Οι διατάξεις περί Ειδικών Φορολογικών Κατοίκων και ιδιαίτερα των κατονομαζόμενων στο άρθρο 5Γ του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε., αποτελούν μία ως είθισται έξοχη σε σύλληψη ιδέα και Απόφαση της Κυβέρνησης και του Οικονομικού Επιτελείου, προκειμένου να δοθούν ουσιαστικά κίνητρα ώστε να επιστρέψουν στη χώρα επιστήμονες κυρίως οι οποίοι στα χρόνια της μεγάλης κρίσης αναχώρησαν για το εξωτερικό, επειδή κάποιος δεν μπορεί να θυσιάζει μερικές δεκαετίες από τη ζωή του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και στην έρευνα, αμειβόμενος τελικά ελάχιστα παραπάνω από εργαζόμενο με ελάχιστα προσόντα.
του Δρ.Δημήτριου Μελά (Οικονομολόγος PhD, MBA)
Δεδομένου του γεγονότος της ελεύθερης διακίνησης πολιτών και εργαζομένων μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στη γενική θεώρηση κάθε κράτους να προσελκύσει ανθρώπινο κεφάλαιο το οποίο θα αποδώσει υψηλή προστιθέμενη αξία το Ακαθάριστο προϊόν της, οι συγκεκριμένοι Έλληνες αναχώρησαν ήδη εδώ και μία δεκαετία, η επάνοδός τους δε απαιτεί αφενός μεν σοβαρές αποδοχές, αφετέρου δε ουσιαστικά, σαφή και όχι κατά περίσταση εκλαμβανόμενα κίνητρα.
Όλα τα ανωτέρω και σε συνέχεια σχετικών άρθρων μας, ενόψει δύο γεγονότων. Πρώτον ότι ήδη η αρμόδια Επιτροπή που εδρεύει στην Δ.Ο.Υ. κατοίκων εξωτερικού, άρχισε να εκδίδει αποφάσεις σχετικά με την υπαγωγή αιτούντων στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε., πολλές των οποίων είναι απορριπτικές, όχι για ουσιαστικούς λόγους, αλλά ερμηνεύοντας σημειολογικά τον νόμο, κατά τρόπο που σύμφωνα με την άποψή μας, ξεφεύγει του ζητούμενου από την πολιτεία, δηλαδή του επαναπατρισμού προσοντούχων μορφωτικά και επαγγελματικά Ελλήνων του εξωτερικού. Δεύτερον επειδή το συγκεκριμένο άρθρο συνεχίζει να «εμπλουτίζεται» και ειδικά, τελείως πρόσφατα με τον Ν. 4916/28.3.2022 (ΦΕΚ Α΄65), άρθρο 53.
Προγενέστερα, εκδόθηκε η Ε.2029/24.3.2022 Εγκύκλιος της ΑΑΔΕ, με θέμα «Παροχή συμπληρωματικών διευκρινίσεων για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5Γ του Ν. 4172/2013 (Α΄ 167)», η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα την 30ή Μαρτίου 2022.
Όπως αναφέρει η εισαγωγή της Εγκυκλίου, μία ημέρα μετά από τη δημοσίευση του ως άνω Ν. 4916/28.3.2022 (ΦΕΚ Α΄65), άρθρο 53, ορίζει ως αντικείμενο πως «Αντικείμενο της εγκυκλίου είναι η παροχή συμπληρωματικών διευκρινίσεων για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ .». Ειδικά με την εγκύκλιο διευκρινίζονται ειδικότερα θέματα για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, όπως ο τρόπος προσδιορισμού του τεκμαρτού εισοδήματος με βάση το άρθρο 31 του ΚΦΕ των υπαχθέντων στις εν λόγω διατάξεις φυσικών προσώπων, η έννοια της νέας θέσης εργασίας και λοιπά θέματα.
Όσον αφορά την ανωτέρω εγκύκλιο και σχετικά με τον τρόπο προσδιορισμού του τεκμαρτού εισοδήματος με βάση τις διατάξεις του άρθρου 31 του ΚΦΕ, ορίζεται ότι:
«Στην παρ. 6 του άρθρου 5 της υπό στοιχεία Α.1087/2021 (Β΄1691) Απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της ΑΑΔΕ προβλέπεται ότι για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος με βάση τις διατάξεις του άρθρου 31 του ΚΦΕ , φυσικού προσώπου που έχει υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, δεν λαμβάνεται υπόψη το ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης, η οποία προκύπτει βάσει της κατοικίας και του επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης.
- Βάσει των ως άνω, διευκρινίζεται ότι για φυσικά πρόσωπα που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 5Γ, δεν εφαρμόζεται η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, η οποία προκύπτει βάσει κατοικίας (κύριας και δευτερευουσών) ή/και επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης (ανεξαρτήτως αριθμού οχημάτων)…
- Επισημαίνεται ότι για τον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος επί του οποίου υπολογίζεται το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως προβλέπεται στις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της περίπτωσης β΄ της παρ.6 του άρθρου 15 του ΚΦΕ και του τελευταίου εδαφίου της παρ.4 του άρθρου 40 του ΚΦΕ , των φυσικών προσώπων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, τυχόν εισοδήματά τους από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που δεν έχουν υπαχθεί στην εν λόγω διάταξη, καθώς και εισοδήματα από ακίνητη περιουσία, συναθροίζονται με το σύνολο των υπαχθέντων στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ εισοδημάτων τους για τον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος. Η σχετική ερμηνευτική θέση της παρ. 21 της Ε 2224/2021 συμπληρώνεται με την παρούσα…».
Αναφερόμενοι, στην εγκύκλιο Ε.2224/1.12.2021 της Α.Α.Δ.Ε., με θέμα την «Παροχή διευκρινίσεων για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5Γ του Ν. 4172/2013 (Α΄ 167)», την οποία συμπληρώνει η Ε.2029/24.3.2022 Εγκύκλιος της ΑΑΔΕ και ειδικά όσον αφορά την «νέα θέση εργασίας» αποτυπώνουμε κατά λέξη το κεφάλαιο :
Α. Αναφορικά με την έννοια της νέας θέσης εργασίας
- Με τις διατάξεις του άρθρου 5Γ του Ν.4172/2013 (ΚΦΕ), όπως προστέθηκαν με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 40 του Ν. 4758/2020 (Α΄ 242), ορίστηκε ειδικός τρόπος φορολόγησης εισοδήματος από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα.
- Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ , ορίζεται ότι οι παρ. 1 έως και 6 του ίδιου άρθρου εφαρμόζονται αποκλειστικά για την πλήρωση νέων θέσεων εργασίας.
- Με την υπό στοιχεία Α.1087/15-04-2021 (Β 1691) Απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της ΑΑΔΕ, καθορίστηκαν η διαδικασία και οι προϋποθέσεις υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ. Ειδικότερα, στην παρ. 7 του άρθρου 3 της απόφασης αναφέρεται ότι για την πλήρωση της προϋπόθεσης της πλήρωσης νέας θέσης εργασίας υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη με την οποία θα βεβαιώνεται ότι ο αιτών καλύπτει νέα θέση εργασίας.
- Για τις ανάγκες εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, διευκρινίζεται ότι νέα θέση εργασίας υφίσταται σε περίπτωση αύξησης (σε απόλυτους αριθμούς) του αριθμού των απασχολουμένων, κατά την ημέρα που το φυσικό πρόσωπο, το οποίο υποβάλει αίτημα υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος άρθρου, αναλαμβάνει υπηρεσία στο ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ή στη μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα και εφόσον δεν μειωθεί ο αυξημένος αριθμός θέσεων εργασίας για τουλάχιστον ένα έτος από την ημερομηνία αυτή.
Δεν θεωρείται ότι επέρχεται μείωση των θέσεων εργασίας σε περιπτώσεις που η μείωση του αριθμού των εργαζομένων εντός του πιο πάνω διαστήματος, οφείλεται σε οικειοθελή αποχώρηση, εργαζόμενου, λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου, συνταξιοδότηση σε καταγγελία σύμβασης εργασίας πριν τη λήξη της για σπουδαίο λόγο που αφορά τον εργαζόμενο.
