Η ώρα της αλήθειας έφτασε για τις αυξήσεις των κατώτατων μισθών: Την ερχόμενη Τρίτη 31 του μήνα θα φανούν στους τραπεζικούς λογαριασμούς τα ποσά που προκύπτουν από τις αποφάσεις για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού. Η αύξηση αφορά και σε εκείνους που έχουν «κατοχυρώσει» τριετίες από το 2012. Το ποσό «φουσκώνει» και άλλο για τους εργαζομένους, οι οποίοι παίρνουν και επίδομα γάμου. Αν ένας εργοδότης δεν «περάσει» την αναπροσαρμογή στους υπαλλήλους όπως οφείλει, θα εντοπιστεί από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ και θα κινηθεί αυτεπάγγελτη διαδικασία.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Αυξημένες αποδοχές θα δουν στον τραπεζικό λογαριασμό τους στο τέλος του μήνα, όσοι υπάλληλοι αμείβονται με τις κατώτατες αποδοχές: Ο νέος «καθαρός» μισθός (σ.σ.: δηλαδή τα χρήματα που παίρνει στο χέρι ένας ιδιωτικός υπάλληλος) διαμορφώνεται στα 613 ευρώ από τα 569 ευρώ. Κάτι που πρακτικά σημαίνει πως ο υπάλληλος χωρίς προϋπηρεσία θα πάρει στο χέρι «καθαρά» 44 ευρώ περισσότερα.
Πόσο πάει ο κατώτατος με τις προϋπηρεσίες
Ο νόμιμος μεικτός κατώτατος μισθός και το νόμιμο κατώτατου ημερομισθίου, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, διαμορφώθηκε ως εξής:
- Για τους υπαλλήλους ο κατώτατος μισθός ορίζεται στα επτακόσια δεκατρία ευρώ (713,00 €).
- Για τους εργατοτεχνίτες το κατώτατο ημερομίσθιο ορίζεται στα τριανταένα ευρώ και ογδόντα-πέντε λεπτά (31,85 €).
Μετά την αναπροσαρμογή αυτή λοιπόν ο νέος κατώτατος μισθός διαμορφώνεται ανάλογα με την προϋπηρεσία ως εξής:
Για τον εργαζόμενο του ιδιωτικού τομέα με 0 έως 3 χρόνια προϋπηρεσία θα διαμορφωθεί στα 713 ευρώ και με το επίδομα γάμου στα 784,3.
Για το μισθωτό με προϋπηρεσία από 3 έως 6 χρόνια διαμορφώνεται σε 784,3 ευρώ και με το επίδομα γάμου στα 855,6.
Για τον μισθωτό με προϋπηρεσία από 6 έως 9 χρόνια διαμορφώνεται σε 855,6 ευρώ και με το επίδομα γάμου στα 926,9.
Για το μισθωτό με προϋπηρεσία άνω των 9 ετών διαμορφώνεται στα 926,9 ευρώ, ενώ αν προστεθεί και το 10% του επιδόματος γάμου για τους έγγαμους ο μισθός φτάνει τα 1018.6 ευρώ.
Ποιοι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα στις 3ετίες
Υπενθυμίζεται ότι με τον νόμο 4093 του 2012 (δεύτερο μνημόνιο) πάγωσαν οι τριετίες μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από 10%, με αποτέλεσμα να σταματήσει η εξέλιξή τους τον Φεβρουάριο του εν λόγω έτους. Αυτό σημαίνει ότι αν ο αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό είχε προλάβει μέχρι 14/2/2012 να κατοχυρώσει έστω την πρώτη τριετία, εξακολουθεί να παίρνει την ανάλογη προσαύξηση 10% υπολογιζόμενη επί του εκάστοτε βασικού μισθού. Ωστόσο δεν μπορεί να διεκδικήσει προσαύξηση για προϋπηρεσία που συμπληρώνεται από τον Φεβρουάριο του 2012 και μετά.
Αντίστοιχα, οι εργαζόμενοι που προσλήφθηκαν μετά τον Φεβρουάριο του 2012 έχασαν το δικαίωμα της προσαύξησης του μισθού τους λόγω προϋπηρεσίας, με αποτέλεσμα μέχρι και σήμερα να αρκούνται στον κατώτατο μισθό ο οποίος, σύμφωνα με τους δανειστές, έπρεπε να καταβάλλεται ως «μοναδιαία αξία», χωρίς να προσμετρώνται σε αυτόν τα χρόνια προϋπηρεσίας.
Επομένως οι μισθωτοί που αμείβονται με τα κατώτατα όριο και πρόλαβαν να κατοχυρώσουν τριετίες προϋπηρεσίας έως το 2012 θα λάβουν και τώρα επίδομα προϋπηρεσίας που ισούται με 10% επί του κατώτατου μισθού, το οποίο μπορεί να καταβληθεί έως τρεις τριετίες κατ’ ανώτατο όριο, δηλαδή έως 30%. Έτσι, από την 1η Μαΐου, ο αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό αν το 2012 είχε συμπληρώσει 0 έως 3 χρόνια προϋπηρεσία, θα λάβει 713 ευρώ.
Τι ισχύει με το επίδομα γάμου
Εκτός από τις τριετίες προϋπηρεσίας μια άλλη πηγή προσαύξησης του μισθού είναι το επίδομα γάμου, το οποίο επίσης υπολογίζεται στο 10% επί του βασικού μεικτού μισθού για τους έγγαμους.
