Η διάταξη έρχεται να υλοποιήσει την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε ότι τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία που καταλογίστηκαν μετά το 2016 και αφορούν περιόδους απασχόλησης και ασφάλισης πριν από τον νόμο 4387/2016 παραγράφονται μόλις συμπληρωθούν 10 έτη μέχρι την ημερομηνία καταλογισμού τους, αντί για 20ετία που προέβλεπε ο νόμος 4387/2016.
Για παράδειγμα, ένα χρέος που καταλογίστηκε το 2018 και με τον νόμο 4387 η διαδικασία είσπραξής του πήγαινε μέχρι μία 20ετία πίσω (1998-2018), τώρα με τη διάταξη που προωθείται θα παραγραφεί η όποια οφειλή υπάρχει στο διάστημα 1998-2008 και θα μείνει προς είσπραξη η οφειλή της περιόδου 2008-2018 που είναι εντός της 10ετίας. Αντίστοιχα, ένα χρέος που ξεκίνησε από το 2005 στο ΙΚΑ και καταλογίστηκε πρώτη φορά το 2020 υπόκειται σε παραγραφή όσον αφορά το διάστημα από 2005 έως 2010 και θεωρείται μη παραγραμμένο αυτό που αφορά τη δεκαετία 2010-2020. Στην πράξη, από τα χρέη που καταλογίστηκαν για πρώτη φορά μετά το 2016 θα αφαιρούνται ο χρόνος και το ποσό που είναι πέραν της 10ετίας.
«Μικρό καλάθι»
Αρμόδια στελέχη του ΕΦΚΑ κρατάνε «μικρό καλάθι» ως προς τα ποσά των παραγραφέντων χρεών, αφενός γιατί τα χρωστούμενα εργοδοτών και επιχειρήσεων είχαν ήδη 10ετή παραγραφή πριν από το 2016, οπότε η όποια παραγραφή θα αφορά τα χρέη που καταλογίστηκαν με 20ετή παραγραφή μετά το 2016, και αφετέρου διότι ο κύριος όγκος των χρεών δυνάμενων να παραγραφούν προέρχεται από τις εισφορές ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών, οι οποίες όμως συνδέονται με τη σύνταξη. Αν δεν πληρωθούν, δηλαδή, οι εισφορές, χάνεται και η σύνταξη!
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των ίδιων στελεχών, τα προς παραγραφή χρέη αφορούν, κυρίως, τους εργοδότες και αποτιμώνται σε μερικές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ χωρίς τις προσαυξήσεις.
Αν όμως συμπεριληφθούν και αυτά των ελευθέρων επαγγελματιών και των αγροτών, τότε τα χρέη που μπορεί να σβήσουν από τα κατάστιχα των Ταμείων μπορεί να ανέρχονται σε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Δεδομένου όμως ότι για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες ο ασφαλιστικός χρόνος που μετράει για τη σύνταξη συνδέεται άρρηκτα με τις εισφορές που έχουν πληρώσει, είναι πιθανό η παραγραφή χρεών που υπερβαίνουν τη 10ετία από την ημερομηνία καταλογισμού τους και πίσω να οδηγήσει και σε απώλεια ασφαλιστικού χρόνου που είναι απαραίτητος για τη σύνταξη.
Στην πράξη, για τους ελεύθερους επαγγελματίες η παραγραφή χρεών μπορεί να τους στερήσει και το δικαίωμα να βγουν στη σύνταξη εφόσον δεν επαρκούν οι εισφορές που θα έχουν καταβάλει. Για να μη μείνουν χωρίς σύνταξη, η διάταξη που ετοιμάζεται στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θα δίνει, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του «Ε.Τ.» της Κυριακής, τη δυνατότητα στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες, όπως και στους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες (γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους) να μπορούν να πληρώσουν και το χρέος που υπερβαίνει τη 10ετή παραγραφή προκειμένου να συμπληρώσουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για να πάρουν σύνταξη.