Επίσης διευκρινίζεται ότι επέρχεται αύξηση των θέσεων εργασίας στις περιπτώσεις απόσπασης ή δανεισμού εργαζομένου από αλλοδαπή επιχείρηση σε ελληνική επιχείρηση, εφόσον με την εν λόγω σύμβαση (δανεισμού ή απόσπασης) η ελληνική επιχείρηση έχει το δικαίωμα να ορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, το χρόνο και τον τόπο εκτέλεσης των υπηρεσιών κατά τη διάρκεια της απόσπασης ή του δανεισμού, και η ελληνική επιχείρηση έχει αναλάβει επίσης την υποχρέωση καταβολής του κόστους της μισθοδοσίας του εν λόγω εργαζόμενου.
Η Α.Α.Δ.Ε. δύναται να αναζητά και να επαληθεύει τα στοιχεία για τον ακριβή αριθμό των εργαζομένων, κατά περίπτωση, από τα νομικά πρόσωπα, τις νομικές οντότητες ή τις αλλοδαπές επιχειρήσεις με μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, καθώς και από άλλες δημόσιες αρχές, όπως το πληροφοριακό σύστημα Εργάνη του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), ή το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ).
- Με τις διατάξεις της περ. δ΄ της παρ. 2 του άρθρου 12 του ΚΦΕ ορίζεται ότι για τους σκοπούς του ΚΦΕ, εργασιακή σχέση υφίσταται όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες ως διευθυντής ή μέλος του ΔΣ εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας. Περαιτέρω από τη Διοίκηση έγινε δεκτό ότι οι αμοιβές εταίρων και διαχειριστών ΕΠΕ και ΙΚΕ καθώς και οι αμοιβές εκπρόσωπων και εταίρων ΟΕ και ΕΕ για τις υπηρεσίες που παρέχουν με βάση την ιδιότητα τους αυτή προς τις υπόψη εταιρείες, εξομοιώνονται με τις αμοιβές διευθυντών ή μελών ΔΣ εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας και χαρακτηρίζονται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία ( Α.1118/2021 Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ, ΔΕΑΦΑ 1064780 ΕΞ 2015/11.5.2015). Συνεπώς και τα ως άνω πρόσωπα δύνανται να υπαχθούν στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις υπαγωγής, συμπεριλαμβανομένης και της πλήρωσης της νέας θέσης εργασίας.
Ήδη, η Ε.2029/24.3.2022 Εγκύκλιος της ΑΑΔΕ, για το συγκεκριμένο θέμα, επανέρχεται και ορίζει ότι:
«4. Για τις ανάγκες εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, διευκρινίζεται ότι νέα θέση εργασίας υφίσταται τόσο σε περίπτωση αύξησης (σε απόλυτους αριθμούς) του αριθμού των απασχολουμένων, κατά την ημέρα ανάληψης υπηρεσίας από το φυσικό πρόσωπο που αιτείται την υπαγωγή του στις διατάξεις του παρόντος άρθρου, όσο και στην περίπτωση που ο αιτών προσλαμβάνεται για να καλύψει νέα θέση σε υφιστάμενο τμήμα ή σε υφιστάμενη ειδικότητα ή για να καλύψει νέα ειδικότητα ή θέση σε νέο τμήμα στο οργανόγραμμα του ημεδαπού νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας ή της μόνιμης εγκατάστασης αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα, ακόμα και αν ο αριθμός των απασχολουμένων συνολικά δεν αυξάνεται. Σε κάθε περίπτωση προϋπόθεση για να πληρούται ο σκοπός της διάταξης του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ για τη δημιουργία της νέας θέσης εργασίας είναι να μην προκύψει ακολούθως μείωση των θέσεων εργασίας της ίδιας ειδικότητας ή των ίδιων καθηκόντων με αυτή που καταλαμβάνει ο υπαχθείς στις διατάξεις, για εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των έξι μηνών.
- Επίσης, διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου στον ίδιο εργοδότη, δεν θεωρείται ότι μεταβάλλεται η θέση εργασίας του υπαχθέντος στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ φυσικού προσώπου, το οποίο συνεχίζει να υπάγεται στον ειδικό τρόπο φορολόγησης του άρθρου αυτού.
