Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Έως σήμερα μπορούν πάνω από 1,5 εκατ. μη μισθωτοί (ελεύθεροι επαγγελματίες, αυταπασχολούμενοι και αγρότες) να προχωρήσουν στην επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας για το 2022.
Σε σχέση με τις φετινές δηλώσεις εισφορές υπάρχουν δύο ιδιαιτερότητες:
-Κατά πρώτον, είναι η τελευταία χρονιά που οι ασφαλιστικές κατηγορίες είναι οι ίδιες σε σχέση με εκείνες που θεσπίστηκαν το 2020. Από το 2023, βάσει του νόμου, υπάρχει “παράθυρο” αναπροσαρμογής τους, ανάλογα με τις εξελίξεις στον πληθωρισμό και το ΑΕΠ, εφόσον κάτι τέτοιο αποφασισθεί από το Υπουργείοο Εργασίας.
-Κατά δεύτερον, οι αυταπασχολούμενοι μηχανικοί και δικηγόροι που ασφαλίζονται για πρώτη φορά από την 1η Ιανουαρίου 2022 θα υπάγονται υποχρεωτικά στο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ).
Κατά τ’άλλα, φέτος ισχύουν οι ίδιοι “κανόνες” που ίσχυαν πέρσι και πρόπερσι.
Το “καθεστώς” που ισχύει ανά κατηγορία μη μισθωτών έχει ως εξής:
Ελεύθεροι Επαγγελματίες και Αυτοαπασχολούμενοι
Παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ 6 ασφαλιστικών κατηγοριών ως εξής:
Οι ασφαλιστικές κατηγορίες περιλαμβάνουν εισφορές Κλάδων Σύνταξης και Υγείας. Με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται επιπλέον εισφορές υπέρ του Κλάδου Ανεργίας (ΟΑΕΔ) ύψους 10€ και για τους Υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών, ύψους 2€.
Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ 3 ασφαλιστικών κατηγοριών ως εξής:
Από 01.01.2022 έως 31.05.2022
Παράδειγμα
Έστω αυταπασχολούμενος δικηγόρος, ο οποίος θα πληρώσει κατώτατη εισφορά επικουρικού ύψους 42 ευρώ/μήνα στο διάστημα Ιανουαρίου -Μαΐου 2022.
Στο διάστημα Ιουνίου -Δεκεμβρίου 2022, θα πληρώσει εισφορά 39 ευρώ/μήνα. Δηλαδή, θα προκύψει μείωση 7,1%.
Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ 3 ασφαλιστικών κατηγοριών ως εξής:
Από 01.01.2022 έως 31.12.2022
Ασφαλιστικές Κατηγορίες Ποσό εισφοράς (€)
1η 26
2η 31
3η 37
Νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι
Στο νέο ασφαλιστικό σύστημα έχει προβλεφθεί ειδική κατηγορία με χαμηλότερες εισφορές για νέους ασφαλισμένους. Επιπλέον παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής της κατηγορίας που ταιριάζει στις οικονομικές σας δυνατότητες. Πιο συγκεκριμένα:
– Μπορεί κανείς να επιλέξει για την Κύρια Ασφάλιση την ειδική ασφαλιστική κατηγορία για νέους ασφαλισμένους και να παραμείνει σε αυτήν για τα πέντε πρώτα έτη ασφάλισης.
– Αν δεν έχει κάποιος συμπληρώσει 5 έτη ασφάλισης μπορεί να επιλέξει την ειδική κατηγορία η οποία θα ισχύει μέχρι τη συμπλήρωση των πέντε ετών.
Πίνακας εισφορών Ειδικής κατηγορίας
Κλάδος Κύριας Σύνταξης €93
Κλάδος Υγειονομικής Περίθαλψης €33
Συνολικό ποσό €126
– Επίσης μπορεί κανείς να επιλέξει ελεύθερα μια από τις ακόλουθες ασφαλιστικές κατηγορίες που απευθύνονται στους Ελεύθερους Επαγγελματίες και Αυτοαπασχολούμενους.
Οι ασφαλιστικές κατηγορίες -και στις δύο περιπτώσεις- περιλαμβάνουν εισφορές Κλάδων Σύνταξης και Υγείας. Με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται, εισφορές υπέρ του Κλάδου Ανεργίας (ΟΑΕΔ) ύψους 10€ και για τους Υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών, ύψους 2€.
Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ 3 ασφαλιστικών κατηγοριών ως εξής:
Από 01.01.2022 έως 31.05.2022
Ασφαλιστικές Κατηγορίες Ποσό εισφοράς (€)
1η 42
2η 51
3η 61
Από 01.06.2022 έως 31.12.2022
Ασφαλιστικές Κατηγορίες Ποσό εισφοράς (€)
1η 39
2η 47
3η 56
Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ 3 ασφαλιστικών κατηγοριών ως εξής:
Από 01.01.2022 έως 31.12.2022
Ασφαλιστικές Κατηγορίες Ποσό εισφοράς (€)
1η 26
2η 31
3η 37
Παράλληλη ασφάλιση
Με το νέο ασφαλιστικό ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες πληρώνουν μία μόνο εισφορά ακόμα και στην περίπτωση της παράλληλης ασφάλισης. Ο υπολογισμός της εισφοράς διαφοροποιείται ανάλογα με τις 5 περιπτώσεις:
1. Ελεύθεροι επαγγελματίες, αυταπασχολούμενοι που έχουν παράλληλα μισθωτή απασχόληση.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που παράλληλα απασχολούνται ως μισθωτοί μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα μεταξύ 6 ασφαλιστικών κατηγοριών.
