Καθηλωμένους μισθούς και έκρηξη των απολύσεων καταγράφουν ΕΡΓΑΝΗ – ΕΦΚΑ – ΟΑΕΔ
Κώστας Παπαδής
Η καθήλωση των αμοιβών στα κατώτατα επίπεδα και η έκρηξη των απολύσεων είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας που καταγράφονται στα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ των τελευταίων μηνών του 2021 και του Ιανουαρίου 2921.
Οι αμοιβές των εργαζομένων παραμένουν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, καθώς το 56% των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα το δίμηνο Οκτωβρίου Νοεμβρίου 2021 αμείβονταν με μεικτό μισθό κάτω των 900 ευρώ. Το ποσό αυτό βρίσκεται στα όρια των κατώτατων αμοιβών αν ληφθούν υπόψη οι τριετίες και το επίδομα γάμου.
Το άλλο στοιχείο αφορά την έξαρση των απολύσεων – αποχωρήσεων που έφθασαν τις 163.787 κατά τον Ιανουάριο 2022 και είναι αυξημένες κατά 73,26% από τον αντίστοιχο μήνα του 2021 (94.530 απολύσεις – αποχωρήσεις).
Η αύξηση κατά 69.257 άτομα των απολύσεων – αποχωρήσεων υπερκάλυψε την αύξηση των προσλήψεων του μηνός Ιανουαρίου που έφθασε τις 137.983 (από 96.868 τον αντίστοιχο μήνα του 2021), με αποτέλεσμα το ισοζύγιο απασχόλησης να είναι αρνητικό κατά 28.142 θέσεις εργασίας.
Έξαρση των απολύσεων – αποχωρήσεων εμφανίζουν τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ και στους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2021.
Οι καθηλωμένοι μισθοί
Στο μεταξύ η κατάρρευση των μισθών την τελευταία δεκαετία απεικονίζεται στον πίνακα των στοιχείων της ΕΡΓΑΝΗ, του ΕΦΚΑ και του ΟΑΕΔ.
Το 56% των μισθών αμείβονται με ποσά κάτω των 900 ευρώ (μεικτά) και το 63,6% με αμοιβές κάτω των 1.000 ευρώ μηνιαίως.
Τα ποσά αυτά είναι στα όρια των κατώτατων αμοιβών συνυπολογιζομένων τριετιών και επιδόματος γάμου.
Η κατάρρευση των μισθών συντελέστηκε το 2012, με το δεύτερο μνημόνιο των δανειστών, το οποίο επέβαλε μειώσεις στον κατώτατο μισθό, ύψους 22% (από 751 σε 583 ευρώ) και κατά 32% του μισθού για τους νέους κάτω των 25 ετών (511 ευρώ).
Ακολούθησε σε μικρό χρονικό διάστημα, η κατάργηση της μετενέργειας με αποτέλεσμα την κατάρρευση της «πυραμίδας των συλλογικών συμβάσεων», πάνω στην οποία είχε οικοδομηθεί το σύστημα των αμοιβών.
Πέντε χρόνια αργότερα, το 2017 οι μειώσεις των αμοιβών, σε συνδυασμό με την πλήρης κυριαρχία στην αγορά της ευέλικτης απασχόλησης (μερική και εκ περιτροπής εργασία), δημιούργησαν στη χώρα μας, τη λεγόμενη «γενιά εργαζομένων που αμείβονται των με …Βαλκανικούς μισθούς».
Χαρακτηριστικό του τι συνέβη είναι το στοιχείο του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, σύμφωνα με το οποίο – κατά το 2018 – 571.000 άτομα του ιδιωτικού τομέα αμείβονταν με μισθό κάτω των 500 ευρώ, ενώ 251.000 άτομα αμείβονταν με μισθό κάτω των 250 ευρώ.
Σύμφωνα με έκθεση του ΚΕΠΕ οι μειώσεις των κατώτατων μισθών του 2012 ακολουθηθήκαν από σημαντική πτώση των μέσων μισθών. Ο μέσος μισθός μειώθηκε κατά 28% (από 1.247 σε 898 ευρώ) την περίοδο από το 2010 μέχρι το 2018, υποδεικνύοντας κατ’ αυτό τον τρόπο ότι οι γενικότερες μειώσεις στους μισθούς, την εν λόγω 8ετία, ξεπέρασαν ακόμη και αυτό το ποσοστό (28%).
Ακολούθησε, η αύξηση του κατώτατου μισθού τον Φεβρουάριο του 2019 κατά 10,9% μετά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια. Η αύξηση αυτή μπορεί να αντιστάθμισε το 50% της αρχικής μισθολογικής μείωσης των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, ωστόσο δεν βελτίωσε – αντιστοίχως – τις μέσες αμοιβές επειδή με την κατάρρευση των κλαδικών συμβάσεων, οι αμοιβές αυτές συμπιέσθηκαν προς τα κάτω και απώλεσαν πολύ υψηλότερα ποσοστά από τα αντίστοιχα του κατώτατου μισθού. Το γεγονός αυτό δείχνει πως δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη των μισθών εάν δεν ανακάμψουν οι κλαδικές συμβάσεις.
