ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΙΚΟΣ
Νέο κύκλο διεκδικήσεων για μη νόμιμες περικοπές από το 2020 και μετά στις επικουρικές συντάξεις είναι πιθανό να προκαλέσουν οι αντισυνταγματικές μειώσεις των Nόμων 4051 και 4093, οι οποίες εξακολουθούν να επιβάλλονται στις επικουρικές που αποκαταστάθηκαν από το μεγάλο ψαλίδι του νόμου Κατρούγκαλου.
Ως τον Ιούνιο του 2016 οι επικουρικές είχαν τις αντισυνταγματικές μειώσεις των Nόμων 4051 και 4093. Με το Nόμο 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου άρθρο 96) αποφασίστηκε να κοπούν ως και 50% οι επικουρικές για τους συνταξιούχους που έπαιρναν άθροισμα συντάξεων (κύρια και επικουρική) πάνω από τα 1.300 ευρώ. Ο επανυπολογισμός κρίθηκε αντισυνταγματικός και τον Ιούνιο του 2020 με το Nόμο 4670 (νόμος Βρούτση) αποκαταστάθηκαν οι επικουρικές και ακυρώθηκαν οι περικοπές του επανυπολογισμού. Αυτή η αποκατάσταση όμως επανέφερε τις παλιές επικουρικές συντάξεις (προ Ιουνίου 2016) μαζί με τις αντισυνταγματικές περικοπές!
Οι συνταξιούχοι έπαιρναν μεν το παλιό ποσό χωρίς τις μειώσεις του νόμου Κατρούγκαλου, αλλά στο παλιό ποσό εξακολουθούσαν να επιβάλλονται οι μειώσεις των Νόμων 4051 και 4093 που θα έπρεπε να διακοπούν από τη στιγμή που κρίθηκαν αντισυνταγματικές και δεν είχαν καμία νομιμοποιητική βάση για να επανέλθουν.
Οι παλιές μειώσεις εμφανίστηκαν για δύο μήνες στα ενημερωτικά σημειώματα, τα οποία στη συνέχεια… απλοποιήθηκαν χωρίς να έχουν αναλυτικά όλες τις κρατήσεις. Ωστόσο, μπορεί να αποσύρθηκαν από τα ενημερωτικά σημειώματα των συνταξιούχων, αλλά όπως διαπίστωσαν πολλοί συνταξιούχοι κάνοντας τις φορολογικές τους δηλώσεις το 2021, οι αντισυνταγματικές μειώσεις υπάρχουν αναλυτικά στις βεβαιώσεις αποδοχών με τις επικουρικές συντάξεις του 2020.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος που πήρε πίσω την παλιά του επικουρική σύνταξη με 416 ευρώ μετά την ακύρωση της μείωσης που είχε από τον νόμο Κατρούγκαλου διαπίστωσε ότι μαζί με την παλιά επικουρική επανήλθαν και οι παλιές περικοπές των Νόμων 4051 και 4093, παρότι θα έπρεπε να σταματήσουν να επιβάλλονται από τη στιγμή που οι εν λόγω περικοπές βγήκαν αντισυνταγματικές.
Ο συνταξιούχος είναι του ΙΚΑ και σύμφωνα με τη βεβαίωση των ετήσιων αποδοχών του, (έτους 2020) που έχει στα χέρια του το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις»:
- Ο συνταξιούχος λαμβάνει ακαθάριστη επικουρική 5.001,72 ευρώ ετησίως (416,75 ευρώ το μήνα μικτά).
- Από τους Νόμους 4024 και 4051 έχει συνολικές ετήσιες κρατήσεις 1.658 ευρώ, εκ των οποίων τα 768 ευρώ είναι από το Νόμο 4051 και τα 890 ευρώ από το Νόμο 4024. Η μείωση των 768 ευρώ δεν θα έπρεπε να επιβάλλεται διότι κρίθηκε αντισυνταγματική. Σημειωτέον ότι η μείωση του Νόμου 4024 επιβλήθηκε μόνον στις επικουρικές ΙΚΑ με περικοπή 30% στο τμήμα της επικουρικής πάνω από τα 150 ευρώ.