Για όσο διάστημα ο ασφαλισμένος απασχολείται παράλληλα ως μισθωτός, οι εισφορές που καταβάλλονται από την μισθωτή απασχόληση αφαιρούνται από τις εισφορές της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχει επιλέξει. Για το χρονικό διάστημα αυτό οι ελάχιστες εισφορές δεν μπορούν να υπολείπονται του ποσού της 2ης ασφαλιστικής κατηγορίας.
Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ 3 ασφαλιστικών κατηγοριών.
Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ 3 ασφαλιστικών κατηγοριών.
– Για την Κύρια Ασφάλιση, εάν επιλεγεί ασφαλιστική κατηγορία ανώτερη της 2ης, ο ασφαλισμένος θα καταβάλλει την διαφορά μόνο για τον Κλάδο Σύνταξης.
– Για την Επικουρική Ασφάλιση και Εφάπαξ Παροχή καταβάλλεται μία εισφορά, στην κατηγορία που έχετε επιλέξει, εφόσον δεν καταβάλλονται αντίστοιχες εισφορές από τη μισθωτή απασχόληση.
– Εάν διακοπεί η μισθωτή απασχόληση, η εισφοροδότηση γίνεται με βάση την ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλεγεί και το σύνολο της εισφοράς βαρύνει τον ασφαλισμένο.
– Σε κάθε περίπτωση, με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται εισφορές υπέρ του Κλάδου Ανεργίας ύψους 10€ και για τους Υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών ύψους 2€, μόνο εφόσον δεν καταβάλλονται αντίστοιχες εισφορές από τη μισθωτή απασχόληση.
– Η κατάταξη σε ασφαλιστική κατηγορία είναι υποχρεωτική.
– Η επιλογή θα ισχύει δεσμευτικά για όλο το έτος 2022.
– Σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης αλλαγής ασφαλιστικής κατηγορίας, παραμένει ενεργή η κατηγορία κατάταξης του προηγούμενου έτους.
2. Νέοι Ελεύθεροι επαγγελματίες, αυταπασχολούμενοι που έχουν παράλληλα μισθωτή απασχόληση.
Οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που παράλληλα απασχολούνται ως μισθωτοί και έχουν επιλέξει για την Κύρια Ασφάλιση την ειδική ασφαλιστική κατηγορία, καταβάλλουν τις εισφορές της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας. Για αυτό το διάστημα, κατά το οποίο ο ασφαλισμένος απασχολείται παράλληλα και ως μισθωτός, οι εισφορές που καταβάλλονται από την μισθωτή απασχόληση αφαιρούνται από τις εισφορές της πρώτης (1ης) ασφαλιστικής κατηγορίας.
Οι 3 ασφαλιστικές κατηγορίες για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης και εφάπαξ, είναι οι ίδιες με τους άλλους επαγγελματίες.
– Εάν διακοπεί η μισθωτή απασχόληση, η εισφοροδότηση γίνεται με βάση την ειδική ασφαλιστική κατηγορία και το σύνολο της εισφοράς βαρύνει τον ασφαλισμένο.
– Για την Επικουρική Ασφάλιση και Εφάπαξ Παροχή καταβάλλεται μία εισφορά, στην κατηγορία που έχετε επιλέξει, εφόσον δεν καταβάλλονται αντίστοιχες εισφορές από τη μισθωτή απασχόληση.
– Σε κάθε περίπτωση, με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται εισφορές υπέρ του Κλάδου Ανεργίας ύψους 10€ και για τους Υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών ύψους 2€, μόνο εφόσον δεν καταβάλλονται αντίστοιχες εισφορές από τη μισθωτή απασχόληση.
– Η κατάταξη σε ασφαλιστική κατηγορία είναι υποχρεωτική.
– Η επιλογή θα ισχύει δεσμευτικά για όλο το έτος 2022.
– Σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης αλλαγής ασφαλιστικής κατηγορίας, παραμένει ενεργή η κατηγορία κατάταξης του προηγούμενου έτους.
3. Αγρότες που έχουν παράλληλα μισθωτή απασχόληση
4. Ελεύθεροι επαγγελματίες, αυταπασχολούμενοι και αγρότες με πολλαπλή μη μισθωτή απασχόληση
5. Ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες με πολλαπλή μη μισθωτή δραστηριότητα και μισθωτή δραστηριότητα.
Αγρότες
Στο νέο σύστημα ασφαλιστικών εισφορών λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τους αγρότες της χώρας. Παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ 6 ασφαλιστικών κατηγοριών με χαμηλότερες εισφορές ως εξής:
Οι ασφαλιστικές κατηγορίες περιλαμβάνουν εισφορές Κλάδων Σύνταξης, Υγείας και υπέρ Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ).
