Επιδότηση δανείου και χρόνο κερδίζουν οι υπερχρεωμένοι δανειολήπτες που βρίσκονται στη σκιά της πτώχευσης και απειλείται η πρώτη τους κατοικία με κατάσχεση και πλειστηριασμό.
Οι καθυστερήσεις στη διαδικασία δημιουργίας του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων φέρνουν ενδιάμεσες λύσεις και δίνουν τουλάχιστον ένα επιπλέον έτος πριν κινηθούν οι αναγκαστικές διαδικασίες που θα τους κάνουν να χάσουν το σπίτι τους. Χωρίς το Φορέα, τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά μένουν απροστάτευτα απέναντι στις νόμιμες διεκδικήσεις των τραπεζών, οι οποίες είχαν συμφωνήσει σε ασυλία των ευάλωτων μέχρι να λειτουργήσει πλήρως ο νέος Πτωχευτικός νόμος. Σε αυτό το πλαίσιο, έρχονται οι επιδοτήσεις δανείων από 70 έως και 210 ευρώ για να καλύψουν το κενό του σχεδιασμού έως το 2023.
Ο σχεδιασμός
Σύμφωνα με τον νέο νόμο, που έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιουνίου του 2021, τα ακίνητα όσων δανειοληπτών αποφασίσουν να ενταχθούν σε διαδικασία πτώχευσης θα περνούν στον ιδιωτικό Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, ο οποίος υποχρεούται να τα μισθώσει στον πρώην ιδιοκτήτη τους για 12 χρόνια. Αυτή είναι η μέση λύση που είχε βρεθεί με τράπεζες και θεσμούς ώστε να αποφευχθούν οι μαζικές εξώσεις και οι στρεβλώσεις που θα έφερνε μια τέτοια εξέλιξη στην αγορά ακινήτων. Σύμφωνα με το πλάνο, ο Φορέας υποχρεούται να επαναπωλήσει την κατοικία στον πολίτη με βάση τις τρέχουσες εμπορικές τιμές και εφόσον ο δανειολήπτης είναι συνεπής ως προς την καταβολή του ενοικίου. Παράλληλα, το κράτος, μέσω του ΟΠΕΚΑ, θα παρέχει μηνιαίο επίδομα ενοικίου, ώστε οι πολίτες να έχουν ρεαλιστικές δυνατότητες να παραμείνουν στην πρώην ιδιοκτησία τους. Ο διαγωνισμός για το Φορέα καθυστέρησε και οι εξελίξεις αναμένονται σε… μετεκλογικό χρόνο.
Αν και το οικονομικό επιτελείο είχε ως στόχο ο φορέας να ήταν έτοιμος πριν από το τέλος του 2021 και να λειτουργήσει το α’ τρίμηνο του 2022, αυτό μεταφέρεται για το φθινόπωρο, ενδεχομένως και την αρχή του 2023. Επιπροσθέτως, οι ενστάσεις από τους διαχειριστές «κόκκινων» δανείων έχουν φέρει νέες καθυστερήσεις.
Παράταση
Το αποτέλεσμα είναι νέα παράταση για να λειτουργήσει ο Φορέας και νέες διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς, που επίσης θέλουν χρόνο. Δεδομένου ότι χωρίς το Φορέα δεν μπορεί να προχωρήσει ο νέος Πτωχευτικός όπως προβλέπει ο νόμος και μέχρι να ολοκληρωθούν οι συζητήσεις στο πλαίσιο της 13ης αξιολόγησης, η κυβέρνηση προχωρά με το πρόγραμμα επιδότησης των δόσεων για την προστασία της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων. Τα ποσά είναι από 70 ευρώ έως και 210 ευρώ το μήνα, ανάλογα με την κατάσταση του οφειλέτη. Η επιδότηση θα ισχύσει για τουλάχιστον ένα έτος μέχρι τις αρχές του 2023. Αφορά μόνο όσους χαρακτηρίζονται ευάλωτοι και έχουν αποφασίσει να ενταχθούν στο Φορέα, όταν επιτέλους ξεκινήσει τη λειτουργία του. Είναι ένας τρόπος για να μη «σκάσουν» τα «κόκκινα» δάνεια και οδηγηθεί η αγορά σε καταστάσεις που δεν επιθυμεί κανείς, όπως μαζικές εξώσεις και νέους αστέγους.
ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Για ευάλωτα νοικοκυριά
Η δεύτερη ευκαιρία μέσω της εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών ή μέσω του Φορέα δίνει λύση στα νοικοκυριά τα οποία δικαιούνται επιδότηση από το κράτος. Επισημαίνεται ότι αυτό αφορά μόνο στους «ευάλωτους». Τα νοικοκυριά που πληρούν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και έχουν υποβάλει αίτηση στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους. Τα κριτήρια, σύμφωνα με το νόμο (4472/2017), αφορούν στο εισόδημα, το οποίο δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό. Το ποσό αυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος. Σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας προβλέπεται αύξηση 7.000 ευρώ για το πρώτο ανήλικο μέλος. Σε περίπτωση απροστάτευτων τέκνων, η προσαύξηση είναι 7.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Το ανώτερο όριο συνολικού εισοδήματος είναι 21.000 ευρώ το χρόνο.
Παράλληλα, η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως τα 180.000 ευρώ. Το συνολικό ύψος της κινητής περιουσίας (καταθέσεις, μετοχές κ.λπ.) να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενα κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
Το «αγκάθι» των «κόκκινων» δανείων και ο ρόλος των τραπεζών θα απασχολήσουν τις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς, όμως γνώστες των εξελίξεων ξεκαθαρίζουν ότι υπάρχει ξεκάθαρη βούληση να προστατευθούν οι ευάλωτοι και η κυβέρνηση προτείνει την επιδότηση των δόσεων για όσο διάστημα χρειαστεί μέχρι τη λειτουργία του Φορέα, ώστε να μη βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα μαζικό κύμα πλειστηριασμών.
