Μητρώο Διαφάνειας, Σωματείων, Επαγγελματικών Ενώσεων, Επιμελητηρίων [ΦΕΚ Β – 1751/2022]

Προσδιορισμός των όρων, των προϋποθέσεων και των στοιχείων εγγραφής στο Μητρώο Διαφάνειας, σωματείων, επαγγελματικών ενώσεων, επιμελητηρίων και φορέων της Κοινωνίας των πολιτών της παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 4829/2021 (Α΄166)

[ Αριθμ. 196/5471/2022 – ΦΕΚ Β 1751/11-04-2022 ]

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Το Μέρος Α’ του ν. 4829/2021 «Ενίσχυση διαφάνειας και λογοδοσίας σε θεσμικούς φορείς της Πολιτείας, αποκατάσταση της ακεραιότητας του Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας και λοιπές διατάξεις» (Α’166) και ιδίως τις παρ. 4, 7, 9, 10, 11 του άρθρου 8 και την παρ. 3 του άρθρου 13.
2. Το Κεφάλαιο Γ’ του Μέρους Δ’ του ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης» (Α’ 133) και ιδίως των άρθρων 82, 83, 87 και 91.
3. Τα άρθρα 78 του Αστικού Κώδικα, 61 και 94 του ν. 4497/2017 (Α’ 171) και του άρθρου 4 του ν. 4873/2021 (Α’ 248).
4. Το άρθρο 7 του ν. 3469/2006 «Εθνικό Τυπογραφείο, Εφημερίς της Κυβερνήσεως και λοιπές διατάξεις» (Α΄131).
5. Τον ν. 3861/2010 «Ενίσχυση της διαφάνειας με την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων των κυβερνητικών, διοικητικών και αυτοδιοικητικών οργάνων στο διαδίκτυο “Πρόγραμμα Διαύγεια“ και άλλες διατάξεις» (Α΄112) και τις όμοιες του Κεφαλαίου ΙΑ΄ του ν. 4727/2020 (Α΄184) «Ψηφιακή Διαφάνεια Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ».
6. Την περ. ε’ της παρ. 5 του άρθρου 24, του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (Α’143).
7. Το π.δ. 2/2021 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 2).
8. Το π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α’ 123).
9. Το π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α’ 119).
10. Το π.δ. 141/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Εσωτερικών» (Α’ 180).
11. Το π.δ. 133/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης» (Α’ 161).
12. Το άρθρο 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α’ 98), το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133).
13. Την υπό στοιχεία Υ23/14-07-2021 διαπιστωτική πράξη του Πρωθυπουργού «Διαπιστωτική πράξη για τον διορισμό του Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας» (Υ.Ο.Δ.Δ. 549).
14. Την υπ’ αρ. οικ.11699/19-05-2020 απόφαση του Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας «Οργανισμός της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.)» (Β΄ 1991).
15. Την υπ’ αρ. 5080/22-02-2022 γνώμη του Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, με θέμα: «Παροχή γνώμης βάσει της παρ. 3 του άρθρου 13 του ν. 4829/2021 (Α΄166) σχετικά με την έκδοση υπουργικής απόφασης για τον προσδιορισμό των όρων, των προϋποθέσεων και των στοιχείων εγγραφής στο Μητρώο Διαφάνειας, σωματείων, επαγγελματικών ενώσεων, επιμελητηρίων και φορέων της κοινωνίας των πολιτών».
16. Την υπό στοιχεία ΔΙΠΔΑ/Φ4Π/13/οικ.5176/ 31-03-2022 εισήγηση του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εσωτερικών, με την οποία βεβαιώνεται ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού,

αποφασίζουμε:

Άρθρο 1 – Πεδίο Εφαρμογής

Οι διατάξεις της παρούσας εφαρμόζονται κατά την εγγραφή στο Μητρώο Διαφάνειας (εφεξής Μητρώο) σωματείων, επαγγελματικών ενώσεων, επιμελητηρίων, καθώς και λοιπών φορέων της κοινωνίας των πολιτών.