Από την έκδοση της παρούσας, κάθε άλλη εγκύκλιος με αντίθετο περιεχόμενο ως προς την ερμηνεία της έννοιας της νέας θέσης εργασίας, για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, παύει να ισχύει. Τα οριζόμενα στην παρούσα για την έννοια της νέας θέσης εργασίας εφαρμόζονται και για τις περιπτώσεις εργαζομένων που έχουν ήδη υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Γ».
Η Απόφαση Α.1087/26.4.2021 για τους Ειδικούς Φορολογικούς κατοίκους του άρθρου 5Γ του Ν. 4172/2013 (Κ.Φ.Ε.)
Όπως προαναφέρθηκε, δημοσιεύτηκε η Α.1087/26.4.2021 Απόφαση των Υφυπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., σχετικά με την «Διαδικασία και προϋποθέσεις υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του Ν. 4172/2013 (Α΄ 167), περί ειδικού τρόπου φορολόγησης εισοδήματος από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα». Από την παρούσα Απόφαση, επισημαίνουμε τα εξής:
· Αρμόδια υπηρεσία για την υποβολή, εξέταση, έγκριση, απόρριψη της αίτησης για υπαγωγή στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, για την υποβολή και εξέταση των σχετικών δικαιολογητικών που συνοδεύουν την αίτηση και των δικαιολογητικών για την απόδειξη συνδρομής των προϋποθέσεων του άρθρου αυτού, καθώς και για την καταχώριση των δεδομένων στη σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή, ορίζεται η Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού και Εναλλακτικής Φορολόγησης Φορολογικών Κατοίκων Ημεδαπής της ΑΑΔΕ.
· Απαιτείται το φυσικό πρόσωπο να μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του από κράτος-μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. ή από κράτος με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα. Η συνδρομή της προϋπόθεσης αυτής εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από την αρμόδια υπηρεσία της παρ. 1 του άρθρου 2 της παρούσας. (Υπενθυμίζουμε για παράδειγμα ότι η Ελλάδα δεν έχει συνάψει Σ.Α.Δ.Φ. με την Αυστραλία).
· Απαιτείται το φυσικό πρόσωπο να παρέχει υπηρεσίες στην Ελλάδα στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 12 του ΚΦΕ, που ασκείται είτε σε ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα είτε σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα.
· Απαιτείται το φυσικό πρόσωπο να υποβάλλει μαζί με την αίτησή του υπεύθυνη δήλωση με την οποία θα δηλώνει ότι θα παραμείνει στην Ελλάδα τουλάχιστον για μια διετία αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου του πρώτου έτους υπαγωγής του στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ.
· Φυσικό πρόσωπο δύναται να υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, ενώ έχει υπαχθεί στις διατάξεις των άρθρων 5Α ή 5Β του ΚΦΕ, και το αντίστροφο, εφόσον κατά τον χρόνο της υπαγωγής πληρούνται οι προϋποθέσεις εκάστου άρθρου.
· Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια της περιόδου που ορίζεται και για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τους δώδεκα (12) μήνες, το φυσικό πρόσωπο παύει να παρέχει υπηρεσίες στην Ελλάδα στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης, κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 12 του ΚΦΕ ή παύει να ασκεί ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα, συνεχίζει να υπάγεται στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, υπό την προϋπόθεση ότι εντός του ως άνω χρονικού διαστήματος των δώδεκα (12) μηνών θα συνάψει νέα σύμβαση εργασίας (για την οποία θα πληρούνται εκ νέου οι προϋποθέσεις της περ. γ΄ της παρ. 1 και της παρ. 6 του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ) ή θα κάνει νέα έναρξη εργασιών ατομικής επιχείρησης και θα ενημερώσει σχετικά την αρμόδια Δ.Ο.Υ.
· Για την πλήρωση της προϋπόθεσης της πλήρωσης νέας θέσης εργασίας υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη με την οποία θα βεβαιώνεται ότι ο αιτών καλύπτει νέα θέση εργασίας.
