Κώστας Κατίκος
Αναδρομικά από 720 ευρώ έως και 9.400 ευρώ δικαιούνται να πάρουν οι συνταξιούχοι του Δημοσίου από την επιστροφή της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) για τη διετία 2017 και 2018, που κρίθηκε αντισυνταγματική με απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Η απόφαση (1477/2021) είναι αμετάκλητη και το μόνο που μένει είναι να εκτελεστεί από το Γενικό Λογιστήριο, που είναι ο αρμόδιος τομέας του ΕΦΚΑ για τις συντάξεις του Δημοσίου.
Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να δοθούν τα αναδρομικά της ΕΑΣ σε όλους τους συνταξιούχους του Δημοσίου για τη διετία 2017 και 2018, ενώ όσοι είχαν ασκήσει δικαστικές προσφυγές στο Ελ. Συνέδριο πριν το 2017 θα λάβουν αναδρομικά τις κρατήσεις έως και μία 5ετία. Αντίθετα, όσες προσφυγές έγιναν από το 2017 και μετά για διεκδικήσεις αναδρομικών 5ετίας θα περιοριστούν αυστηρά στο διάστημα της διετίας 2017-2018. Σε κάθε περίπτωση, η ΕΑΣ, όπως έκρινε το Ελ.Σ., θεωρείται συνταγματική από 1ης/1/2019, γιατί ενισχύει τη βιωσιμότητα όλου του ασφαλιστικού συστήματος, ενώ πριν το 2019 προοριζόταν για να καλύπτει ελλείμματα άλλων Ταμείων πλην του Δημοσίου.
Η κράτηση επιβάλλεται σε μικτές κύριες συντάξεις ή σε άθροισμα κύριων συντάξεων πάνω από τα 1.400 ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΦΚΑ – Δημοσίου, στην κατηγορία συντάξεων πάνω από 1.400 ευρώ μικτά είναι περίπου 380.000 παλαιοί, πριν το 2016, συνταξιούχοι.
Το συνολικό ποσό αναδρομικών αγγίζει τα 420 εκατ. ευρώ και εξετάζεται να επιστραφεί είτε σε δύο εξαμηνιαίες δόσεις των 210 εκατ. ευρώ η κάθε μία για το 2022 και το 2023 είτε σε μία δόση πιθανότατα ως το τέλος του 2022, ή στις αρχές του 2023, ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες του Προϋπολογισμού.
Τα αναδρομικά, ωστόσο, έχουν και κρυφό «κόφτη», που για αρκετούς «υψηλοσυνταξιούχους» των ειδικών μισθολογίων ενδέχεται να περιορίζει σημαντικά τις επιστροφές.
Ο «κόφτης» έχει να κάνει με το διπλό πλαφόν συντάξεων που εφαρμόστηκε από το νόμο 4387/2016 έως το 2018 και προέβλεπε ότι για μία μόνον σύνταξη ή χορηγία από το Δημόσιο το ποσό δεν θα υπερβαίνει τις 2.000 ευρώ, ενώ για δύο ή περισσότερες συντάξεις δεν θα υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ.
Το πλαφόν των 2.000 και 3.000 ευρώ εφαρμόστηκε από τον Αύγουστο του 2017 έως το τέλος του 2018 και μέσα σε αυτό το διάστημα των 16 μηνών αναπροσαρμόστηκαν και οι κρατήσεις της ΕΑΣ σε χαμηλότερα ποσά, με αποτέλεσμα να είναι και λιγότερα τα αναδρομικά σε σχέση με τις κρατήσεις που επιβάλλονταν πριν το πλαφόν.
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν κατά κανόνα οι συνταξιούχοι των ειδικών μισθολογίων του Δημοσίου με αρχικές μικτές συντάξεις πάνω και από 3.000 ευρώ.
Οσοι είχαν μία μόνον κύρια σύνταξη πάνω από 3.000 ευρώ βρέθηκαν στο πρώτο πλαφόν των 2.000 ευρώ, ενώ όσοι ξεπερνούσαν τις 3.000 ευρώ από κύρια και επικουρική σύνταξη ή στρατιωτικά μερίσματα έχασαν μόνον το τμήμα της κύριας σύνταξης, που ξεπερνούσε μαζί με τις άλλες παροχές τις 3.000 ευρώ.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος με μία σύνταξη στα 2.500 ευρώ έπεσε στο πλαφόν των 2.000 ευρώ, ενώ αν έφτανε σε σύνολο συντάξεων (κύριας, επικουρικής ή και μερίσματος) στα 3.200 ευρώ, κοβόταν 200 ευρώ από την κύρια σύνταξη που κατέβαινε στα 2.300 ευρώ, ώστε το σύνολο να μην ξεπερνούσε το πλαφόν των 3.000 ευρώ.
