Μαρία Λιλιοπούλου
Την απευθείας διασύνδεση του Κτηματολογίου με τα Ληξιαρχεία θεσπίζει το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που καταρτίστηκε σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ενώ παράλληλα υποχρεώνει τους κληρονόμους σε προκαθορισμένο χρονικό διάστημα να γνωστοποιήσουν τη διαδοχή τους επί των ακινήτων του ιδιοκτήτη που απεβίωσε.
Συγκεκριμένα με το νομοσχέδιο, το οποίο συζητείται αυτές τις μέρες στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, θεσπίζεται ηλεκτρονικό σύστημα αυτοματοποιημένης διασύνδεσης των ληξιαρχείων και ληξιάρχων με το «Ελληνικό Κτηματολόγιο» ώστε να υπάρχει πρόσβαση των κτηματολογικών γραφείων στις διαδικτυακές υπηρεσίες και στα δεδομένα του Πληροφοριακού Συστήματος «Μητρώο Πολιτών».
Στόχος είναι η αυτόματη ηλεκτρονική ενημέρωση των αλφαβητικών ευρετηρίων και των κτηματολογικών βιβλίων που τηρούνται στο Εθνικό Κτηματολόγιο με την ημερομηνία θανάτου, τον αριθμό και την εκδούσα αρχή των ληξιαρχικών πράξεων θανάτου των φερόμενων ως δικαιούχων δικαιωμάτων που έχουν εγγραφεί στα κτηματολογικά βιβλία, καθώς και των προσώπων των οποίων η αίτηση διόρθωσης έχει σημειωθεί ως εκκρεμής.
Το σύστημα θα τεθεί αρχικά σε δοκιμαστική λειτουργία για 15 ημέρες μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, ενώ η πλήρης λειτουργία του θα ξεκινήσει ύστερα από σχετική απόφαση του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, σε περίπτωση θανάτου προσώπου που έχει καταχωριστεί στις κτηματολογικές εγγραφές ως δικαιούχος εγγραπτέου δικαιώματος, οι κληρονόμοι του υποχρεούνται, μέσα σε ένα μήνα από την παρέλευση της προθεσμίας για αποποίηση κληρονομιάς που ορίζει ο Αστικός Κώδικας να γνωστοποιήσουν τη διαδοχή τους επί του καταχωρισθέντος δικαιώματος, με την υποβολή αίτησης στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο προκειμένου να σημειώνονται ως κληρονόμοι στο πεδίο των πρόσθετων πληροφοριών. Επιπλέον, προβλέπεται ότι οι πλησιέστεροι συγγενείς του θανόντος – δικαιούχου κτηματολογικής εγγραφής στο εξής έχουν την υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση στο ίδιο κτηματολογικό γραφείο. Πάντως, αυτοί συνεχίζουν να οφείλουν να προβούν σε σύνταξη αποδοχής κληρονομιάς και μεταγραφή αυτής καθώς η κατά τα παραπάνω σημείωση έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα.
Όπως επεσήμανε και ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης και αρμόδιος για ζητήματα κτηματολογίου, Θοδωρής Λιβάνιος κατά τη σημερινή τοποθέτησή του στην Επιτροπή της Βουλής, στόχος της ρύθμισης είναι η ικανοποίηση της αρχής της δημοσιότητας και η ασφάλεια των συναλλαγών. Κι αυτό καθώς έως σήμερα με το υφιστάμενο σύστημα δεν μπορεί κανείς να πληροφορηθεί εάν ο κύριος ενός ακινήτου αποβίωσε, ώστε να αναζητήσει (για οποιονδήποτε λόγο) τους κληρονόμους του.
Σε περίπτωση που κάποιος αμφισβητήσει το δικαίωμα του κληρονομούμενου ή των κληρονόμων, μπορεί να εναγάγει τους κληρονόμους στο δικαστήριο με αγωγή διόρθωσης ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής, όπως προβλέπεται σε άλλο άρθρο του νομοσχεδίου.
Εφόσον ασκηθεί τέτοια αγωγή (πριν ή μετά τον θάνατο του φερόμενου ως δικαιούχου στο φύλλο) αλλά δεν επιδοθεί νόμιμα στους κληρονόμους, οι τελευταίοι θα προσεπικληθούν από το δικαστήριο και θα εφαρμοστεί η διαδικασία του άρθρου 90 του ΚΠολΔ.
