Κώστας Κατίκος
Η κατώτατη σύνταξη με την κατ’ εξαίρεση εξαγορά 6 μηνών, ώστε να συμπληρωθούν 15 έτη, και για τους αγρότες, ανοίγει το δρόμο σε δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένους του ΟΓΑ (και νυν ΕΦΚΑ-αγροτών) να θεμελιώσουν πιο εύκολα συνταξιοδοτικό δικαίωμα στο 67ο έτος, που σε διαφορετική περίπτωση θα το έχαναν. Στην περίπτωση αυτή, η μόνη επιλογή, από τη στιγμή που δεν είχαν τα ένσημα, ήταν να πάρουν το επίδομα ανασφάλιστου υπερήλικα, εφόσον όμως το ατομικό τους εισόδημα υπολειπόταν των 4.320 ευρώ, ώστε με το επίδομα να συμπλήρωναν τη διαφορά ως τα 4.320 ευρώ.
Με τη δυνατότητα της κατ’ εξαίρεση εξαγοράς επιπλέον πλασματικού χρόνου αντί για το επίδομα του ανασφάλιστου που κυμαίνεται μεταξύ 50 και 360 ευρώ, θα πάρουν κατώτατη σύνταξη που με τα σημερινά δεδομένα ανέρχεται στα 445 ευρώ. Ο μόνος πλασματικός χρόνος που συνυπολογίζεται για να συμπληρωθούν οι 4.500 ημέρες ασφάλισης είναι το διάστημα της επιδοτούμενης ανεργίας, ενώ οι άνδρες έχουν επιπλέον λόγω εξαγοράς της στρατιωτικής θητείας.
Η δυνατότητα χρήσης του επιπλέον πλασματικού χρόνου των 150 ημερών, ή των 6 μηνών για την σύνταξη, προϋποθέτει από τους ασφαλισμένους:
- Να έχουν ήδη συμπληρώσει 14 έτη και 6 μήνες ασφάλισης, ή 4.350 ημέρες ασφάλισης, ώστε να αξιοποιήσουν έως 6 μήνες, ή έως 150 ημέρες, από τον πλασματικό χρόνο που τους δίδεται.
- Να έχουν διακόψει τη δραστηριότητα-επάγγελμά τους.
- Να μην είναι προαιρετικά ασφαλισμένοι.
- Να μην έχουν κάνει χρήση πλασματικού χρόνου πέραν των 5 ετών.
- Να έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους, ή να το συμπληρώνουν έως 31/12/2022.
- Να μην έχουν υποβάλει αίτημα συνταξιοδότησης, ή να έχουν συνταξιοδοτηθεί, ή να δικαιούνται σύνταξης από οποιαδήποτε αιτία (π.χ., να μην λαμβάνουν σύνταξη χηρείας).
Η εξαγορά γίνεται με την καταβολή εισφοράς σύνταξης εργαζομένου και εργοδότη (20%) με βάση το ισχύον κατώτατο ημερομίσθιο των 31,85 ευρώ, δηλαδή η κάθε ημέρα εξαγοράς στοιχίζει 6,37 ευρώ και οι 150 έχουν κόστος 955,5 ευρώ.
Με άλλη διάταξη που περιλαμβάνεται στην ίδια τροπολογία ενισχύονται τα κίνητρα για τις προσλήψεις νέων 18 ως 29 ετών, καθώς η επιδότηση προς τους εργοδότες και προς τους εργαζομένους τριπλασιάζεται από τα 1.200 ευρώ στα 3.600 ευρώ.
Η αύξηση ισχύει αναδρομικά και για τις προσλήψεις που έγιναν από 1ης/1/2022 με την επιδότηση των 1.200 ευρώ.