Το πλαφόν κατέβασε και τις κρατήσεις ΕΑΣ, οπότε για τη διετία 2017-2018 ένα μέρος των αναδρομικών που αντιστοιχεί σε 8 μήνες χωρίς πλαφόν (Ιανουάριος- Ιούλιος 2017) θα έχει τις αυξημένες κρατήσεις, ενώ για τους 16 μήνες που εφαρμόστηκε το πλαφόν (Αύγουστος 2017-Δεκέμβριος 2018) τα αναδρομικά ΕΑΣ θα είναι με τις χαμηλότερες κρατήσεις.
Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος του Δημοσίου (ειδικού μισθολογίου) με 3.000 ευρώ αρχική μικτή σύνταξη έως το 2016 είχε 12% κράτηση ΕΑΣ, δηλαδή 360 ευρώ μείον από τη σύνταξη. Με το πλαφόν για τη μία σύνταξη έπεσε στα 2.000 ευρώ και αυτομάτως πήγε σε μικρότερη κλίμακα ΕΑΣ με κράτηση 6%, δηλαδή 120 ευρώ μείον από τη σύνταξη. Για το 8μηνο του 2017 που δεν είχε μπει ακόμη το πλαφόν θα έχει αναδρομικά ΕΑΣ με 360 ευρώ το μήνα, ή 2.880 ευρώ, και για τους υπόλοιπους 16 μήνες (από Αύγουστο 2017 έως και Δεκέμβριο 2018), που λόγω του πλαφόν στη σύνταξη πλήρωνε ΕΑΣ 120 ευρώ, έχει λαμβάνειν αναδρομικά 1.920 ευρώ. Το συνολικό ποσό αναδρομικών βγαίνει στα 4.800 ευρώ. Αν δεν είχε μπει το πλαφόν θα έπαιρνε αναδρομικά ΕΑΣ 360 ευρώ για 24 μήνες με ποσό 8.640 ευρώ.
Συντάξεις: Τα αναδρομικά για όλες τις κατηγορίες συνταξιούχων του Δημοσίου
Για τους περισσότερους συνταξιούχους το πλαφόν δεν είχε εφαρμογή διότι παίρνουν περισσότερες από μία συντάξεις (κύρια, επικουρική, μέρισμα) χωρίς να φτάνουν στις 3.000 ευρώ. Ωστόσο, στα ειδικά μισθολόγια το σύνολο συντάξεων ξεπερνά τις 3.000 ευρώ, με αποτέλεσμα να πιάνονται στο πλαφόν και να έχουν μικρότερη σύνταξη και αντίστοιχα λιγότερες κρατήσεις προς επιστροφή από την ΕΑΣ. Το ίδιο συνέβη και στις περιπτώσεις της μίας σύνταξης που θα έπρεπε να πέσει στο πλαφόν των 2.000 ευρώ, αν το αρχικό ποσό ήταν υψηλότερο.
Για παράδειγμα, και σύμφωνα με τα ενδεικτικά ποσά που δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις»:
- Συνταξιούχος ειδικού μισθολογίου με μία σύνταξη 3.500 ευρώ είχε κράτηση ΕΑΣ 455 ευρώ για 8 μήνες μέσα στο 2017 και με το πλαφόν για τη μία σύνταξη έπεσε στα 2.000 ευρώ, οπότε η κράτηση ΕΑΣ περιορίστηκε στα 120 ευρώ. Δικαιούται αναδρομικά 3.640 ευρώ για το 8μηνο διάστημα που είχε την υψηλή κράτηση (8×455=3.640) και 1.920 ευρώ για το 16μηνο της χαμηλής κράτησης λόγω του πλαφόν (16×120=1.920). Το σύνολο αναδρομικών για 2017 και 2018 είναι 5.560 ευρώ (3.640+1.920=5.560).
- Συνταξιούχος ειδικού μισθολογίου με σύνολο συντάξεων 3.500 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 455 ευρώ για 8 μήνες μέσα στο 2017 και στη συνέχεια με το πλαφόν των 3.000 η κράτηση πήγε στα 360 ευρώ. Δικαιούται αναδρομικά 3.640 ευρώ για το 8μηνο διάστημα με την υψηλή κράτηση και 5.760 ευρώ για το 16μηνο με την κράτηση των 360 ευρώ. Το σύνολο αναδρομικών για 2017 και 2018 βγαίνει στα 9.400 ευρώ (3.640+5.760=9.400).