Τι αλλάζει στις ανακριβείς δηλώσεις
Σε περίπτωση που η πρώτη εγγραφή στο κτηματολογικό φύλλο έχει ανακρίβειες και οριστικοποιηθεί, παρέχεται στον πραγματικό δικαιούχο – ζημιωθέντα η δυνατότητα να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης, η οποία υποχρεωτικά καταχωρίζεται στο οικείο κτηματολογικό φύλλο. Με τον τρόπο αυτό, σύμφωνα με το υπουργείο, διασφαλίζεται η δημόσια πίστη των τρίτων που εμπιστεύονται το φαινόμενο δικαίου που δημιουργούν οι κτηματολογικές εγγραφές και εξυπηρετείται η ασφάλεια των συναλλαγών.
Η ένταξη του Κτηματολογίου Δωδεκανήσου
Με το ίδιο νομοσχέδιο ρυθμίζεται η ένταξη των περιοχών στις οποίες έως τώρα εφαρμόζεται ο Κτηματολογικός Κανονισμός Δωδεκανήσου (Ρόδος, Κως, τμήματα της Λέρου) στο σύστημα του Εθνικού Κτηματολογίου.
Τα στοιχεία που τηρούνται στα Κτηματολογικά Γραφεία Ρόδου – Κω – Λέρου προσαρμόζονται κατάλληλα, πριν τη μεταφορά τους στο Εθνικό Κτηματολόγιο, έτσι ώστε να είναι συμβατά με τις λοιπές ρυθμίσεις του νόμου για το Εθνικό Κτηματολόγιο.
Καθ’ όλο το χρονικό διάστημα των εργασιών προσαρμογής, οι υπηρεσίες των κτηματολογικών γραφείων θα συνεχίσουν να δέχονται αιτήσεις καταχώρισης εγγραπτέων δικαιωμάτων και να ενημερώνουν σχετικά τα τρίτα πρόσωπα που διενεργούν τις εργασίες προσαρμογής για κάθε νέα καταχώριση που πραγματοποιείται σε αυτό το μεταβατικό στάδιο, δηλαδή στο στάδιο πριν τη μεταφορά των στοιχείων στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Στόχος είναι να μη διακοπούν οι μεταβιβάσεις και οι συναλλαγές και να διασφαλιστεί η αρχή της χρονικής προτεραιότητας των κτηματολογικών εγγραφών.
Ενιαίο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας
Τη ρύθμιση της διαδικασίας έκδοσης ενός ενιαίου πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας για κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή οντότητα για χρήση σε φορείς τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού φορέα, θεσπίζει στις λοιπές του διατάξεις το συγκεκριμένο νομοσχέδιο.
Βάσει των νέων ρυθμίσεων, παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης, για κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ενιαίου πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας, μέσω ειδικής πλατφόρμας προσβάσιμης από την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr) και σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία και προϋποθέσεις. Το εν λόγω πιστοποιητικό περιλαμβάνει τα προβλεπόμενα στοιχεία του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και ασφαλιστικής ενημερότητας και γίνεται αποδεκτό από όλους τους φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, φυσικά ή νομικά πρόσωπα κλπ.
Για την έκδοση του πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας τα αναγκαία δεδομένα από το πληροφοριακό σύστημα φορολογικού μητρώου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και το πληροφοριακό σύστημα του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
Λύση του συμφώνου συμβίωσης και ψηφιακά
Με το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου, παρέχεται επίσης η δυνατότητα λύσης του συμφώνου συμβίωσης και με κοινή ψηφιακή δήλωση που υποβάλλεται από τα μέρη, χωρίς να απαιτείται η παρουσία ή η ψηφιακή σύμπραξη πληρεξούσιου δικηγόρου, αντίστοιχα, για καθέναν από αυτούς. Τα ειδικότερα ζητήματα για την υλοποίηση της προαναφερόμενης διαδικασίας με ηλεκτρονικά μέσα, η οποία προχωρεί στη λογική του άυλου διαζυγίου, θα ρυθμιστούν με σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση.
Επιπλέον, ορίζεται ότι στο εξής στους αποδέκτες των εγγράφων που εκδίδονται μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης, συμπεριλαμβάνονται και τα δικαστήρια όλων των βαθμών και οι εισαγγελίες όλης της χώρας