· Σε κάθε περίπτωση που μεταβάλλεται η θέση εργασίας του υπαχθέντος φυσικού προσώπου στις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, ο φορολογούμενος ενημερώνει την αρμόδια υπηρεσία.
· Εκ νέου υπαγωγή του φυσικού προσώπου στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, εάν έχει υπάρξει άρση αυτής, είναι δυνατή, εφόσον η νέα αίτηση υπαγωγής υποβληθεί οποτεδήποτε εντός του χρονικού διαστήματος της παρ. 4 του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ.
· Η υπαγωγή ενός φορολογούμενου στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, δεν επιφέρει αυτοδικαίως τη μεταβολή της φορολογικής κατοικίας άλλων προσώπων που σχετίζονται με αυτόν, πέραν του υπαγόμενου σε αυτές.
· Το φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος και από την εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ΚΦΕ για το πενήντα τοις εκατό (50%) του εισοδήματός του από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτά στην Ελλάδα μέσα στο φορολογικό έτος.
· Για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος με βάση τις διατάξεις του άρθρου 31 του ΚΦΕ, φυσικού προσώπου που έχει υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, δεν λαμβάνεται υπόψη το ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης, η οποία προκύπτει βάσει της κατοικίας και του επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης.
· Το φυσικό πρόσωπο που έχει υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ δεν απαλλάσσεται από τον φόρο κληρονομιών ή δωρεών περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή.
· Για τις αιτήσεις υπαγωγής στον ειδικό τρόπο φορολόγησης από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, οι οποίες θα υποβληθούν εντός του έτους 2021 και αφορούν ανάληψη υπηρεσίας ή έναρξη εργασιών ατομικής επιχείρησης που έλαβε χώρα μέχρι τις 31 Ιουλίου του έτους αυτού, η προθεσμία υποβολής της σχετικής αίτησης και των συνυποβαλλόμενων δικαιολογητικών ορίζεται μέχρι τις 30-9-2021.
· Φυσικά πρόσωπα τα οποία έχουν ήδη μεταφέρει τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα και έχουν συνάψει συμβάσεις εργασίας ή έχουν προβεί σε έναρξη εργασιών εντός του φορολογικού έτους 2020 μπορούν να υποβάλουν αίτηση υπαγωγής στον ειδικό τρόπο φορολόγησης από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, εφόσον δεν ήταν φορολογικοί κάτοικοι της Ελλάδος τα έτη 2015 έως και 2019.
Ειδικός Φορολογικός Κάτοικος άρθρου 5Γ Ν. 4172/2013
Με το άρθρο 40 του Ν. 4758/4.12.2020 «Περιστολή του λαθρεμπορίου –Κύρωση του Πρωτοκόλλου για την εξάλειψη του παράνομου εμπορίου καπνού, διατάξεις περί κοινωφελών περιουσιών και σχολαζουσών κληρονομιών, διατάξεις για τα τέλη κυκλοφορίας και τα τέλη ταξινόμησης, κίνητρα για την προσέλκυση φορολογικών κατοίκων» συμπληρώνεται το πλαίσιο προσέλκυσης αλλοδαπών φυσικών προσώπων προκειμένου για τη μεταφορά της φορολογικής τους κατοικίας στην Ελλάδα (άρθρα 5Α και 5Β του ΚΦΕ).
Ειδικά, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 5Γ προβλέπεται ότι ο φορολογούμενος, φυσικό πρόσωπο, ο οποίος μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, υπάγεται σε μειωμένη φορολόγηση, όπως αυτή ορίζεται στην παρ. 2, για το εισόδημα από μισθωτή εργασία που αποκτά στην ημεδαπή κατά την έννοια της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 5, εφόσον σωρευτικά:
α) δεν ήταν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδος τα προηγούμενα πέντε (5) από τα έξι (6) έτη πριν από τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του στην Ελλάδα,
β) μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία από κράτος μέλος της ΕΕ ή του ΕΟΧ ή από κράτος με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα,
γ) παρέχει υπηρεσίες στην Ελλάδα στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 12, που ασκείται είτε σε ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα είτε σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα και
δ) δηλώνει ότι θα παραμείνει στην Ελλάδα τουλάχιστον για μία διετία.
