Σκέψεις να αναλάβει ιδιωτική εταιρεία έπειτα από διαγωνισμό
Σταύρος Παπαντωνίου
Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να δοκιμάζει τις αντοχές της ελληνικής οικονομίας σε όλα τα επίπεδα, η κυβέρνηση συνεχίζει τις προσπάθειες μέσα σε ένα εντελώς νέο περιβάλλον για μεταρρυθμίσεις που θα θωρακίζουν άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα την οικονομία. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο Εσωτερικών δρομολογούν μια σημαντική πρωτοβουλία που αναμένεται να επηρεάσει θετικά τις οικονομικές υποθέσεις της Αυτοδιοίκησης. Πρόκειται για τη σύσταση μιας κοινής προπαρασκευαστικής ομάδας εργασίας ανάμεσα στην Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) –που είναι ο θεσμικός εκπρόσωπος των ΟΤΑ α΄ βαθμού–, το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Εσωτερικών, με βασικό αντικείμενο τη βελτίωση της εισπραξιμότητας από τους δήμους των ληξιπρόθεσμων οφειλών τρίτων.
Σήμερα οι ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις των δήμων από βεβαιωθέντα έσοδα κατά τα προηγούμενα έτη ανέρχονται περίπου σε 3 δισ. ευρώ. Εάν μάλιστα συνυπολογιστούν και τα λοιπά νομικά πρόσωπα, οι απαιτήσεις αυξάνονται στα 3,4 δισ. ευρώ, ενώ ο βαθμός εισπραξιμότητας αυτών των εσόδων είναι εξαιρετικά χαμηλός και έχει υποχωρήσει από το 5,3% το 2018 στο 4,6% το 2021. Ακόμη ένα στοιχείο έντονου προβληματισμού είναι ότι διάφορες ρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν τα προηγούμενα έτη (το 2017, το 2019 και το 2021) δεν κατάφεραν να βελτιώσουν καθόλου την εισπραξιμότητα.
Πολιτικό κόστος
Οι οφειλές από τα προηγούμενα έτη έχουν προσεγγίσει τα 3 δισ. ευρώ – Ο βαθμός εισπραξιμότητας είναι εξαιρετικά χαμηλός και έχει υποχωρήσει από το 5,3% το 2018 στο 4,6% το 2021.
Μία από τις βασικές αιτίες του προβλήματος είναι η απροθυμία των δήμων να εισπράξουν ποσά από πολίτες λαμβάνοντας πολιτικό κόστος, όπως για παράδειγμα είναι οι οφειλές από κλήσεις για παράβαση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, οι οποίες αποτελούν σημαντικό μέρος των έκτακτων εσόδων. Στο πλαίσιο αυτό, η πρωτοβουλία που έχει λάβει το υπουργείο Εσωτερικών, με την αρμόδια πρόταση να ετοιμάζεται από τον Στέλιο Πέτσα, έχει στόχο το μειονέκτημα να γίνει πλεονέκτημα.
Οι άξονες πάνω στους οποίους οικοδομείται η λύση είναι οι εξής: Η άντληση εμπειρίας από άλλες χώρες, όπως η Μεγάλη Βρετανία, προκειμένου να υιοθετηθούν πρακτικές προσαρμοσμένες στα δεδομένα της Ελλάδας. Η δημιουργία ενός μόνιμου –και όχι ad hoc– μηχανισμού που θα κάνει την είσπραξη. Στις σκέψεις είναι να προκηρυχθεί διαγωνισμός ώστε μια εταιρεία να αναλάβει για λογαριασμό των δήμων την είσπραξη οφειλών χωρίς να επιβαρύνονται οι ίδιοι με το πολιτικό κόστος. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί, ίσως και τις επόμενες ημέρες, είναι εάν οι δήμοι θα συμβάλλονται εθελοντικά ή υποχρεωτικά με αυτόν τον νέο μηχανισμό.
Ενα έξτρα κίνητρο μπορεί να είναι η σύνδεση της χρηματοδότησης με την επίτευξη στόχων εισπραξιμότητας. Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό είναι πως αυτός ο μόνιμος μηχανισμός μπορεί να αποτελέσει πρόκριμα και για άλλου τύπου οφειλές, όπως για παράδειγμα στη φορολογική διοίκηση και στα ασφαλιστικά ταμεία.
