΔΔ με την επωνυμία Δήμος Αθηναίων, ο οποίος εκπροσωπείται από τον Δήμαρχο του και δεν εμφανίστηκε στο ακροατήριο, αλλά παραστάθηκε με δήλωση, κατ’ άρθρο 133 παρ. 2 εδ. β’ του Κ.Δ.Δ. του πληρεξουσίου δικηγόρου Στέλιου Μπεζαντέ.
Κατά τη συζήτηση, ο διάδικος που παραστάθηκε, ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του και ζήτησε όσα αναφέρονται στα πρακτικά.
Αφού μελέτησε τη δικογραφία
Σκέφθηκε κατά το νόμο
1. Επειδή με την κρινόμενη αγωγή για την οποία κατατέθηκε το ανάλογο δικαστικό ένσημο (σχ. τα με αριθμ. 122646 και 341945 σειράς Α έντυπα αγωγόσημα) ζητείται να υποχρεωθούν αλληλεγγύως και εις ολόκληρο αφενός μεν ο Δήμος Αθηναίων αφετέρου δε το Ελληνικό Δημόσιο – κατ’ άρθρα 105 του και 106 του ΕισΝ.Α.Κ, να καταβάλουν νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και έως την εξόφληση στην ενάγουσα το ποσό των 3.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης την οποία ισχυρίζεται η ενάγουσα, υπέστη λόγω τραυματισμού της από πτώση της στο πεζοδρόμιο της οδού … πλησίον του αρ. … στην Αθήνα. Παράλληλα, ζητείται να κηρυχθεί η εκδοθησόμενη απόφαση προσωρινώς εκτελεστή. Με το περιεχόμενο αυτό η υπό κρίση αγωγή πρέπει ως προς το παραδεκτό της άσκησης της.
2. Επειδή, στο άρθρο 72 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας ορίζεται ότι: «Η αγωγή ασκείται κατά του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου που είναι υπόχρεο προς ικανοποίηση της κατά την παρ. 1 του προηγούμενου άρθρου αξίωσης». Στη παρ. δε 1 του προηγουμένου άρθρου ορίζεται ότι η αγωγή μπορεί να ασκήσει εκείνος ο οποίος έχει κατά του Δημοσίου ή άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου χρηματική αξίωση από έννομη σχέση δημοσίου δικαίου. Περαιτέρω, το άρθρο 105 του ΕισΝΑΚ ορίζει ότι για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται ως αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξη που ετέθη για χάρη του γενικού συμφέροντος». Οι διατάξεις αυτές, κατά το άρθρο 106 του ΕισΝΑΚ, έχουν εφαρμογή και ως προς την ευθύνη των δήμων, κοινοτήτων ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου για πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους. Κατά την έννοια των παραπάνω διατάξεων, η αγωγή αποζημιώσεως κατά του δημοσίου και των Ν.Π.Δ.Δ. για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων τους παρέχεται στις περιπτώσεις ευθύνης τους όχι μόνο από εκτελεστές διοικητικές πράξεις των οργάνων του ή παραλείψεις προς έκδοση τέτοιων πράξεων αλλά και από υλικές ενέργειες πράξεις ή παραλείψεις, που τελέσθηκαν σε συνάρτηση προς την οργάνωση και λειτουργία της δημόσιας υπηρεσίας ή εξαιτίας τους, δεν συνδέονται με την ιδιωτική διαχείριση της περιουσίας τους, οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα οργάνου που ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών του καθηκόντων (Α.Ε.