Αμαλία Κάτζου
Πάνω από ένα εκατομμύριο φορολογούμενοι πιάνονται κάθε χρόνο στην παγίδα των τεκμηρίων, με αποτέλεσμα να πληρώνουν υψηλότερο φόρο από αυτόν που αναλογεί στο εισόδημα που δηλώνουν στην εφορία, αφού δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τις δαπάνες.
Ωστόσο οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν το τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει από την κύρια και τις δευτερεύουσες κατοικίες, τα αυτοκίνητα και τα άλλα τεκμήρια. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει το τεκμήριο να είναι μεγαλύτερο από την πραγματική δαπάνη του φορολογουμένου και των εξαρτώμενων μελών που τον βαρύνουν και αυτό να αποδειχθεί από τον υπόχρεο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία.
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που οι δαπάνες διαβίωσης η απόκτησης περιουσιακών στοιχείων ξεπερνούν το δηλωθέν εισόδημα τότε επί της διαφοράς η εφορία καταλογίζει φόρο. Για παράδειγμα αν κάποιος εμφανίσει εισόδημα 15.000 ευρώ και το σύνολο των τεκμηρίων είναι 20.000 ευρώ ο φόρος θα υπολογιστεί επί των 20.000 ευρώ.
Τέτοιες περιπτώσεις κατηγορίες εισοδημάτων είναι:
- Τα χρηματικά ποσά που εισέπραξαν από την πώληση ακινήτου.
- Τη πώληση άλλων περιουσιακών στοιχείων όπως αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας κ.α.
3 Τα εφάπαξ από ταμεία πρόνοιας και ασφαλιστικούς οργανισμούς του Δημοσίου καθώς και από επαγγελματικά ταμεία
- Την εισαγωγή συναλλάγματος από το εξωτερικό
- Τα δάνεια από τράπεζες, χρηματοδοτικούς φορείς η και ιδιώτες
- Τις κληρονομιές και δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών
- Τα κέρδη από λαχεία, ΠΡΟΠΟ, ΛΟΤΤΟ και άλλα τυχερά παιχνίδια
- Τις αποζημιώσεις με βάση δικαστική απόφαση
9 Τις υποτροφίες η άλλα χρηματικά έπαθλα
- Την έκτακτη οικονομική ενίσχυση που χορηγείται σε ευάλωτους συνταξιούχους
- Τα χρηματικά ποσά από συζύγους λόγω αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου.
- Το τίμημα από τον πλειστηριασμό κατοικιών
- Τα πάσης φύσεως προνοιακά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ σε χρήμα καθώς και το επίδομα γέννησης.
- Τις αποζημιώσεις και τις λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν σε εργαζόμενους και επαγγελματίες στο πλαίσιο αντιμετώπισης των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του COVID-19 όπως το μηναίο επίδομα ειδικού σκοπού στο προσωπικό επιχειρήσεων που έκλεισαν με κρατική εντολή και στους ιδιοκτήτες καταστημάτων και οι έκτακτες εισοδηματικές ενισχύσεις σε επιστήμονες, καλλιτέχνες και άλλες κατηγορίες
- Τα ποσά με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής που έλαβαν οι πληττόμενες από την πανδημία επιχειρήσεις
- Τις αποζημιώσεις και λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν εξαιτίας των συνεπειών φυσικών καταστροφών, όπως πλημμύρες, σεισμοί και λοιπές θεομηνίες, πλην πρώτης αρωγής για στεγαστική συνδρομή (επισκευή και ανακατασκευή κατοικίας) και για οικοσκευή λόγω φυσικών καταστροφών
- Τα ποσά που καταβλήθηκαν σε εκμισθωτές ακινήτων λόγω μερικής ή μη καταβολής μισθωμάτων κατ’ εφαρμογή των μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών του COVID-19.
- Όλα τα ποσά που δεν ανήκουν στην κατηγορία του εισοδήματος καθώς δεν υπάρχει περιοδικότητα και μόνιμη πηγή προέλευσης.
Για παράδειγμα, στην περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν έχει πληρωθεί για έναν ολόκληρο χρόνο από την εργασία του και δεν έχει κανένα άλλο εισόδημα ούτε αυτός ούτε η σύζυγός του, τότε το ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτει από την ιδιοκτησία Ι.Χ. αυτοκινήτου αμφισβητείται και δεν υπολογίζεται.
Εάν ο φορολογούμενος ανήκει σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες, υποχρεούται να υποβάλει μαζί με τη δήλωσή του και τα αναγκαία δικαιολογητικά, προκειμένου να αποδείξει τους ισχυρισμούς του. Η Φορολογική Διοίκηση (Δ.Ο.Υ.) προχωρεί σε έλεγχο των ισχυρισμών και των αποδεικτικών στοιχείων του φορολογουμένου και μειώνει ανάλογα την ετήσια αντικειμενική δαπάνη, για την οποία οι υπόχρεοι έχουν προσκομίσει όλα τα απαραίτητα αποδεικτικά.
Η διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής δαπάνης και της πραγματικής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της συνολικής αντικειμενικής δαπάνης του γονέα ή του τέκνου που συμβάλλει στις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης του υπόχρεου. Προκειμένου για αντικειμενικές δαπάνες των τέκνων, η διαφορά αντικειμενικής δαπάνης καταλογίζεται σε εκείνον τον γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα.