Οι φορείς εκμετάλλευσης πλατφόρμας όπως η Amazon δεν κάνουν χρήση σημείου κατά την έννοια του δικαίου της Ένωσης (προτάσεις γεν. εισαγγελέα ΔΕΕ)
Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος
Με τις δημοσιευθείσες στις 2-06-2022 προτάσεις του στην υπόθεση της διαδικτυακής πώλησης γυναικείων υποδημάτων Louboutin που συνιστούν προϊόν απομιμήσεως/παραποιήσεως, ο γενικός εισαγγελέας ΔΕΕ Maciej Szpunar κατέληξε στο συμπέρασμα ότι λόγω της ιδιαιτερότητας του τρόπου λειτουργίας της Amazon δεν είναι δυνατό να συναχθεί ότι υφίσταται χρήση σημείου κατά την έννοια του δικαίου της Ένωσης.
Σύμφωνα με τον γεν. εισαγγελέα Szpunar, μολονότι στις προσφερόμενες από την Amazon υπηρεσίες περιλαμβάνεται ένα σύνολο υπηρεσιών που καλύπτουν από τη δημοσίευση προσφορών περί πωλήσεως έως την αποστολή εμπορευμάτων, ο εν λόγω διαδικτυακός μεσάζων δεν δύναται να θεωρηθεί άμεσα υπεύθυνος για την προσβολή των δικαιωμάτων των δικαιούχων σημάτων που λαμβάνει χώρα στην πλατφόρμα του ως αποτέλεσμα προσφορών τρίτων.
Ιστορικό της υποθέσεως
Ο όμιλος Amazon είναι γνωστός διανομέας και, συγχρόνως, φορέας εκμετάλλευσης πλατφόρμας πωλήσεων. Υπό την ιδιότητα αυτή, η Amazon δημοσιεύει στον ιστότοπό της διαδικτυακών πωλήσεων τόσο καταχωρίσεις σχετικές με δικά της προϊόντα, τα οποία πωλεί και αποστέλλει επ’ ονόματί της, όσο και καταχωρίσεις τρίτων πωλητών. Επιπλέον, προσφέρει σε τρίτους πωλητές πρόσθετες υπηρεσίες αποθήκευσης και αποστολής των προϊόντων που διατίθενται ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα της, ενημερώνοντας τους δυνητικούς αγοραστές ότι αναλαμβάνει η ίδια την παροχή των υπηρεσιών αυτών.
Ο Christian Louboutin είναι Γάλλος σχεδιαστής υποδημάτων του οποίου τα πλέον γνωστά προϊόντα είναι γυναικεία ψηλοτάκουνα υποδήματα. Η κόκκινη εξωτερική σόλα για την οποία είναι διάσημα έχει καταχωριστεί ως σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Μπενελούξ.
Στους ιστοτόπους της Amazon εμφανίζονται τακτικά διαφημιστικές καταχωρίσεις για υποδήματα με κόκκινες σόλες, οι οποίες, κατά τον C. Louboutin, αφορούν προϊόντα για την κυκλοφορία των οποίων ο ίδιος δεν έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Στο πλαίσιο δύο αγωγών κατά της Amazon που άσκησε στο Λουξεμβούργο (C-148/21) και στο Βέλγιο (C-184/21), ο C. Louboutin υποστήριξε ότι η εν λόγω πλατφόρμα έκανε χρήση, χωρίς τη συγκατάθεσή του, σημείου πανομοιότυπου με το σήμα του οποίου ο ίδιος είναι δικαιούχος, η δε χρήση αυτή αφορούσε προϊόντα ή υπηρεσίες που ταυτίζονται με προϊόντα ή υπηρεσίες για τις οποίες το σήμα του έχει καταχωριστεί. Ο C. Louboutin τόνισε ιδίως ότι οι επίμαχες διαφημιστικές καταχωρίσεις εντάσσονται πλήρως στην εμπορική επικοινωνία της Amazon.
Δεδομένου του υβριδικού τρόπου λειτουργίας της Amazon, τα δύο αιτούντα δικαστήρια διερωτήθηκαν ειδικότερα κατά πόσον ο φορέας εκμετάλλευσης μιας τέτοιου είδους διαδικτυακής πλατφόρμας πωλήσεων μπορεί να θεωρηθεί άμεσα υπεύθυνος για την προσβολή των δικαιωμάτων των δικαιούχων σήματος στην πλατφόρμα του.
Το ζήτημα αυτό, σε αντίθεση με εκείνο της έμμεσης ευθύνης, αποτελεί αντικείμενο εναρμονισμένου καθεστώτος στο δίκαιο της Ένωσης, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1001 [κανονισμού για το σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης].
Προτάσεις γεν. εισαγγελέα ΔΕΕ
Με τις δημοσιευθείσες προτάσεις του, ο γενικός εισαγγελέας Maciej Szpunar αποσαφήνισε την έννοια της «χρήσεως» του σήματος εκ μέρους ενδιαμέσου που δραστηριοποιείται στο διαδίκτυο, για την εφαρμογή της οποίας απαιτείται, κατά την άποψή του, να λαμβάνεται υπόψη η αντίληψη του χρήστη της επίμαχης πλατφόρμας.