- Από το Νόμο 4093 έχει ετήσια κράτηση άλλα 309 ευρώ, που δεν θα έπρεπε να αφαιρούνται γιατί και αυτή η μείωση είναι αντισυνταγματική.
- Το τελικό ποσό μετά από κρατήσεις και φόρο που καταλήγει να παίρνει ο συνταξιούχος από την αρχική επικουρική των 5.001 ευρώ είναι 2.263 ευρώ το χρόνο, δηλαδή επικουρική 188,58 ευρώ το μήνα.
Οι δύο αντισυνταγματικές μειώσεις που δεν θα έπρεπε να επιβάλλονται είναι τα 768 ευρώ (του Νόμου 4051) και τα 309 ευρώ (του Νόμου 4093). Συνολικά έχει παράνομες μειώσεις 1.077 ευρώ ετησίως. Το ποσό αυτό μπορεί να διεκδικηθεί, καθώς δεν «πατά» σε κανέναν νόμο ώστε να δικαιολογείται η συνέχισή του.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο συνταξιούχος έχει δύο έτη παράνομων μειώσεων, δηλαδή θεωρητικά έχει περικοπές 2.154 ευρώ που δεν δικαιολογούνται μετά την ακύρωση του επανυπολογισμού που του είχε κάνει ο νόμος Κατρούγκαλου, έχοντας κατεβάσει τη σύνταξη στα 140 ευρώ. Μπορεί λοιπόν να του επανέφερε την παλιά και μεγαλύτερη σύνταξη ο νόμος Βρούτση, αλλά στην επαναφορά επανήλθαν και οι περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές!
Το ζήτημα αυτό θα πρέπει να επιλυθεί καθώς οι περικοπές είναι στον «αέρα» και στερούνται νομιμότητας.
Παραγραφές αναδρομικών 2 ταχυτήτων
Παραγραφή αναδρομικών δύο ταχυτήτων ισχύει πλέον για τις αξιώσεις των συνταξιούχων του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα.
Οι μεν συνταξιούχοι από Ταμεία του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΝΑΤ κ.ά.) μπορούν να επιδιώξουν δικαστικά την επιστροφή παράνομων μειώσεων εντός της 5ετίας από τότε που υφίσταται η περικοπή.
Οι δε συνταξιούχοι του Δημοσίου, ενώ είχαν παραγραφή αξιώσεων μετά την 5ετία, βρέθηκαν ξαφνικά να υπόκεινται σε 2ετή παραγραφή εξομοιούμενοι με τη διετή παραγραφή που ισχύει για τους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους.
Η ανατροπή για τους συνταξιούχους του Δημοσίου ήρθε από την τελευταία απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (την 1975/2021), με την οποία, εκτός του ότι ακυρώθηκαν οι αγωγές συνταξιούχων για έξτρα αναδρομικά, πέραν του 11μήνου, από τη μείωση του Νόμου 4093 στις κύριες συντάξεις, αποφασίστηκε ότι πλέον οι αξιώσεις αναδρομικών επί κανονισμένων (δηλαδή καταβαλλόμενων) συντάξεων παραγράφονται στη 2ετία!
Αντίθετα, η 5ετής παραγραφή διατηρείται μόνον επί αξιώσεων για αναδρομικά που οφείλονται από λανθασμένες αρχικές αποφάσεις συνταξιοδότησης. Στην πράξη, αν ένας συνταξιούχος του Δημοσίου πάρει μικρότερη σύνταξη από λάθη στην απόφαση συνταξιοδότησης, μπορεί να ζητήσει τα αναδρομικά εντός 5ετίας από την έκδοση της λάθος απόφασης. Αν όμως η απόφαση είναι σωστή και η σύνταξη έχει κανονιστεί, αλλά στην συνέχεια παίρνει μικρότερο ποσό εξαιτίας κάποιας μνημονιακής μείωσης, τότε σε αυτή την περίπτωση οι διεκδικήσεις του για αναδρομικά παραγράφονται στα 2 χρόνια.