Άρθρο 2 – Ορισμοί

Για τις ανάγκες της παρούσας, ισχύουν οι κάτωθι ορισμοί:
α) Σωματεία: Οι ενώσεις προσώπων που επιδιώκουν σκοπό μη κερδοσκοπικό με νομική προσωπικότητα σύμφωνα με το άρθρο 78 του Αστικού Κώδικα.
β) Επαγγελματικές ενώσεις: Οι νομικές οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που αποτελούνται από μέλη του ίδιου επαγγέλματος.
γ) Επιμελητήρια: Οι αυτοτελείς υποχρεωτικές ενώσεις φυσικών και νομικών προσώπων, που ασκούν εμπορική δραστηριότητα σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. α’ του άρθρου 61 του ν. 4497/2017 (Α’ 171), συμπεριλαμβανομένων της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων της περ. γ’ του άρθρου 61, των Περιφερειακών Επιμελητηριακών Συμβουλίων της περ. β’ του άρθρου 61, καθώς και των διμερών επιμελητηρίων του άρθρου 94 του ως άνω νόμου.
δ) Φορείς της κοινωνίας των πολιτών: οι κοινωφελείς φορείς της περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4873/2021 (Α’ 248).
ε) Εκπρόσωπος συμφερόντων: το φυσικό πρόσωπο το οποίο ορίζεται να ασκεί δραστηριότητα επιρροής, με πράξη της διοίκησης των ενώσεων, νομικών προσώπων ή οντοτήτων των περ. α’δ’ του παρόντος.
στ) Θεσμικοί φορείς: Οι φορείς που ασκούν νομοθετική ή εκτελεστική λειτουργία σύμφωνα με την περ. β’ του άρθρου 3 του ν. 4829/2021 (Α’ 166), όπως εξειδικεύονται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 13 του ν. 4829/2021 (Α’ 166).
ζ) Δραστηριότητα επιρροής: κάθε είδους άμεση επικοινωνία εκπροσώπου συμφερόντων με θεσμικούς φορείς, η οποία αποσκοπεί να επηρεάσει τη διαδικασία λήψης απόφασης και ιδίως, ως προς στο περιεχόμενο νόμου, προεδρικού διατάγματος, υπουργικής απόφασης, άλλης κανονιστικής διοικητικής πράξης ή εγκυκλίου, στο πλαίσιο εκπροσώπησης των συμφερόντων των ενώσεων, νομικών προσώπων ή οντοτήτων των περ. α’-δ’ του παρόντος, ανεξάρτητα από το αν η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη, ή έπεται της επικοινωνίας, και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της επικοινωνίας.
η) Εποπτεύουσα Αρχή: η Εθνική Αρχή Διαφάνειας.