Δ. 5/95) και είναι παράνομες παραβιάζουσες ορισμένη διάταξη νόμου, που προστατεύει δικαίωμα ή συμφέρον του ζημιωθέντος, συντρέχουν δε και οι λοιπές προς τούτο προϋποθέσεις του νόμου και μάλιστα της αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της παράνομης πράξεως ή παραλείψεως και της προκληθείσης ζημίας (ΣΕ 289/95). Τέλος, στο άρθρο 367 του ΠΔ 14/1999 (ΦΕΚ Δ 580) ορίζεται ότι : «1. Τα πεζοδρόμια των κοινοχρήστων χώρων κατασκευάζονται, ανακατασκευάζονται επισκευάζονται και συντηρούνται με σκοπό να διασφαλίζεται η συνεχής ασφαλής και χωρίς εμπόδια κυκλοφορία των πεζών σε όλη την επιφάνεια τους και η χρήση τους από άτομα με ειδικές ανάγκες εφόσον επιτρέπεται από τη μορφολογία του εδάφους. 2. Υπόχρεοι, α. Υπόχρεοι για την κατασκευή, επισκευή και συντήρηση των πεζοδρομίων και των τεχνικών έργων που τα αποτελούν (κράσπεδα, ρείθρα, υπόστρωμα και επίστρωση ή επικάλυψη) είναι οι ιδιοκτήτες των παρόδιων ακινήτων μπροστά στα οποία βρίσκονται, β. Σε περίπτωση καταστροφής, αχρήστευσης και εκσκαφής από το Δημόσιο ή το οικείο ΟΤΑ των πεζοδρομίων που υπάρχουν πριν από είκοσι τουλάχιστον χρόνια στα πλαίσια γενικής ανακατασκευής ή αναδιαρρύθμισης των οδών και πλατειών ώστε να ικανοποιούν καλύτερα τις ανάγκες του οικισμού, η δαπάνη αποκατάστασης επισκευής ή ανακατασκευής των πεζοδρομίων βαρύνει τους παρόδιους ιδιοκτήτες., γ. Σε κάθε άλλη περίπτωση καταστροφής ή αχρήστευσης ή εκσκαφής των πεζοδρομίων από την εκτέλεση εργασιών, υπόχρεος για την αποκατάσταση επισκευή ή ανακατασκευή τους είναι ο φορέας εκτέλεσης των εργασιών αυτών, εκτός αν εκτελούνται αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση αυτού τούτου του παρόδιου ακινήτου οπότε υπόχρεος είναι αποκλειστικά ο ιδιοκτήτης του. δ. Η κατασκευή, ανακατασκευή η επισκευή των πεζοδρομίων μπορεί να γίνεται απ’ τον οικείο ΟΤΑ σε βάρος και για λογαριασμό είτε των ιδιοκτήτων των παρόδιων ακινήτων, είτε φορέων εκτέλεσης έργων εφόσον αυτά δεν έχουν κατασκευασθεί ή επισκευασθεί ακόμα ή δεν έχουν τηρηθεί οι προδιαγραφές που ισχύουν για την κατασκευή ή επισκευή τους.»
3. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Στις 6.5.2004 και ώρα 10.00 η ενάγουσα βαδίζοντας επί του πεζοδρομίου της οδού … στην Αθήνα πλησίον του αριθμού …, έχασε την ισορροπία της, παραπάτησε και έπεσε στο πεζοδρόμιο διότι τμήμα αυτού ήταν σπασμένο. Ακολούθως, μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών – Κοργιαλένειο – Μπενάκειο ΕΕΣ προκειμένου να της παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες. Κατόπιν κλινικού και ακτινολογικού ελέγχου διαγνώσθηκε κάκωση κεφαλής, χωρίς απώλεια συνειδήσεως και διάστρεμμα δεξιάς ποδοκνημικής και κάκωση δεξιού αγκώνα χωρίς κάταγμα. Ετέθη επίδεση στην ποδοκνημική και τον αγκώνα και της συνεστήθη ανάπαυση 7 ημερών και επανεξέταση επί εμμονής των ενοχλημάτων (σχ. το από 30/6/2005 ιατρικό πιστοποιητικό του ιατρού Επιμελητή Α’ του Νευροχειρουργικού Τμήματος του Ν.ΕΕΣ …, το από 15/7/2004 ιατρικό πιστοποιητικό του ιατρού Επιμελητή Α’ του Ορθοπεδικού Τμήματος του ΝΕΕΣ … και το από 15/7/2005 ιατρικό πιστοποιητικό του ιατρού επιμελητή Α’ του Α’ χειρουργικού τμήματος του ΝΕΕΣ …). Εξάλλου, όπως προκύπτει από το από 12.5.2004 αντίγραφο του βιβλίου αδικημάτων – συμβάντων του Αστυνομικού Τμήματος Εξαρχείων η ενάγουσα στις 11.5.2004 και ώρα 13.50 κατέθεσε μήνυση κατά παντός υπευθύνου σχετικά με τον τραυματισμό της στις 6.5.2004 και ώρα 12.00, οφειλομένου σε κακοτεχνίες του πεζοδρομίου επί της οδού … αρ.