Το επίδομα γάμου δεν είναι απόλυτα νομοθετικά κατοχυρωμένο, αλλά «διασώζεται» κυρίως μέσω της Εθνικής Γενικής Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που υπογράφουν οι κοινωνικοί εταίροι ως «θεσμικός όρος» της σύμβασης.
Η υποχρέωση καταβολής του έχει αποτελέσει αντικείμενο διελκυστίνδας μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών.
Αναλυτικά, η θωράκιση του επιδόματος γάμου ανατρέχει σε όρο της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης του 2013 σύμφωνα με τον οποίο εργοδότες και εργαζόμενοι, συμβαλλόμενοι στην τότε σύμβαση, συμφωνούν ότι το επίδομα γάμου «έχει θεσµικό και καθολικό χαρακτήρα για τους εργαζόµενους όλης της χώρας».
Από το 2014 και μετά, όλες οι Εθνικές Γενικές Συλλογικές Συμβάσεις περιλαμβάνουν την πρόβλεψη ότι «όλοι οι θεσμικοί όροι εργασίας που θεσπίστηκαν με τις προηγούμενες ΕΓΣΣΕ αποτελούν ενιαίο σύνολο και εξακολουθούν να ισχύουν». Στο πλαίσιο αυτό η νομική υπηρεσία της ΓΣΕΕ έχει εκδώσει και σχετική εγκύκλιο με την οποία επιχειρηματολογεί ότι το επίδομα γάμου είναι υποχρεωτικό για όλους τους έγγαμους μισθωτούς της χώρας.
Από την άλλη, η πλευρά των εργοδοτών και εργατολόγοι υποστηρίζουν πως από 12 Νοεμβρίου του 2012, όταν δηλαδή ψηφίστηκε ο νόμος 4093 του 2012, τα ποσά της ΕΓΣΣΕ με ενσωματωμένο το επίδομα γάμου αποτελούν κατώτατα όρια μόνο για τους απασχολούμενους σε εργοδότες που είναι μέλη των εργοδοτικών οργανώσεων, οι οποίες υπογράφουν την Εθνική Σύμβαση. Η νομική αυτή άποψη στηρίζεται στο γεγονός πως στο νόμο 4093 του 2012 δεν προβλέπεται καμία άλλη προσαύξηση του κατώτατου μισθού πέρα από τις 3ετίες, που κι αυτές έχουν «παγώσει» στα επίπεδα του 2012 μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από 10%.
Αντίθετα, στον νόμο 4093 του 2012 αναφέρεται πως «οι εθνικές γενικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας καθορίζουν τους ελάχιστους μη μισθολογικούς όρους εργασίας, που ισχύουν για τους εργαζόμενους όλης της χώρας. Βασικοί μισθοί, βασικά ημερομίσθια, κάθε είδους προσαυξήσεις αυτών και γενικά κάθε άλλος μισθολογικός όρος, ισχύουν μόνο για τους εργαζόμενους που απασχολούνται από εργοδότες των συμβαλλομένων εργοδοτικών οργανώσεων».
Επίσης σε άλλο εδάφιο του ίδιου μνημονιακού νόμου αναφέρεται πως «πέραν της μηνιαίας τακτικής προσαύξησης λόγω προϋπηρεσίας καμία άλλη προσαύξηση δεν περιλαμβάνεται στο νομοθετικώς καθορισμένο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο».
Συνεπώς το επίδομα γάμου το δικαιούνται σε κάθε περίπτωση οι εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις – μέλη των εργοδοτικών οργανώσεων που συμβάλλονται στην ΕΓΣΣΕ αλλά σύμφωνα με την άποψη της νομικής υπηρεσίας της ΓΣΕΕ δευτερευόντως μπορούν να το διεκδικήσουν όλοι οι έγγαμοι μισθωτοί της χώρας.
Σύμφωνα με συνδικαλιστικούς κύκλους, οι περισσότεροι εργοδότες καταβάλλουν το επίδομα, ενώ πρόβλημα μη καταβολής του δημιουργείται συνήθως στις νέες προσλήψεις.
Σε κάθε περίπτωση, αν προστεθεί και το επίδομα γάμου στον νέο κατώτατο, ο νέος κατώτατος μισθός μπορεί να φτάσει έως τα 998,2 ευρώ για τους έγγαμους με προϋπηρεσία 9 ετών και άνω τον Φεβρουάριο του 2012.
Αν εργοδότης δεν αυξήσει τον κατώτατο μισθό
Τι ισχύει όμως στην περίπτωση που εργοδότης δεν υιοθετήσει την αναπροσαρμογή και δεν περάσει τις νέες αυξήσεις στους μισθούς των υπαλλήλων του; Πέρα από το… προφανές, ότι δηλαδή ο υπάλληλος μπορεί να προβεί σε καταγγελία, η άρνηση αυτή εντοπίζεται μάλλον εύκολα από τις αρχές.
Το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ διαπιστώνει εάν υπάρχουν εργοδότες που δεν καταβάλλουν εισφορές αντίστοιχες των νέων αναπροσαρμοσμένων κατώτατων αποδοχών και αυτεπάγγελτα κινείται διαδικασία για την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.
Άλλωστε, κατά την παράγραφο 1/β του άρθρου 103, του ν. 4172/2013, ατομικές συμβάσεις εργασίας και συλλογικές συμβάσεις εργασίας κάθε είδους δεν επιτρέπεται να ορίζουν μηνιαίες τακτικές αποδοχές ή ημερομίσθιο πλήρους απασχόλησης, υπολειπόμενες από το νομοθετικώς καθορισμένο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο ή της αντίστοιχης προκύπτουσας αναλογίας για τις συμβάσεις μερικής απασχόλησης.