Η ανωτέρω πρόνοια, υφίσταται και για τα φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, με σκοπό να ασκήσουν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα.
Το φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α για το πενήντα τοις εκατό (50%) του εισοδήματός του από μισθωτή εργασία ή από την άσκηση ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, που αποκτά στην Ελλάδα μέσα στο φορολογικό έτος.
Οι διατάξεις του παρόντος έχουν εφαρμογή για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους για το οποίο υποβάλλεται η αίτηση του φυσικού προσώπου σύμφωνα με την παρ. 3 και λήγει μετά το πέρας επτά (7) συνολικά φορολογικών ετών. Η υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος δεν δύναται να παραταθεί πέραν των επτά (7) φορολογικών ετών…
Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθορίζονται η διαδικασία υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας, η αρμόδια υπηρεσία για την υποβολή, εξέταση και έγκριση της αίτησης, τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν την αίτηση, τα δικαιολογητικά για την απόδειξη συνδρομής των προϋποθέσεων του παρόντος, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα ή λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΑΠΟΨΕΙΣ
- Το άρθρο 5Γ προστέθηκε με την παρ.1 του άρθρου 40 του Ν.4758/2020 (ΦΕΚ Α΄ 242/04-12-2020) και σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 81 του ίδιου νόμου, ισχύει από 01/01/2021 και μετά. Η εγκύκλιος με την οποία διευκρινίζεται η έννοια της «νέας θέσης εργασίας», Ε.2224/1.12.2021, εκδόθηκε ένα έτος μετά, έτος μέσα στο οποίο πολλοί μεταναστεύσαντες αποφάσισαν να επωφεληθούν των ωφελημάτων του άρθρου 5Γ του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε. Δεδομένου του γεγονότος ότι η εγκύκλιος δεν ήταν τόσο σαφής και κάποια θέματα έπρεπε να διευκρινιστούν περαιτέρω, εκδόθηκε η Ε.2029/24.3.2022 Εγκύκλιος της ΑΑΔΕ.
- Στο κείμενο του αρχικού νόμου η αίρεση της «νέας θέσης εργασίας», έχουμε την άποψη ότι ήταν εξόχως δυσνόητη.
- Η εγκύκλιος Ε.2224/1.12.2021 της Α.Α.Δ.Ε., έρχεται ουσιαστικά να ακυρώσει τα ωφελήματα που παρέχει η αρχική αποτύπωση του νόμου, δεδομένου ότι κανένας εργοδότης ποτέ δεν θα δεσμευτεί ότι η συγκεκριμένη θέση είναι «νέα θέση εργασίας» και επί πλέον, δεν θα μειωθεί ο αυξημένος αριθμός θέσεων εργασίας στην προσλαμβάνουσας επιχείρηση για τουλάχιστον ένα έτος από την ημερομηνία αυτή. Γιατί; Έχει κάτι να κερδίσει ο επιχειρηματίας; Το άρθρο 5Γ του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε. έχει αποκλειστικά ωφελούμενο τον εργαζόμενο και όχι τον επιχειρηματία. Γιατί κάποιος επιχειρηματίας να δεσμευτεί και μάλιστα για ένα έτος;
- Η νέα εγκύκλιος διαταγή Ε.2029/24.3.2022 της ΑΑΔΕ, με θέμα «Παροχή συμπληρωματικών διευκρινίσεων για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5Γ του Ν. 4172/2013 (Α΄ 167)», δόθηκε στη δημοσιότητα την 30ή Μαρτίου 2022. Η εγκύκλιος αυτή προσπαθεί να εξομαλύνει τις έως τώρα απαιτήσεις επί της «νέας θέσης εργασίας», αναφέροντας ότι «στην περίπτωση που ο αιτών προσλαμβάνεται για να καλύψει νέα θέση σε υφιστάμενο τμήμα ή σε υφιστάμενη ειδικότητα ή για να καλύψει νέα ειδικότητα ή θέση σε νέο τμήμα στο οργανόγραμμα του ημεδαπού νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας ή της μόνιμης εγκατάστασης αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα, ακόμα και αν ο αριθμός των απασχολουμένων συνολικά δεν αυξάνεται. Σε κάθε περίπτωση προϋπόθεση για να πληρούται ο σκοπός της διάταξης του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ για τη δημιουργία της νέας θέσης εργασίας είναι να μην προκύψει ακολούθως μείωση των θέσεων εργασίας της ίδιας ειδικότητας ή των ίδιων καθηκόντων με αυτή που καταλαμβάνει ο υπαχθείς στις διατάξεις, για εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των έξι μηνών…».