5. Ήδη, με την κρινόμενη αγωγή και το νομότυπα κατατεθειμένο υπόμνημα, η ενάγουσα υποστηρίζει ότι εξαιτίας της αδιαφορίας των εναγομένων για την πλήρη κατασκευή και την καλή συντήρηση του πεζοδρομίου προκλήθηκε το συγκεκριμένο ατύχημα το οποίο της προκάλεσε, λόγω του είδους και της βαρύτητας των κακώσεων που υπέστη, ψυχικό και σωματικό πόνο και για το λόγο αυτό ισχυρίζεται ότι δικαιούται να λάβει χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ύψους 3.000 ευρώ. Αντίθετα, τόσο το εναγόμενο Ελληνικό Δημόσιο όσο και ο εναγόμενος Δήμος Αθηναίων ζητούν να απορριφθεί η υπό κρίση αγωγή, προβάλλουν δε μεταξύ άλλων την ένσταση της έλλειψης παθητικής νομιμοποίησης στο πρόσωπο τους και επικαλούνται αφενός μεν το Ελληνικό Δημόσιο ότι υπόχρεος για την αποκατάσταση των πεζοδρομίων τυγχάνει ο οικείος Δήμος στην περιφέρεια του οποίου επάγεται η δημοτική οδός, αφετέρου ο εναγόμενος Δήμος, ότι δεν έχει εκτελέσει εργασίες αποκατάστασης πεζοδρομίου στην οδό … και ότι υπόχρεοι προς κατασκευή και συντήρηση των πεζοδρομίων γενικώς είναι παρόδιοι ιδιοκτήτες σύμφωνα με τον Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας.
4. Επειδή, ενόψει των διατάξεων που προαναφέρθηκαν και λαμβάνοντας κυρίως υπόψη ότι υπόχρεοι για την κατασκευή επισκευή και συντήρηση των πεζοδρομίων καθώς και των τεχνικών έργων που τα αποτελούν όπως κράσπεδα, ρείθρα κλπ είναι οι παρόδιοι ιδιοκτήτες των ακινήτων, ότι ως εκ τούτου στην προκείμενη περίπτωση υπόχρεος για την κατασκευή και τη συντήρηση του πεζοδρομίου επί της οδού … στην Αθήνα όπου ιστορείται κατά την αγωγή ότι συνέβη το ζημιογόνο γεγονός είναι ο παρόδιος ιδιοκτήτης του πεζοδρομίου αυτού, το Δικαστήριο κρίνει ότι η προσβαλλόμενη ένσταση περί ελλείψεως παθητικής νομιμοποίησης των εναγομένων θα πρέπει να γίνει δεκτή, και τούτο διότι σύμφωνα με το Νόμο υπόχρεος για την ικανοποίηση της υπό κρίση αξίωσης της ενάγουσας είναι ο παρόδιος ιδιοκτήτης, τυχόν δε, εκτέλεση εργασιών για την ανακατασκευή ή επισκευή του πεζοδρομίου επί της οδού … από όργανα του εναγομένου Δήμου και αληθής υποτιθέμενη διενεργείται για την εξυπηρέτηση αυτού του παρόδιου ιδιοκτήτη σε βάρος και για λογαριασμό του οποίου εκτελούνται οι εργασίες κατά τη ρητή αναφορά του εδαφίου δ της παρ. 2 του άρθρου 367 του ΠΔ 14/1999. Συνεπώς και στην περίπτωση αυτή για την επισκευή και τη συντήρηση του πεζοδρομίου υπόχρεος είναι ο παρόδιος ιδιοκτήτης,
5. Επειδή, κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση η αγωγή πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη να απαλλαγεί όμως η ενάγουσα από τα δικαστικά έξοδα, κατ’ εκτίμηση των συντρεχουσών περιστάσεων (άρθρ 275 παρ. 1 εδ. ε του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας).
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Απορρίπτει την αγωγή.
Απαλλάσσει την ενάγουσα από τα δικαστικά έξοδα.
Η απόφαση δημοσιεύτηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, κατά δημόσια συνεδρίαση της 29-1-2009.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
