ΣτΕ Γ΄ 727/2022 7μ.Πρόεδρος: Δ. ΣκαλτσούνηςΕισηγητής: Β. ΓκέρτσοςΑπόφοιτοι νομικής πανεπιστημίων της Ε.Ε. δεν μπορούν να εγγραφούν ως ασκούμενοι δικηγόροι αν έχουν αποτύχει τρεις φορές σε μάθημα κατά τις εξετάσεις που διενεργούνται για τη διαπίστωση των γνώσεων τους στο ελληνικό δίκαιο. Η διάταξη του Κώδικα Δικηγόρων που προβλέπει τον περιορισμό αυτό στην πρόσβαση στο δικηγορικό επάγγελμα δεν αντίκειται στο Συντ. και την ΣΛΕΕ, διότι δεν αποκλείει τη δυνατότητα των ενδιαφερομένων να ζητήσουν εκ νέου την εγγραφή τους, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύουν τη μεταγενέστερη και επαρκή ενασχόλησή τους με το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος στο οποίο είχαν αρχικά αποτύχει.Η διάταξη του άρθρου 17 παρ. 5 του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013), με την οποία θεσπίζεται η δυνατότητα αποφοίτων νομικής πανεπιστημίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμμετάσχουν έως τρεις φορές στο ίδιο μάθημα κατά τις εξετάσεις που διενεργούνται από την Επιτροπή Δοκιμασίας Επάρκειας για τη διαπίστωση των γνώσεων τους στο ελληνικό δίκαιο προκειμένου να εγγραφούν στα μητρώα ασκουμένων των δικηγορικών συλλόγων, υπαγορεύεται από συνταγματικώς θεμιτούς σκοπούς (εξυπηρέτηση της λειτουργίας της δικαιοσύνης από πρόσωπα με επαρκή και διαπιστωμένη επιστημονική ικανότητα). Δεν έρχεται σε αντίθεση με τις συνταγματικές αρχές της επαγγελματικής ελευθερίας και της αναλογικότητας (άρθρα 5 παρ. 1 και 25 παρ. 1 Συντ.) ούτε με τις θεμελιώδεις ελευθερίες κυκλοφορίας των εργαζομένων και εγκατάστασης (άρθρα 45 και 49 ΣΛΕΕ), διότι δεν συνιστά απόλυτο περιορισμό στην πρόσβαση στο δικηγορικό επάγγελμα, καθώς, ερμηνευόμενη υπό το φως των υπερνομοθετικών αυτών αρχών και διατάξεων, δεν αποκλείει τη δυνατότητα των ενδιαφερομένων να υποβάλουν νέα αίτηση, κατ’ επίκληση νέων στοιχείων, από τα οποία αποδεικνύεται η μεταγενέστερη της ανεπιτυχούς εξέτασης, επαρκής ενασχόλησή τους με το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος στο οποίο είχαν αρχικά αποτύχει. Κατά την άποψη της μειοψηφίας, ο επίμαχος περιορισμός δεν είναι αναγκαίος για την εκπλήρωση των προαναφερόμενων σκοπών δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι εξυπηρετούνται από την επιτυχία των ενδιαφερομένων στις εξετάσεις επάρκειας, η οποία αποτελεί όρο sine qua non για την εγγραφή τους στο μητρώο ασκουμένων.