- Όταν κάποιος αναζητά εργασία και μάλιστα από το εξωτερικό, στη χώρα μας, είναι λογικό να διαπραγματεύεται τις συνθήκες εργασίας του και τον μισθό του. Το αν η θέση που του προσφέρεται είναι νέα η όχι, σίγουρα δεν αποτελεί θέμα διαπραγμάτευσης, η δε απαίτηση του μελλοντικά εργαζόμενου από τον πιθανό εργοδότη του να υπογράψει δήλωση σύμφωνα με την οποία για ένα έτος δεν θα μειώσει το προσωπικό του, ειδικά με τις παρούσες συνθήκες της πανδημίας, είναι όχι απλώς ουτοπικό, αλλά πιθανώς και κάτι παραπάνω. Στην καλύτερη περίπτωση, ο επιχειρηματίας θα κλείσει το τηλέφωνο στον θέλοντα να παλιννοστήσει, σε κλάσματα δευτερολέπτου. Η νέα εγκύκλιος, «αμβλύνει γωνίες», κάνοντας ουσιαστικά σε πολλές περιπτώσεις αδύνατο τον έλεγχο της συγκεκριμένης θέλησης του νομοθέτη, ειδικά επί επιχειρήσεων με εκατοντάδες ή χιλιάδες εργαζομένους, όπου ο ελεγκτής θα πρέπει να προσδιορίσει με βάση το οργανόγραμμα της επιχείρησης (αν και εφόσον υπάρχει), ότι η νέα θέση εργασίας αναφέρεται «στην περίπτωση που ο αιτών προσλαμβάνεται για να καλύψει νέα θέση σε υφιστάμενο τμήμα ή σε υφιστάμενη ειδικότητα ή για να καλύψει νέα ειδικότητα ή θέση σε νέο τμήμα στο οργανόγραμμα» και «να μην προκύψει ακολούθως μείωση των θέσεων εργασίας της ίδιας ειδικότητας ή των ίδιων καθηκόντων με αυτή που καταλαμβάνει ο υπαχθείς στις διατάξεις, για εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των έξι μηνών». Θεωρούμε ότι όλα τα ανωτέρω είναι εξόχως δύσκολα να ελεγχθούν και να αποδειχθούν.
- Όπως αναφέρει η τελευταία εγκύκλιος «Για τον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος επί του οποίου υπολογίζεται το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως προβλέπεται στις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της περίπτωσης β΄ της παρ.6 του άρθρου 15 του ΚΦΕ και του τελευταίου εδαφίου της παρ.4 του άρθρου 40 του ΚΦΕ, των φυσικών προσώπων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, τυχόν εισοδήματά τους από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που δεν έχουν υπαχθεί στην εν λόγω διάταξη, καθώς και εισοδήματα από ακίνητη περιουσία, συναθροίζονται με το σύνολο των υπαχθέντων στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ εισοδημάτων τους για τον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος.». Θεωρούμε ότι τα ανωτέρω θα αναλογίζονται και θα εφαρμόζονται βάσει αλγορίθμου που θα αναπτύξει η ΑΑΔΕ, δεδομένου ότι επί του παρόντος, επαφίεται στον ωφελούμενο να κατανείμει εισοδήματα ίδιας πηγής (λ.χ. από μισθωτή εργασία) σε αυτά που υπάγονται στις ειδικές διατάξεις του άρθρου 5Γ του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε. και σε αυτά που φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις, όπως και σε εισοδήματα άλλων πηγών.