Συναφώς, ο γενικός εισαγγελέας υπενθύμισε ότι από πάγια νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι η πράξη της χρήσεως από διαδικτυακό ενδιάμεσο προϋποθέτει, «κατ’ ελάχιστον, ότι ο τελευταίος χρησιμοποιεί το σημείο στο πλαίσιο της δικής του εμπορικής επικοινωνίας»1.
Ο γενικός εισαγγελέας υποστήριξε ότι η προϋπόθεση αυτή πληρούται όταν δημιουργείται στον αποδέκτη της επικοινωνίας η εντύπωση μιας ιδιαίτερης σχέσης μεταξύ του ενδιαμέσου και του επίμαχου σημείου και πρόσθεσε ότι η εν λόγω προϋπόθεση πρέπει να αναλυθεί από τη σκοπιά του χρήστη της επίμαχης πλατφόρμας, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν το επίμαχο σημείο γίνεται αντιληπτό από τον χρήστη ως εντασσόμενο στην εμπορική επικοινωνία της.
Κατά τον γενικό εισαγγελέα, η αντίληψη του έχοντος τη συνήθη πληροφόρηση και ευλόγως προσεκτικού χρήστη του διαδικτύου ο οποίος χρησιμοποιεί μια πλατφόρμα διαδικτυακών πωλήσεων συνιστά κρίσιμο στοιχείο προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υφίσταται χρήση ενός σημείου στο πλαίσιο της εμπορικής επικοινωνίας του φορέα εκμετάλλευσης της εν λόγω πλατφόρμας.
Όσον αφορά, εξάλλου, την επιρροή του τρόπου λειτουργίας της Amazon επί της διαπιστώσεως εάν συντρέχει «χρήση» του σήματος κατά την έννοια του δικαίου της Ένωσης, ο γενικός εισαγγελέας υπενθύμισε ότι εν προκειμένω το μόνο κρίσιμο ζήτημα είναι η άμεση ευθύνη επιχειρήσεως έχουσας την εκμετάλλευση διαδικτυακής πλατφόρμας πωλήσεων, καθόσον η επιχείρηση έχει κάνει χρήση σημείου ταυτόσημου με ορισμένο σήμα. Περαιτέρω, ο γενικός εισαγγελέας ανέφερε ότι ναι μεν οι προσφορές τρίτων πωλητών και οι προσφορές της Amazon παρουσιάζονται κατά τρόπο ομοιόμορφο και περιλαμβάνουν το λογότυπο της Amazon, πλην όμως στις καταχωρίσεις διευκρινίζεται πάντοτε εάν τα προϊόντα πωλούνται από τρίτους πωλητές ή απευθείας από την Amazon.
Επομένως, το γεγονός ότι οι καταχωρίσεις της Amazon και εκείνες τρίτων πωλητών συνυπάρχουν δεν μπορεί να οδηγήσει τον χρήστη του διαδικτύου ο οποίος έχει τη συνήθη πληροφόρηση και είναι ευλόγως προσεκτικός να θεωρήσει ότι τα σημεία που εμφανίζονται στις καταχωρίσεις τρίτων πωλητών αποτελούν μέρος της εμπορικής επικοινωνίας της Amazon. Το ίδιο ισχύει όσον αφορά τις πρόσθετες υπηρεσίες συνδρομής, αποθήκευσης και αποστολής προϊόντων που φέρουν σημείο ταυτόσημο με σήμα, σε σχέση με τις οποίες η Amazon συνέβαλε επίσης ενεργά στη διαμόρφωση και τη δημοσίευση των προσφορών προς πώληση.
Ο γενικός εισαγγελέας εκτίμησε ότι, υπό τις περιστάσεις αυτές, οι φορείς εκμετάλλευσης διαδικτυακής πλατφόρμας όπως η Amazon δεν κάνουν χρήση σημείου κατά την έννοια του δικαίου της Ένωσης.
Γίνεται υπόμνηση ότι οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσμεύουν το Δικαστήριο. Έργο του γενικού εισαγγελέα είναι να προτείνει στο Δικαστήριο, με πλήρη ανεξαρτησία, νομική λύση για την υπόθεση που του έχει ανατεθεί. Η υπόθεση τελεί υπό διάσκεψη στο Δικαστήριο, ενώ η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.
Υπενθυμίζεται ακόμα ότι η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.
Το πλήρες κείμενο των προτάσεων είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο CURIA
- 1.Βλ. αποφάσεις του Δικαστηρίου της 23ης Μαρτίου 2010, Google France και Google, C-236/08 έως C-238/08, σκέψη 56, της 12ης Ιουλίου 2011, L’Oréal κ.λπ., C-324/09, σκέψη 102 και της 2ας Απριλίου 2020, Coty Germany, C-567/18, σκέψη 39.
