Τρία μπόνους έχουν οι ασφαλισμένοι που υπάγονται στο καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων (ΒΑΕ).
Η συγκεκριμένη κατηγορία ασφαλισμένων έχει ευνοϊκότερες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, δεν υπάγεται στα νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2022, ενώ έχει βελτιωμένη σύνταξη λόγω της εφαρμογής του νόμου Βρούτση (αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης).
Η κατηγορία των ασφαλισμένων στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα να συνταξιοδοτείται με τα παλαιά όρια ηλικίας (δεν επηρεάστηκε από τους μνημονιακούς νόμους και τον νόμο Κατρούγκαλου), καθώς δεν εμπίπτει στις αλλαγές των ορίων ηλικίας που θεσπίστηκαν με την ψήφιση του νόμου 4336/2015 και διατηρεί τη δυνατότητα να συνταξιοδοτείται σε μικρότερες ηλικίες από τους άλλους ασφαλισμένους.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα γυναίκας ασφαλισμένης, η οποία είχε 4.500 ένσημα (15 χρόνια) το 2010, εκ των οποίων τα 3.600 Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα, ανεξαρτήτως ηλικίας τότε, η οποία συνταξιοδοτείται στο 55ο έτος της ηλικίας (όποτε το συμπληρώσει).
Τονίζεται ότι τα ευνοϊκά όρια ηλικίας και προϋποθέσεις συνταξιοδότησης στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα ισχύουν κυρίως στις στοές και στα μεταλλεία, στην οικοδομή, αλλά και εργασίες στις οποίες έχουν ένσημα, όπως οι οδοκαθαριστές κ.λπ.
Σε αυτές στις τρεις περιπτώσεις, δηλαδή τα βαρέα, τα οικοδομικά και τα υπερβαρέα (στοές), οι μισθωτοί συνταξιοδοτούνται μεταξύ 52ου και 62ου έτους της ηλικίας.
Μάλιστα για πλήρη σύνταξη δεν απαιτούνται 40 έτη ασφάλισης παρά μόνο 35, εκ των οποίων τα 25 σε καθεστώς βαρέων και τα υπόλοιπα 10 μεικτά (έως 7 πλασματικά έτη από παιδιά, στρατό, μεταλυκειακό τίτλο σπουδών, ανεργία, ασφαλιστικό κενό κ.λπ.).
Επισημαίνεται ότι το νέο καθεστώς συνταξιοδότησης με Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματααφορά αιτήσεις από 17 Μαΐου 2019 και μετά.
Ειδικότερα, από την ημερομηνία αυτή και μετά, για κάθε περίπτωση συνταξιοδότησης για Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα, με βάση το παλαιότερο καθεστώς απαιτούνταν να έχουν πραγματοποιηθεί 1.000 ή 500 ημέρες ασφάλισης εντός των τελευταίων 10 ή 13 χρόνων πριν από τη συμπλήρωση του εκάστοτε ισχύοντος ορίου ηλικίας ή μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
Με βάση τις αλλαγές που έγιναν, το χρονικό αυτό διάστημα ορίζεται πλέον σε 17 έτη. Επισημαίνεται ότι με την ανωτέρω ρυθμιση δεν επέρχονται αλλαγές ως προς τις ισχύουσες ηλικιακές και χρονικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για τις κατηγορίες εργαζομένων που συνταξιοδοτούνται, με βάση τις διατάξεις του Κανονισμού Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων.
