Μαίρη Λαμπαδίτη
Στο περίμενε 100.000 ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι – Στην ουρά παράλληλα ασφαλισμένοι, δύσκολες περιπτώσεις παλαιών συνταξιούχων αλλά και εργαζόμενοι με τίτλους κτήσης που περιμένουν όχι να πάρουν αλλά να δώσουν αναδρομικά ασφαλιστικές εισφορές
Στην ουρά βρίσκονται εδώ και πολλά χρόνια πάνω από 55.000 παράλληλα ασφαλισμένοι που περιμένουν να λάβουν τη δεύτερη σύνταξή τους ενώ πολύμηνη είναι η αναμονή και για την εισφοροδότηση των περίπου 10.000 με 15.000 αμειβόμενων με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (ΠΠΥ) – πρώην Τίτλοι Κτήσης – Απόδειξη Επαγγελματικής Δαπάνης.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία για την καταβολή αναδρομικών που αφορούν περίπου 40.000 περιπτώσεις οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί «δύσκολες», έχουν ελλείψεις ή και απαιτούνται συμπληρωματικά στοιχεία από τους ασφαλισμένους. Πρόκειται κυρίως για αναδρομικά που απορρέουν από την βελτίωση των ποσοστών αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων (νόμος Βρούτση)
Παράλληλα ασφαλισμένοι
Η αναμονή για τους παράλληλα ασφαλισμένους, που περιμένουν την προσαύξηση στην σύνταξη τους λόγω της δεύτερης απασχόλησης, σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζει πλέον ακόμη και τους 72 μήνες (έξι έτη). Σύμφωνα με τους ειδικούς πρόκειται για το μεγαλύτερο πακέτο αναδρομικών που έχει δοθεί τα τελευταία χρόνια και το οποίο υπολογίζεται σε 200 εκατ. ευρώ.
Τα αναδρομικά έως και 6 ετών αφορούν όσους ασφαλισμένους αποχώρησαν μετά τις 13/5/2016 και πλήρωναν ταυτόχρονα εισφορές σε δύο Ταμεία.
- Οι διπλές εισφορές τους από το 2017 και μετά μπορούν να αξιοποιηθούν αφενός για να πάρουν προσαύξηση συντάξιμων αποδοχών και μεγαλύτερη σύνταξη και, αφετέρου,
- ο παράλληλος χρόνος ασφάλισης από το 2017 και μετά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αυξηθεί ο χρόνος ασφάλισης για συνταξιοδότηση, που σημαίνει ότι η ανταποδοτική σύνταξη θα υπολογιστεί με μεγαλύτερο συντελεστή αναπλήρωσης.
Σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ η καθυστέρηση στην παράδοση του λογισμικού, η οποία αναμένεται εκτός απροόπτου εντός του Ιουνίου, οφείλεται στην εξαιρετικά σύνθετη διαδικασία λόγω της πολυπλοκότητας του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού μας συστήματος.
Οι πληρωμές θα γίνουν σταδιακά και θα ξεκινήσουν από τις νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Ποιοι θα λάβουν αναδρομικά έως 6 ετών από τον Ιούνιο
Οι εν αναμονή συνταξιούχοι ανήκουν σε δύο βασικές κατηγορίες:
- Ασφαλισμένοι του τέως ΙΚΑ με παράλληλη ασφάλιση στον τέως ΟΑΕΕ,
- Αυτοαπασχολούμενοι γιατροί και μηχανικοί (ασφάλιση στο τέως ΕΤΑΑ) με παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο.
Οι συνταξιούχοι αυτοί έχουν λάβει την πρώτη σύνταξή τους από το τέως ΙΚΑ ή το τέως ΕΤΑΑ αντίστοιχα, αλλά δεν έχουν λάβει την προσαύξηση της σύνταξης από τον τέως ΟΑΕΕ ή και το Δημόσιο.
Οι συνταξιούχοι με παράλληλο χρόνο ασφάλισης σε δύο ή και περισσότερα Ταμεία δικαιούνται το μεγαλύτερο πακέτο αναδρομικών που δόθηκε τα τελευταία χρόνια, καθώς τα χρωστούμενα από τις προσαυξήσεις συντάξεων ξεκινούν από το 2017 και φτάνουν μέχρι στιγμής στα 5-6 έτη.
Διευκρινίζεται ότι ο μηχανισμός της προσαύξησης για την παράλληλη ασφάλιση αφορά μόνον όσους συνταξιοδοτούνται από 13/5/2016 και μετά.
Μετά και την εγκύκλιο του νόμου 4670/2020, το καθεστώς της παράλληλης ασφάλισης για τους συνταξιούχους από 13/5/2016 και μετά λειτουργεί ως εξής:
Για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης μέχρι το 2016 χορηγείται προσαύξηση σύνταξης υπολογισμένη με 0,075% για κάθε 1 μονάδα έξτρα εισφορών που κατέβαλαν ως ασφαλισμένοι σε δύο Ταμεία και για όλα τα χρόνια.
- Για παράδειγμα, συνταξιούχος με ΙΚΑ και ΟΑΕΕ ως το 2016, που αποχώρησε το 2017 και πήρε τη σύνταξη του ΙΚΑ, δικαιούται την προσαύξηση σύνταξης από τον παράλληλο χρόνο στον ΟΑΕΕ
- Αν στο ΙΚΑ είχε 35 έτη και στον ΟΑΕΕ τα παράλληλα χρόνια ήταν 20, τότε θα πάρει προσαύξηση 30% επί των ασφαλιστέων ή συντάξιμων αποδοχών του ΟΑΕΕ. Οι ασφαλιστέες αποδοχές προκύπτουν από τον μέσο όρο των εισφορών που κατέβαλε.