Εκκρεμότητα
Ζήτημα που μένει να αντιμετωπιστεί για να οριστικοποιηθεί η νομοθετική διάταξη είναι τι θα σημάνει για τη σύνταξη των εργαζομένων το να παραγραφούν χρωστούμενες εργοδοτικές εισφορές για κάποια έτη. Με τον μηχανισμό παραγραφής των οφειλών στη 10ετία θα παρατηρηθεί το φαινόμενο να μην υφίσταται η «επί πιστώσει» ασφάλιση για τους εργαζομένους για χρωστούμενες εισφορές που θα έχουν υποπέσει σε 10ετή παραγραφή. Ουσιαστικά, υπάρχει ο κίνδυνος η παραγραφή να «εξαφανίσει» και εισφορές που κατά την πάγια ασφαλιστική νομοθεσία πιστώνονται στους εργαζομένους ως ασφαλιστικός χρόνος για τη συνταξιοδότησή τους, ανεξάρτητα από το αν έχουν πληρωθεί ή όχι από τους εργοδότες τους. Η λύση που θα επιλεγεί στο θέμα αυτό είναι να ακολουθηθεί η διαδικασία που ήδη ισχύει για τις εργοδοτικές οφειλές που δεν έχουν παραγραφεί: Οτι, δηλαδή, η ασφάλιση των εργαζομένων δεν επηρεάζεται από τα χρέη των εργοδοτών και μετά τις όποιες παραγραφές προκύψουν από το νέο καθεστώς.
Οφέλη και παγίδες στη σύνταξη • Τι λέει για την παραγραφή ο Δ. Μπούρλος
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα έχουν οφέλη υπό προϋποθέσεις, γιατί, όταν σβήνει χρέος, σβήνει και ασφαλιστικός χρόνος, που μπορεί όμως να τους στερήσει το δικαίωμα συνταξιοδότησης. Για παράδειγμα:
1 Ελεύθερος επαγγελματίας 62 ετών χρωστά εισφορές 5 ετών, τις οποίες, αν τις πληρώσει, συμπληρώνει 40ετία και παίρνει σύνταξη. Αν τα 5 έτη είναι σε αυτά που ενδεχομένως να παραγραφούν, τότε θα χάσει το δικαίωμα για σύνταξη στα 62 και θα περιμένει να γίνει 67 ετών για να πάρει σύνταξη.
2 Ελεύθερος επαγγελματίας 65 ετών με 35 χρόνια εγγραφής στον ΟΑΕΕ, εκ των οποίων πληρωμένα είναι τα 20 χρόνια. Αν από τα υπόλοιπα 15 έτη οφειλών τύχουν παραγραφής τα 10, ο ασφαλισμένος θα έχει να καταβάλει μόνο 5 έτη για να πάρει σύνταξη στα 67.
Στη διάταξη εξετάζεται να υπάρχει η δυνατότητα για τους επαγγελματίες, αν το θελήσουν, να αξιοποιήσουν τον ασφαλιστικό χρόνο που αντιστοιχεί στο διάστημα της παραγραφής προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης.
Υπάρχουν «ασφαλιστικά ζητήματα», που ανακύπτουν από την παραγραφή και αφορούν τον χρόνο ασφάλισης για τους μη μισθωτούς, τη δυνατότητα διεκδίκησης της ορθής ασφαλιστικής τακτοποίησης για τους μισθωτούς, αλλά και τη δυνατότητα συμψηφισμών, δηλώνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο δικηγόρος – εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος και προσθέτει ότι η διάταξη που ετοιμάζεται καλείται να ρυθμίσει μεταξύ άλλων: α) την προθεσμία της παραγραφής (αν θα είναι 10ετία ή και 5ετία), β) τυχόν διαφοροποιήσεις στον χρόνο παραγραφής μεταξύ του καταλογισμού της οφειλής και της βεβαίωσής της και γ) εάν θα προβλέπεται αναδρομική ισχύς και πώς θα εφαρμοστεί η παραγραφή επί ήδη εκκρεμών υποθέσεων.
ΠΗΓΗ eleftherostypos.gr
