Η παγκόσμια έλλειψη σε γαλακτοκομικά, δημητριακά, κρέας και φυτικό έλαιο απειλεί τόσο τις αναπτυσσόμενες αλλά και τις ανεπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη
Ο πληθωρισμός ώθησε το δείκτη τροφίμων του United Nations Food and Agriculture Organization (FAO) σε μηνιαία αύξηση της τάξης του 12,6% τον Μάρτιο, σε ιστορικό υψηλό, σύμφωνα με το Business Insider.
Οι κυριότεροι λόγοι της αύξησης αυτής ήταν οι τιμές των δημητριακών όπως σίτος και καλαμπόκι αλλά και η τιμή του φυτικού λαδιού.
Η Ρωσία και η Ουκρανία αποτελούν το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιτηρών και το 80% των παγκόσμιων εξαγωγών παραγώγων ηλιοτροπίων, σύμφωνα με τον FAO. Λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, η εφοδιαστική αλυσίδα και οι τιμές των εμπορευμάτων έχουν δεχθεί καίριο πλήγμα, αυξάνοντας παράλληλα τις τιμές των αγαθών και επιδεινώνοντας τον ήδη υψηλό πληθωρισμό.
Σύμφωνα με το γενικό γραμματέα του FAO, Qu Dongyu, «οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται παράλληλα με τις τιμές των τροφίμων και επηρεάζουν την καταναλωτική δύναμη των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων. Ο επιπλέον οικονομικός φόρτος αυτός λαμβάνει χώρα τη στιγμή που τόσο τα νοικοκυριά όσο και οι κυβερνήσεις καλούνται να αυξήσουν τις δαπάνες υγείας τους λόγω της πανδημίας».
Ιδού πέντε γραφήματα που υποδεικνύουν την κατάσταση της αγοράς τροφίμων από το μακρινό 1990 μέχρι και σήμερα:
Δείκτης FAO Food Price Index
O δείκτης FAO Food Price Index αυξήθηκε κατά 12,6% από το Φεβρουάριο μέχρι το Μάρτιο, σε ιστορικό υψηλό. Ο δείκτης προσμετρά την αύξηση των τιμών του «καλαθιού τροφίμων» μέσω μελέτης των μέσων τιμών πέντε διαφορετικών εμπορευμάτων: δημητριακά, φυτικό λάδι, κρέας, γαλακτοκομικά και ζάχαρη.
Η αύξηση των τιμών των βασικών αγαθών αυτών ενδέχεται να πλήξει ιδιαίτερα τις φτωχότερες χώρες σύμφωνα με τον ΟΗΕ: «οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες των αναπτυσσόμενων οικονομιών αποτελούν το πιθανότερο θύμα των αυξήσεων των τιμών αυτών, δεδομένου ότι αναγκάζονται να ξοδέψουν μεγαλύτερο μέρος του ήδη περιορισμένου εισοδήματός τους για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Οι φτωχότερες χώρες του πλανήτη είναι -συνήθως- και oι κυριότεροι εισαγωγείς τροφίμων».
Δείκτης φυτικού λαδιού
Ο δείκτης φυτικού λαδιού του FAO κατέγραψε μηνιαία αύξηση της τάξης του 23% τον Μάρτιο.
Η Ουκρανία αποτελεί το 4/5 της παγκόσμιας εξαγωγής παραγώγων ηλιοτροπίων, ενώ ο πόλεμος στη χώρα έχει προκαλέσει τεράστια έλλειψη ηλιόσπορων.
«Υπάρχει περιορισμένη δυνατότητα αύξησης της παραγωγής άλλων τύπων φυτικού ελαίου για την αντιστάθμιση των ελλείψεων από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας», ανέφερε το πρακτορείο Oil World, σε πρόσφατο δημοσίευμά του.
Τα προβλήματα στην προσφορά ηλιόσπορων έχουν αυξήσει την τιμή και των λοιπών ελαιούχων σπόρων, με τους αγοραστές να μεταβαίνουν στις αγορές σογιέλαιου, φοινικέλαιου και ελαιοκράμβης.
Παράλληλη ήταν και η αύξηση των τιμών biodiesel λόγω της κρίσης στη συγκεκριμένη αγορά, σύμφωνα με τον FAO.
Εκτός της Ουκρανίας, αναμένεται αύξηση των τιμών του σογιέλαιου από τη μεγαλύτερη παραγωγό του κόσμου Βραζιλία, λόγω του φαινομένου La Nina.
Δείκτης δημητριακών
Aυξημένες ήταν και οι τιμές των δημητριακών κατά 17% από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάρτιο, λόγω της αύξησης των τιμών του σίτου ανά τον πλανήτη. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στον πόλεμο στην Ουκρανία. Παράλληλα, η τιμή του καλαμποκιού αυξήθηκε κατά 20% δεδομένου του ότι η χώρα είναι σημαντική εξαγωγός στην παγκόσμια αγορά.
Δείκτης κρεάτων
O δείκτης κρεάτων του FAO παρακολουθεί τις τιμές του χοιρινού, βοδινού και αρνίσιου κρέατος και των πουλερικών.
Η Ουκρανία αποτελεί μία από τις 10 μεγαλύτερες εξαγωγείς πουλερικών παγκοσμίως. Εκτός των προβλημάτων που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στη χώρα, τα νέα κρούσματα γρίπης των πτηνών σε πολλές χώρες του πλανήτη έχουν αυξήσει τις τιμές των πουλερικών παγκοσμίως.
Τον Μάρτιο, οι τιμές χοιρινού κατέγραψαν τη μεγαλύτερη μηνιαία αύξησή τους από το 1995, λόγω των εορτών του Πάσχα. Παράλληλα, σύμφωνα με αναλύσεις της Radobank, η εφοδιαστική αλυσίδα κρέατος επηρεάζεται και από το αυξημένο κόστος των ζωοτροφών.
Δείκτης γαλακτοκομικών
H μειωμένη παραγωγή γάλακτος στη δυτική Ευρώπη και την Ωκεανία αύξησε τις τιμές των γαλακτοκομικών κατά 2,6% τον Μάρτιο, σύμφωνα με τον FAO. Η έλλειψη προσφοράς έλαβε χώρα τη στιγμή που υπήρξε δραματική αύξηση της ζήτησης εισαγωγών από τις αγορές της Ασίας και της Ευρώπης.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει συνδράμει κι αυτός στην αύξηση των τιμών των γαλακτοκομικών λόγω της αύξησης των ζωοτροφών και των τιμών των μεταφορών.
Η μεγαλύτερη εξαγωγός γαλακτοκομικών του κόσμου, Fonterra, ανέφερε πως τα έξοδά της για την αγορά γάλακτος έχουν αυξηθεί κατά 30% σε σχέση με το 2021.