- Αν ο μέσος όρος των εισφορών για τα 20 παράλληλα χρόνια στον ΟΑΕΕ είναι 200 ευρώ, σημαίνει ότι αντιστοιχούν σε μισθό 1.000 ευρώ.
- Τα 1.000 ευρώ είναι οι συντάξιμες αποδοχές για τα 20 παράλληλα χρόνια του ΟΑΕΕ και η προσαύξηση 30% σημαίνει ότι ο συνταξιούχος θα πάρει 300 ευρώ το μήνα επιπλέον στη σύνταξη του ΙΚΑ. Αν βγήκε το 2017, έχει ήδη μια 5ετία με αναδρομικά προσαύξησης 18.000 ευρώ.
Τίτλοι κτήσης: Σε πόσες δόσεις θα καταβληθούν τα αναδρομικά
Εν αναμονή παράδοσης του απαιτούμενου λογισμικού βρίσκεται εδώ και πολλούς μήνες ο ΕΦΚΑ προκειμένου να ξεκινήσει η εισφοροδότηση των περίπου 10.000 με 15.000 αμειβόμενων με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (ΠΠΥ).
Ωστόσο το πρόβλημα παραμένει οξύ, καθώς οι εισφορές θα πρέπει να καταβληθούν αναδρομικά από το 2020 αφού η εφαρμογή της διάταξης εκκρεμεί.
Τουλάχιστον σε 6 δόσεις
Πηγές του ΕΦΚΑ αναφέρουν ότι τα αναδρομικά θα αναζητηθούν σε πολλές δόσεις – τουλάχιστον 6 – καθώς πολλοί αμειβόμενοι με απόδειξη δαπάνης ενδέχεται να μην εργάζονται σήμερα.
Σύμφωνα με τη διάταξη έχει τεθεί ανώτατο όριο τα 210 ευρώ στο ποσό της παρακρατούμενης εισφοράς .
Δηλαδή η εισφορά αντιστοιχεί στην πρώτη μηνιαία ασφαλιστική κατηγορία των μη-μισθωτών και είναι 155 ευρώ για την κύρια ασφάλισης και 55 ευρώ για υγειονομική περίθαλψη ανά ΠΠΥ, ρύθμιση που στοχεύει στον περιορισμό της υπέρμετρης παρακράτησης εισφορών από ΠΠΥ, ενώ ταυτόχρονα διευκολύνει πρόσωπα με παραστατικά χαμηλής αξίας να δημιουργήσουν χρόνο ασφάλισης.
Επομένως οι επαγγελματίες αναμένεται να καταβάλλουν τα έως 210 ευρώ που αναλογούν στις μηνιαίες τους ασφαλιστικές εισφορές και αμέσως μετά θα ακολουθήσει η αναδρομική καταβολή των εισφορών για τα έτη 2022, 2021 και 2020.
Ένας εργαζόμενος μπορεί να έχει αμοιβές μέσω των ΠΠΥ έως 10.000 ευρώ μεικτά ετησίως.
Μετά την επιβολή των εισφορών για τα παραστατικά που εκδόθηκαν τα δυο προηγούμενα χρόνια, θα ακολουθήσει από τις αρμόδιες υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ η εκκαθάριση των εισφορών από παραστατικά που έχουν εκδοθεί το διάστημα από 01.02.2019 έως 31.12.2019 με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο, καθώς ο νόμος του 2017 δεν εφαρμόστηκε.
Σύμφωνα με τη διάταξη το ποσοστό των καταβαλλόμενων εισφορών υπέρ e-ΕΦΚΑ για τα πρόσωπα που αμείβονται με Παραστατικά Παρεχομένων Υπηρεσιών (ΠΠΥ) καθορίζεται για την κύρια σύνταξη στα 13,33% και για υγειονομική περίθαλψη στο 6,95%.
- Ο χρόνος ασφάλισης για τους εν λόγω απασχολούμενους -επαγγελματίες προκύπτει από τις καταβληθείσες εισφορές και προβλέπεται ότι ο χρόνος αυτός δεν μπορεί να ξεπερνάει τον ένα μήνα ανά παραστατικό, αποσυνδέοντας στην ουσία το ύψος του παραστατικού από τον ασφαλιστικό χρόνο με τον οποίο αντιστοιχίζεται. Σε συνδυασμό με την αντίστοιχη νομοθεσία του υπουργείου Οικονομικών, προκύπτει ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης από ΠΠΥ δεν μπορεί να υπερβαίνει τους τρεις μήνες ανά έτος.
- Η χρήση των Παραστατικών Παρεχόμενων Υπηρεσιών δεν μπορεί να γίνει για προφανείς μισθωτές υπηρεσίες. Παραδείγματος χάρη, εάν κάποιος παρέχει εξαρτημένη εργασία σε μαγαζί λιανικής, οφείλει να ασφαλιστεί ως μισθωτός με βάση τις διατάξεις του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, και όχι με τίτλο κτήσης, για την απασχόλησή του αυτή.
- Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν ανοικτό δελτίο παροχής υπηρεσιών (μπλοκάκι) δεν μπορούν να έχουν εισόδημα μέσω Παραστατικών Παρεχόμενων Υπηρεσιών.
