Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Μάχη για την αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές θα δώσει ο e-ΕΦΚΑ φέτος, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του ασφαλιστικού υπερ-φορέα για τον προϋπολογισμό του 2022, την οποία παρουσιάζει, κατ΄αποκλειστικότητα το Capital.gr.
Η αναμενόμενη αύξηση θα αφορά τόσο τα έσοδα από τρέχουσες εισφορές, όσο και τις ληξιπρόθεσμες (ρυθμίσεις, καταβολές “έναντι” οφειλής, κλπ.), σύμφωνα με την έκθεση αυτή.
Οι δαπάνες για τις συντάξεις δεν αναμένεται να αυξηθούν, ενώ προς “εξομάλυνση” οδεύουν οι “ιδιατερότητες” των άλλων ασφαλιστικών παροχών, ενόψει της κατάρτισης του Ενιαίου Κανονισμού Ασφάλισης και Παροχών.
Έσοδα από εισφορές
Όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, oι βασικοί άξονες δράσης για τη συμμόρφωση και την αύξηση της εισπραξιμότητας των εισφορών (τρεχουσών εισφορών και καθυστερούμενων οφειλών) περιλαμβάνουν:
1. Την αυτοματοποίηση των ουσιαστικών ελέγχων μέσω της διασύνδεσης με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, που καταγράφει το συνόλου των εργοδοτών και των εργαζομένων μισθωτής εργασίας
2. Την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των Περιφερειακών Ελεγκτικών Κέντρων Ασφάλισης (ΠΕΚΑ), μέσω της εφαρμογής ανασχεδιασμένων διαδικασιών ελέγχου και της αξιοποίησης μεθόδων risk analysis
3. Την ενεργοποίηση της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) για το Δημόσιο και την πλήρη ενσωμάτωση των λοιπών φορέων (όπως ΤΑΥΤΕΚΩ) που μέχρι σήμερα δεν έχουν ενσωματωθεί
4. Τη βελτίωση του μηχανισμού Ελέγχου Δηλωθέντων Καταβληθέντων (ΕΔΚ)
5. Την ηλεκτρονική έκδοση Πράξεων Βεβαίωσης Οφειλής (ΠΒΟ)
6. Τη συστηματική διασταύρωση των οφειλετών με στοιχεία της ΑΑΔΕ και του ΓΕΜΗ.
7. Τον σχεδιασμό και υλοποίηση ενεργειών από το ΚΕΑΟ για τη διατήρηση των οφειλετών στη ρύθμιση.
Σημειώνεται, ότι έχουν ληφθεί υπόψη οι σημαντικότερες ιδιαιτερότητες κλάδων και φορέων των ενταχθέντων Ταμείων ως προς τον υπολογισμό των εκτιμήσεων.
Αναμένεται, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, γενικά, αύξηση των ασφαλιστικών εσόδων Κύριας Ασφάλισης κατά 1,62% έναντι των εκτιμήσεων του υπουργείου για το 2021, κατά 1,39% ασφαλιστικών εσόδων του κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης και 0,76% των ασφαλιστικών εσόδων του κλάδου Εφάπαξ Παροχών.
Ως προς τις προβλέψεις των εισπράξεων για καθυστερούμενες ασφαλιστικές εισφορές και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του εποπτεύοντος Υπουργείου για προσαρμογή στο ΜΠΔΣ, αναμένεται ότι στο 2022 θα είναι αυξημένες κατά 11,91% έναντι εκτιμήσεων έτους 2021.
Ασφαλιστικές παροχές
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, για την κατάρτιση του προϋπολογισμού της συνταξιοδοτικής δαπάνης γενικά, ελήφθησαν υπόψη οι διατάξεις των ν. 4387/16 και 4670/20, περί εφαρμογής ενιαίων κανόνων παροχών σύνταξης για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους και εκείνες του υπολογισμού και επανυπολογισμού των συντάξεων σε συνδυασμό με την απόδοση των μέτρων εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων συνταξιοδότησης και με τη συνδρομή πιστοποιημένων λογιστών και δικηγόρων.
Δεν αναμένεται αύξηση του ύψους των συντάξεων της Κύριας Ασφάλισης δεδομένου ότι εντός του έτους 2021 καταβλήθηκε πλήθος αναδρομικών σε δικαιούχους από εκκαθάριση παλαιών εκκρεμοτήτω, όπως αναφέρεται.
Επίσης χορηγήθηκαν αναδρομικά αύξησης ποσοστών αναπλήρωσης του ν. 4670/20, καθώς και προκαταβολές συντάξεων του ν. 4778/21. Ως εκ τούτου αναμένεται μικρότερη δαπάνη αναδρομικών κατά την οριστική εκκαθάριση των εκκρεμοτήτων. Για τον κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης και τον κλάδο Εφάπαξ Παροχών αναμένεται αύξηση 5,96%.
Στην κατηγορία των παροχών σε χρήμα, περιλαμβάνονται παροχές που καταβάλλονται στους ασφαλισμένους που υπάγονται στην ασφάλιση για παροχές σε χρήμα, καθώς και σε λοιπούς δικαιούχους. Το είδος, η έκταση, το ύψος, οι δικαιούχοι και η διαδικασία χορήγησης εξακολουθεί να παρέχεται σύμφωνα με τις επιμέρους καταστατικές διατάξεις των ενταχθέντων φορέων, μέχρι την έκδοση Ενιαίου Κανονισμού Ασφάλισης και Παροχών του e-ΕΦΚΑ.