Άρθρο 3
Προϋποθέσεις ένταξης στο Μητρώο Διαφάνειας

1. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς των περ. α’-δ’ του άρθρου 2 της παρούσας υποχρεούνται κατά την υποβολή αίτησης εγγραφής τους στο Μητρώο, να πληρούν τις κάτωθι προϋποθέσεις:
   α. Να αποδεικνύουν τη νομική μορφή την οποία διαθέτουν με νόμιμα δημοσιευμένη συστατική πράξη.
   β. Να μην έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα και να μην διανέμουν κέρδη στα μέλη και τους εταίρους τους. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εγγραφή στο Μητρώο αποτελεί σε κάθε περίπτωση η μη κερδοσκοπική φύση του φορέα, ανεξαρτήτως του χαρακτηρισμού που του έχουν αποδώσει οι ιδρυτές του.
   γ. Να μην συνάπτουν συμβάσεις οιουδήποτε είδους με:
   i) Φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν στα όργανα διοίκησής τους ή είναι μέλη ή εταίροι τους που έχουν τον καταστατικό έλεγχό τους, συζύγους, τέκνα και γονείς των ανωτέρω προσώπων ή/και
   ii) νομικά πρόσωπα τα οποία, ελέγχονται από τα πρόσωπα της υποπερ. (i), έναντι αμοιβής ή ανταλλάγματος επαχθούς αιτίας για τον φορέα που αποτιμάται σε ποσό άνω των χιλίων (1.000) ευρώ ετησίως. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η σύναψη συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας με τα παραπάνω πρόσωπα με συνήθεις όρους και αποδοχές και σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 3% του συνόλου των εργαζομένων.
   δ. Να μην υφίσταται αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση για κακούργημα ή πλημμέλημα με ποινή στερητική της ελευθερίας άνω των δεκαοχτώ (18) μηνών σε βάρος των φυσικών προσώπων που ασκούν την διοίκηση του φορέα ή/και του νόμιμου εκπροσώπου του.
   ε. Να εκπληρώνουν τις ασφαλιστικές και φορολογικές τους υποχρεώσεις, μην έχοντας καμία ασφαλιστική και φορολογική εκκρεμότητα, τόσο κατά την υποβολή της σχετικής αίτησης όσο και καθ’ όλη τη διάρκεια που είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο.
   στ. Να ορίζουν και να απασχολούν Υπεύθυνο Προστασίας Δεδομένων (Data Protection Officer”DPO”) επιφορτισμένο με τη διαρκή συμμόρφωση του αντίστοιχού φορέα, με τη νομοθεσία για την προστασία προσωπικών δεδομένων, εφόσον επιβάλλεται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
   ζ. Να μην ορίζουν ως εκπροσώπους συμφερόντων πρόσωπα τα οποία:
   αα. Έχουν καταδικασθεί αμετάκλητα για κακούργημα ή πλημμέλημα με ποινή στερητική της ελευθερίας άνω των δεκαοκτώ (18) μηνών,
   ββ. είναι θεσμικοί φορείς,
   γγ. υπήρξαν θεσμικοί φορείς τους τελευταίους δεκαοκτώ (18) μήνες ή είναι σύζυγοι ή συμβιούντες/ούσες θεσμικού φορέα.

Άρθρο 4
Διαδικασία εγγραφής στο Μητρώο Διαφάνειας και επικαιροποίηση στοιχείων

1. Οι φορείς που επιθυμούν να εγγραφούν στο Μητρώο, οφείλουν να υποβάλουν ηλεκτρονική αίτηση εγγραφής μέσω της σχετικής διαδικτυακής εφαρμογής της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-ΕΨΠ), συμπληρώνοντας υποχρεωτικά όλα τα πεδία της αίτησης με τα στοιχεία που αναφέρονται στην παρ. 2 του παρόντος άρθρου.
2. Ο νόμιμος εκπρόσωπος του φορέα καταχωρίζει:
   α. όνομα και επώνυμό του, πατρώνυμο και Μητρώνυμο, ημερομηνία γέννησης, τόπο γέννησης, Α.Φ.Μ. και Δ.Ο.Υ. του,
   β. επωνυμία του φορέα, Α.Φ.Μ. και Δ.Ο.Υ. του φορέα σε περίπτωση υποχρέωσης απόδοσης Α.Φ.Μ.,
   γ. αριθμό Γ.Ε.ΜΗ. σε περίπτωση υποχρέωσης εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ.,
   δ. έδρα, τηλέφωνο επικοινωνίας και διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του φορέα,
   ε. τον/τους σκοπό/ους του του φορέα, σύμφωνα με την συστατική του πράξη,
   στ. τους τομείς ενδιαφέροντος,
   ζ. υπεύθυνη δήλωση ότι το περιεχόμενο των ως άνω στοιχείων είναι ακριβές,
   η. υπεύθυνη δήλωση ότι ο φορέας πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 3 της παρούσας,
   θ. δήλωση συναίνεσης ως προς την ανάρτηση των ως άνω στοιχείων και της ετήσιας δήλωσης δραστηριοτήτων επιρροής στο Μητρώο και
   ι. δήλωση αποδοχής και δέσμευσης τήρησης του Κώδικα Δεοντολογίας για τους Εκπροσώπους Συμφερόντων.
3. Οι εγγεγραμμένοι φορείς των περ. α’-δ’ του άρθρου 2 υποχρεούνται να καταχωρούν οποιαδήποτε μεταβολή, μέσω της σχετικής διαδικτυακής πλατφόρμας της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-ΕΨΠ), ιδίως για τη διακοπή λειτουργίας ή την αποχώρηση από την ελληνική επικράτεια ή για μεταβολές που αφορούν στους τομείς ενδιαφέροντος ή την νόμιμη εκπροσώπησή τους, εντός (1) μηνός από την επέλευση της μεταβολής.

