Του Λεωνίδα Στεργίου
Με αμείωτο ρυθμό συνέχισε η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια, τα οποία ενίσχυσαν παράλληλα τα καταναλωτικά, παρά την κάμψη που σημειώθηκε στη συνολική πιστωτική επέκταση από το γ’ τρίμηνο του 2021 και μετά, κυρίως λόγω της υποχώρησης στην επιχειρηματική πίστη.
Σύμφωνα με τις διευθύνσεις λιανικής και επιχειρηματικής πίστης των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, οι νέες εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων έκλεισαν στο 1 δισ. ευρώ το 2021, έναντι ετήσιου στόχου 800-850 εκατ. ευρώ, ξεπερνώντας την πρόβλεψη για ετήσιο ρυθμό αύξησης 30-40%. Μάλιστα, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία για τις πρώτες 15 ημέρες του Ιανουαρίου, συνεχίστηκε ο ίδιος αμείωτος ρυθμός. Με βάση τα νέα στοιχεία, οι τέσσερις συστημικές αναθεωρούν προς τα πάνω την πρόβλεψή τους για το σύνολο των εκταμιεύσεων στη στεγαστική πίστη για το 2022, στα 1,2-1,25 δισ. ευρώ.Remaining Time-0:00FullscreenMute
Επίσης, από τα στοιχεία προκύπτει ότι τα στεγαστικά δάνεια με σταθερό επιτόκιο για όλη τη διάρκεια κέρδισαν σημαντικό έδαφος, σε επίπεδο έτους, καθώς σήμερα αντιστοιχούν στο 40% των νέων χορηγήσεων. Το ποσοστό αυτό από τράπεζα σε τράπεζα παρουσιάζει σημαντικές διαφορές και κυμαίνεται μεταξύ 30% και 90%. Ο λόγος της μεγάλης διαφοροποιήσεις έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι ορισμένες τράπεζες είτε άργησαν να εισέλθουν στο νέο αυτό προϊόν κατά το 2021 είτε διότι συνέχισαν να προσφέρουν ευνοϊκή τιμολόγηση στα στεγαστικά κυμαινόμενου επιτοκίου. Το ποσοστό εγκρίσεων ξεπερνά οριακά το 80%.
Προφίλ δανειοληπτών
Σε ό,τι αφορά τις προτιμήσεις και το προφίλ των δανειοληπτών, η τελική εικόνα επιβεβαιώνει τα στατιστικά των τραπεζών που είχαν παρουσιάσει στο πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 2021. Σύμφωνα με αυτά, το υψηλότερο ποσοστό δανειοληπτών βρίσκεται στην ηλικιακή ομάδα των 35-45 ετών (σχεδόν το 50% του συνόλου). Ακολουθεί η ηλικιακή ομάδα 25-35 ετών και μετά οι δανειολήπτες ηλικίας 45-50 ετών και άνω.
Πάνω από το 65% των δανειοληπτών στεγαστικών δανείων έχουν ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση και διαθέτουν μεταπτυχιακό τίτλο. Η συντριπτική πλειονότητα είναι παντρεμένοι, με συντηρητικό οικονομικό προφίλ. Το τελευταίο προκύπτει από την προτίμηση για δάνεια όσο το δυνατόν μικρότερης διάρκειας, μεγαλύτερης ίδιας συμμετοχής και μικρότερου ποσού εκταμίευσης. Στις νεαρότερες ηλικίες, ειδικά στις ομάδες 25-35 ετών, το ποσοστό της ίδιας συμμετοχής ήταν το υψηλότερο, σε σχέση με τις υπόλοιπες, καθώς υπήρξε μεγάλη στήριξη από την οικογένεια (κυρίως καταθέσεις γονέων).
Προτιμήσεις
Ο μέσος όρος διάρκειας δανείου που κινείται γύρω από τα 20 έτη και το μέσο ποσοστό τραπεζικής χρηματοδότησης (70%) δεν είναι αντιπροσωπευτικά μεγέθη και για τέσσερις συστημικές, καθώς επηρεάζονται από το προφίλ της πελατείας κάθε πιστωτικού ιδρύματος. Στις τράπεζες με τις μικρότερες διάρκειες δανείων, όπου παρατηρείται και το μεγαλύτερο ποσοστό ίδιας συμμετοχής, τα παραπάνω μεγέθη κινούνται μεταξύ 5-15 έτη και σε ποσοστό τραπεζικής χρηματοδότησης γύρω στο 55%. Από την άλλη πλευρά, το μέσο ποσό εκταμίευσης, δηλαδή το ποσό των 80.000 ευρώ είναι περισσότερο αντιπροσωπευτικό για το σύνολο της αγοράς.
Σε ό,τι αφορά τις προτιμήσεις ακινήτων, αυτά είναι μικρά, κατά μέσο όρο 90 τ.μ. και μέσης εμπορικής αξίας 110.000-150.000 ευρώ. Επίσης, το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στα νεότερα ακίνητα, δηλαδή έως τη 10ετία.
Τέλος, σημειώνεται ότι οι παραπάνω μέσοι όροι δεν αφορούν μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια και μάλιστα από νέους, εμφανίστηκε σε όλη την επικράτεια, ακόμα και σε νησιωτικές και αγροτικές περιοχές.
Καταναλωτικά
Οι χορηγήσεις καταναλωτικών δανείων, ύστερα από μία μικρή κόπωση που εμφάνισαν από τον Αύγουστο, συνέχισαν την ανοδική τους πορεία κατά το δ’ τρίμηνο του έτους. Οι νέες εκταμιεύσεις το 2021, μαζί με τα δάνεια για αγορά αυτοκινήτων, ξεπέρασαν τα 900 εκατ. ευρώ. Η αυξημένη ζήτηση για καταναλωτικά δάνεια, σύμφωνα με τις τράπεζες, συνδέεται με τη στεγαστική πίστη, για αγορές οικιακού εξοπλισμού.
Επιχειρηματικά
Αντίθετα, στο ίδιο διάστημα, δηλαδή μετά το γ’ τρίμηνο υπήρξε κάμψη στη ζήτηση επιχειρηματικών δανείων και αύξηση του ποσοστού απορρίψεων. Οι τράπεζες αναφέρουν ότι ήταν ένα παροδικό φαινόμενο, το οποίο συνδέεται με καθυστερήσεις στο Ταμείο Ανάκαμψης και την αβεβαιότητα για τον πληθωρισμό, τα επιτόκια και τη μετάλλαξη Όμικρον.
Από τα μέσα Ιανουαρίου εμφανίζεται πιο ζεστή η επιχειρηματική πίστη, με τις τράπεζες να προγραμματίζουν εντατικές ενημερώσεις εν όψει Ταμείου Ανάκαμψης και νέου αναπτυξιακού νόμου, ενώ σύντομα θα προχωρήσουν στη δημιουργία και διάθεση νέων χρηματοδοτικών προγραμμάτων για επιχειρήσεων όλων των μεγεθών.