Δεδομένου ότι, οι Κλάδοι Λογαριασμών σε Χρήμα που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ, παρέχουν διαφορετικές παροχές προς τους ασφαλισμένους τους βάσει των καταστατικών τους διατάξεων, καταβλήθηκε προσπάθεια ομαδοποίησης των κωδικών εξόδων.
Με την κατάρτιση Ενιαίου Κανονισμού Ασφάλισης και Παροχών που προβλέπεται στο άρθρο 32 του ν. 4387/16 θα εξομαλυνθούν οι ιδιαιτερότητες αυτές.
Οι παροχές σε χρήμα, συμπεριλαμβανομένης και της δαπάνης για κατασκηνωτικά προγράμματα, λοιπές προνοιακές παροχές, καθώς και μέρους μεταβιβαστικών πληρωμών που αφορούν κυρίως σε παροχές προς ασφαλισμένους ΟΓΑ για βρεφονηπιακούς σταθμούς, πληρωμές και υποχρεώσεις που ενδεχομένως προκύψουν από μέρος της αδιάθετης επιχορήγησης του 2018, σύμφωνα με το άρθρο 15 του ν. 4575/18 για κατηγορίες συνταξιούχων των άρθρων 10 έως 14 εκτιμώνται στο ποσό των 438 εκατ. ευρώ, έναντι εκτιμήσεων για το 2021 ποσού 398 εκατ. ευρώ, ήτοι αύξηση 10%.
Κρατικές επιχορηγήσεις
Η κρατική επιχορήγηση για τον κλάδο Κύριας Ασφάλισης και Λοιπών Παροχών θα ανέλθει στο ποσό των 14.529 εκατ. ευρώ έναντι 14.367 εκατ. ευρώ του 2021. Επιπλέον, αναμένεται έκτακτη επιχορήγηση 257,8 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της απώλειας του κοινωνικού πόρου, βάσει του ν.3863/10, σε ποσοστό 30% επί των ασφαλιστικών εσόδων ΟΑΕΔ -ΟΕΚ-ΟΕΕ από μισθωτή εργασία, εξαιτίας της μείωσης του ασφαλίστρου υπέρ ΟΑΕΔ-ΟΕΚ-ΟΕΕ από 01.01.2021.
Απλήρωτες υποχρεώσεις
Πέραν των αναγκαίων για τη χρήση του 2022 πιστώσεων, γίνεται επαρκής πρόβλεψη των εκκρεμών υποχρεώσεων μέχρι 31.12.21 του κλάδου Κύριας Ασφάλισης και Λοιπών Παροχών, συνολικού ποσού 181 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό 73 εκατ. ευρώ αφορά σε ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις κλ. Υγείας των ενταχθέντων ΦΚΑ στον e-ΕΦΚΑ, ποσό 11 εκατ. ευρώ αφορά σε απλήρωτες υποχρεώσεις λειτουργικών δαπανών.
Το υπόλοιπο ποσό των 97 εκατ. ευρώ αφορά το μέρος της αδιάθετης κρατικής επιχορήγησης, συνολικού ποσού 1,4 δισ. ευρώ, που εκτιμάται ότι θα εμφανίζεται στα ταμειακά διαθέσιμα στις 31.12.21, αφορά δε, στην πληρωμή αναδρομικών συντάξεων με βάση δικαστικές αποφάσεις ΣτΕ, σε κληρονόμους θανόντων δικαιούχων συνταξιούχων, που θα πληρωθούν εντός του 2022.
Η χρονική στιγμή που καταβλήθηκαν τα αναδρομικά ποσά στους ενεργούς συνταξιούχους –Οκτώβριος 2020– σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση σχετικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τη συλλογή των απαιτουμένων προϋποθέσεων και δικαιολογητικών, απαιτεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα συντονισμού ενεργειών για την ολοκλήρωση της διαδικασίας πιστοποίησης των δικαιούχων κληρονόμων.
Για τον λόγο αυτό και επειδή εκτιμάται ότι το ποσό αυτό θα εκταμιευτεί εντός του 2022, αυξάνεται τεχνητά το ύψος των απλήρωτων υποχρεώσεων του 2021, με ισόποση μεταβολή υποχρεώσεων στις 31.12.22, που δεν επηρεάζει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του κλάδου Κύριας Ασφάλισης και Λοιπών Παροχών. O Κλάδος Εφάπαξ Παροχών του e-ΕΦΚΑ αναμένεται να παρουσιάσει απλήρωτες υποχρεώσεις ύψους 190 εκατ. ευρώ την 31η.12.21.
Τελικό αποτέλεσμα
Το ταμειακό αποτέλεσμα των τριών κλάδων ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ, μη συμπεριλαμβανομένων των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, αναμένεται να διαμορφωθεί στις 31.12.2022 σε πλεόνασμα ύψους 144,2 εκατ. ευρώ έναντι εκτίμησης ποσού ελλείμματος 76,9 εκατ. ευρώ για το έτος 2021.
Το δε δημοσιονομικό αποτέλεσμα (δηλ. μη συμπεριλαμβανομένων των χρηματοοικονομικών συναλλαγών και λαμβανομένης υπόψη της μεταβολής των απλήρωτων υποχρεώσεων) αναμένεται να διαμορφωθεί σε 325,3 εκατ. ευρώ έναντι εκτίμησης έτους 2021 ποσού 11,9 εκατ. ευρώ.