Άρθρο 5 – Συνέπειες Εγγραφής

Με την εγγραφή τους οι εκπρόσωποι συμφερόντων των ενώσεων, νομικών προσώπων ή οντοτήτων των περ. α΄-δ΄ του άρθρου 2 της παρούσας αποκτούν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των εκπροσώπων συμφερόντων του άρθρου 7 του ν. 4829/2021 (Α’ 166).

Άρθρο 6 – Υποβολή ετήσιας δήλωσης άσκησης δραστηριοτήτων επιρροής

1. Οι εγγεγραμμένοι φορείς υποβάλλουν στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας ηλεκτρονικά ετήσια δήλωση σχετικά με:
   α. Τον τομέα πολιτικής και το είδος της απόφασης,
   β. τα στοιχεία του προσώπου που άσκησε δραστηριότητα επιρροής και τα στοιχεία του φορέα τον οποίο εκπροσωπεί,
   γ. τον χρόνο και τον τρόπο διεξαγωγής της δραστηριότητας επιρροής,
   δ. τον θεσμικό φορέα προς τον οποίο απευθύνθηκε η δραστηριότητα επιρροής,
   ε. το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα,
2. Τα στοιχεία που περιέχονται στις ετήσιες δηλώσεις δημοσιεύονται στη σχετική διαδικτυακή πλατφόρμα του Μητρώου Διαφάνειας και είναι δημόσια προσβάσιμα στο κοινό, με την επιφύλαξη του νόμου περί προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Άρθρο 7 – Έλεγχος και συμμόρφωση

1. Ο έλεγχος επαλήθευσης και εγκυρότητας των υποβληθέντων στοιχείων, καθώς και της συμμόρφωσης των φορέων των περ. α’-δ΄ του άρθρου 2 της παρούσας με τις απαιτήσεις του ν. 4829/2021 (Α’ 166), διενεργείται από την Εποπτεύουσα Αρχή σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4829/2021 (Α’ 166).
2. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί μετά από τον έλεγχο της προηγούμενης παραγράφου η μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις των διατάξεων της παρούσας, κινείται η διαδικασία για την επιβολή κυρώσεων του άρθρου 12 του ν. 4829/2021 (Α’ 166).

Άρθρο 8 – Οικειοθελής διαγραφή από το Μητρώο

1. Οι φορείς των περ. α’-δ’ του άρθρου 2 της παρούσας δύνανται να διαγράφονται από το Μητρώο οποτεδήποτε μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας του Μητρώου.
2. Σε περίπτωση διαγραφής από το Μητρώο τα στοιχεία που καταχωρίζονται σε αυτό καθίσταται διαθέσιμα για δέκα χρόνια από τη διαγραφή σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 9 του ν. 4829/2021 (Α’ 166) με την επιφύλαξη των διατάξεων του νόμου περί προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Άρθρο 9
Υπεύθυνος επεξεργασίας-Μητρώου Διαφάνειας-Τήρηση στοιχείων

1. Υπεύθυνος επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων του Μητρώου Διαφάνειας ορίζεται η Εθνική Αρχή Διαφάνειας σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 4829/2021 (Α΄166).
2. Τα δεδομένα υπόκεινται σε επεξεργασία από την ως άνω οριζόμενη Ανεξάρτητη Αρχή, τηρούνται και φυλάσσονται στην Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ως εκτελούσα την επεξεργασία σύμφωνα με το άρθρο 28 του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (Γ.Κ.Π.Δ.).
3. Η τήρηση και επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα εξειδικεύεται στην κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης που εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 13 του ν. 4829/2021 (Α’ 166).

Άρθρο 10 – Έναρξη ισχύος

Οι διατάξεις της παρούσας ισχύουν από την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 5 Απριλίου 2022

Ο Υπουργός
ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ ΒΟΡΙΔΗΣ