Με τη διάταξη του υπουργείου Εργασίας, που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για τη λειτουργίας του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, τροποποιείται το άρθρο 196 του νόμου 4855/2021 για το «πρώτο ένσημο» και πλέον προβλέπεται ότι «κάθε νέα θέση εξαρτημένης εργασίας, πλήρους απασχόλησης, αορίστου ή ορισμένου χρόνου, που δημιουργείται σε εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, ανεξαρτήτως του κλάδου που αυτοί δραστηριοποιούνται, επιδοτείται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό με 3.600 ευρώ για 6 μήνες. Αν η νέα πρόσληψη αφορά σύμβαση εξαρτημένης εργασίας μερικής απασχόλησης, η επιδότηση μειώνεται στο 50%, και αν η σύμβαση διαρκεί λιγότερο από 6 μήνες, η επιδότηση καταβάλλεται αναλογικά με τη διάρκεια της σύμβασης».
Στόχος των αλλαγών είναι το πρόγραμμα να καταστεί πιο ελκυστικό και να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα ως εργαλείο αύξησης της απασχόλησης των νέων ηλικίας 18-29 ετών, χωρίς προηγούμενη προϋπηρεσία.
Η επιδότηση των 3.600 ευρώ κατανέμεται ως εξής:
*Ποσό 1.800 ευρώ καταβάλλεται απευθείας στον νεοπροσλαμβανόμενο νέο, επιμεριζόμενο σε έξι ισόποσες μηνιαίες δόσεις, των 300 ευρώ επιπλέον του μηνιαίου μισθού του και ανεξαρτήτως του ύψους αυτού.
*Ποσό 1.800 ευρώ καταβάλλεται στον εργοδότη του νεοπροσλαμβανόμενου νέου για την κάλυψη μέρους της μισθολογικής δαπάνης.
Υπενθυμίζεται ότι το «πρώτο ένσημο» συνοδεύεται από ρήτρα διατήρησης των θέσεων εργασίας και ισχύει έως το τέλος του έτους, ενώ οι εργοδότες μπορούν να εντάξουν τους εργαζομένους ταυτόχρονα και στο πρόγραμμα επιδοτούμενων θέσεων εργασίας, που καλύπτει για φέτος 50.000 επιπλέον προσλήψεις.
Το πρώτο ένσημο αφορά όλους τους νέους που θέλουν να εργαστούν, ιδίως τους φοιτητές που αναζητούν έξτρα εισόδημα για τα φοιτητικά έξοδα.
Για παράδειγμα:
- Εργαζόμενος έως 29 ετών που θα απασχοληθεί για πρώτη φορά με καθεστώς 5νθήμερης μερικής απασχόλησης για 6 μήνες θα παίρνει κάθε μήνα το επίδομα των 150 ευρώ από το «πρώτο ένσημο» και το μισθό μερικής απασχόλησης με 356 ευρώ, δηλαδή συνολικά 406 ευρώ το μήνα.
- Εργαζόμενος έως 29 ετών που θα απασχοληθεί για πρώτη φορά με καθεστώς 5νθήμερης πλήρους απασχόλησης για 6 μήνες θα παίρνει κάθε μήνα το επίδομα των 300 ευρώ από το «πρώτο ένσημο» και τον νέο βασικό μισθό πλήρους απασχόλησης με 713 ευρώ, δηλαδή συνολικά 1.013 ευρώ το μήνα.
Με άλλη ρύθμιση της ίδιας τροπολογίας θεσπίζεται το νέο πρόγραμμα χορήγησης voucher για τη συμμετοχή βρεφών, παιδιών και νηπίων σε προγράμματα προσχολικής αγωγής και φροντίδας, καθώς και παιδιών και εφήβων σε προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης. Ομάδες-στόχοι είναι βρέφη, νήπια και παιδιά ηλικίας από 2 μηνών έως την ηλικία της εγγραφής τους στην υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση, πρωτίστως δε τα πλέον ευάλωτα παιδιά. Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών των φορέων που υπάγονται στο Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Φροντίδας σε 48 δόσεις και του συμψηφισμού τους με τις επιχορηγήσεις που οι φορείς αυτοί λαμβάνουν, μέχρι ποσοστού 30% επί των επιχορηγήσεων αυτών.