- Συνταξιούχος απόστρατος με αρχική μικτή σύνταξη 2.450 ευρώ και σύνολο συντάξεων ως 3.000 ευρώ είχε κράτηση ΕΑΣ 221 ευρώ. Δεν υπερβαίνει το πλαφόν για τις πολλαπλές συντάξεις, οπότε θα πάρει αναδρομικά όλη την κράτηση των 221 ευρώ για 24 μήνες με ποσό 5.304 ευρώ.
- Συνταξιούχος Δημοσίου με αρχική μικτή σύνταξη 1.925 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 116 ευρώ για όλο το 24μηνο (2017 και 2018) χωρίς να υπόκειται σε πλαφόν, και επομένως δικαιούται αναδρομικά 2.772 ευρώ.
- Συνταξιούχος Δημοσίου με αρχική μικτή σύνταξη 1.700 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 51 ευρώ για όλο το 24μηνο (2017 και 2018) και δικαιούται αναδρομικά 1.224 ευρώ.
- Συνταξιούχος Δημοσίου με αρχική μικτή σύνταξη 1.430 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 30 ευρώ και δικαιούται αναδρομικά 720 ευρώ.
Τα αναδρομικά συντάξεων Δημοσίου από την ΕΑΣ
- Συνταξιούχοι ειδικών μισθολογίων (δικαστικοί, βουλευτές, πανεπιστημιακοί, απόστρατοι, γιατροί ΕΣΥ κ.ά.)
Αρχική κύρια σύνταξη (μικτά) | Μηνιαία κράτηση ΕΑΣ για 8 μήνες χωρίς πλαφόν σύνταξης | Μηνιαία κράτηση ΕΑΣ για 16 μήνες με πλαφόν για μία σύνταξη στα 2.000€ | Μηνιαία κράτηση ΕΑΣ για 16 μήνες με πλαφόν για δύο συντάξεις στα 3.000€ | Αναδρομικά ΕΑΣ 24 μηνών με το πλαφόν σύνταξης 2.000€ | Αναδρομικά ΕΑΣ 24 μηνών με πλαφόν σύνταξης 3.000€ |
3.500 | 455 | 120 | 360 | 5.560 | 9.400 |
3.480 | 452 | 120 | 360 | 5.536 | 9.376 |
3.425 | 445 | 120 | 360 | 5.480 | 9.320 |
3.350 | 436 | 120 | 360 | 5.408 | 9.248 |
3.290 | 428 | 120 | 360 | 5.344 | 9.184 |
3.275 | 426 | 120 | 360 | 5.328 | 9.168 |
3.200 | 384 | 120 | 360 | 4.992 | 8.832 |
3.195 | 383 | 120 | 360 | 4.984 | 8.824 |
3.125 | 375 | 120 | 360 | 4.920 | 8.760 |
3.050 | 366 | 120 | 360 | 4.848 | 8.688 |
2.975 | 357 | 120 | 357 | 4.776 | 8.568 |
2.900 | 290 | 120 | 290 | 4.240 | 6.960 |
2.825 | 283 | 120 | 283 | 4.184 | 6.792 |
2.600 | 234 | 120 | 234 | 3.792 | 5.616 |
2.525 | 227 | 120 | 227 | 3.736 | 5.448 |
2.450 | 221 | 120 | 221 | 3.688 | 5.304 |
2.375 | 214 | 120 | 214 | 3.632 | 5.136 |
2.300 | 161 | 120 | 161 | 3.208 | 3.864 |
2.225 | 156 | 120 | 156 | 3.168 | 3.744 |
2.150 | 151 | 120 | 151 | 3.128 | 3.624 |
2.075 | 145 | 120 | 145 | 3.080 | 3.480 |
- Συνταξιούχοι Δημοσίου – Υπάλληλοι
Αρχική κύρια σύνταξη (μικτά) | Μηνιαία κράτηση ΕΑΣ | Αναδρομικά ΕΑΣ 24 μηνών |
2.000 | 120 | 2.880 |
1.925 | 116 | 2.772 |
1.960 | 118 | 2.822 |
1.925 | 116 | 2.772 |
1.865 | 112 | 2.686 |
1.795 | 108 | 2.585 |
1.850 | 111 | 2.664 |
1.775 | 107 | 2.556 |
1.770 | 106 | 2.549 |
1.700 | 51 | 1.224 |
1.675 | 50 | 1.206 |
1.625 | 49 | 1.170 |
1.580 | 47 | 1.138 |
1.550 | 47 | 1.116 |
1.485 | 45 | 1.069 |
1.475 | 44 | 1.062 |
1.430 | 30 | 720 |
1.400 | 0 | 0 |