Οι 4 λόγοι που οδηγούν στα ύψη τον πληθωρισμό – Οι… φρέσκιες ανατιμήσεις του Ιουνίου και οι εκτιμήσεις για το 2023 – Η πορεία των τιμών σε κρέατα και λαχανικά
Τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για τον πληθωρισμό Ιουνίου στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβεβαίωσαν όσους εκτιμούν ότι δεν έχουμε δει ακόμα την κορύφωση των τιμών τουλάχιστον για τα περισσότερα από τα προϊόντα που θεωρούνται πρώτης ανάγκης.
Ο μέσος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε στο 8,6% από 8,1% τον Μάιο και 1,9% τον Ιούνιο του 2021.
Ειδικά σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός εκτιμάται ότι έφθασε το 12%, όταν τον ίδιο μήνα πέρυσι βρισκόταν μόλις στο 0,6%. Μάλιστα, η χώρα μας φιγουράρει στη 2η θέση με την μεγαλύτερη μηνιαία αύξηση, πίσω μόνο από την Εσθονία.
Γιατί έχουμε πληθωρισμό άνω του μέσου ευρωπαϊκού όρου
Σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική:
- ο υψηλός βαθμός εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας από εισαγωγές αγαθών και ενέργειας,
- το αυξημένο μερίδιο του κόστους ενέργειας στις ελληνικές επιχειρήσεις ήδη πριν από την ενεργειακή κρίση,
- το μικρό μέσο μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων και
- τα ολιγοπωλιακά φαινόμενα σε αρκετούς κλάδους
επιτείνουν τα προβλήματα από την άνοδο των διεθνών τιμών ενέργειας και πρώτων υλών και οδηγούν σε πληθωρισμό άνω του μέσου όρου της Ευρωζώνης.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat, μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021 ο πληθωρισμός της Ελλάδας παρέμενε κάτω από τον μέσο όρο πληθωρισμού της Ευρωζώνης.
Ήδη από τον Ιανουάριο του 2022, πριν την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ελλάδα ξεπέρασε τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και έκτοτε ακολουθεί μια έντονα ανοδική πορεία διευρύνοντας διαρκώς την ψαλίδα με την Ευρωζώνη. Τον περασμένο Μάρτιο ο πληθωρισμός της Ελλάδας ήταν στο 8% έναντι 7,4% στην Ευρωζώνη, διαφορά 0,6 π.μ. Τον Ιούνιο η διαφορά έφτασε πλέον στις 3,4 π.μ.
Αποτυπώθηκε το νέο κύμα ανατιμήσεων από τις βιομηχανίες
Σε ό,τι αφορά στον περασμένο μήνα, αποτυπώθηκαν ουσιαστικά, τόσο οι υψηλότερες ενεργειακές τιμές, όσο και το νέο κύμα ανατιμήσεων που είχαν ανακοινώσει πολλές βιομηχανίες ότι θα περάσουν στον κλάδο τροφίμων-ποτών μέσα στον Ιούνιο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η πορεία των τιμών κάποιων τροφίμων που βρίσκονται στο βασικό καλάθι της νοικοκυράς, δηλαδή κρέατα, λαχανικά.
Ακρίβεια στα ράφια
Αισθητές βέβαια είναι οι μεγάλες ανατιμήσεις και σχεδόν σε όλα τα προϊόντα που έχουν περάσει από τις αρχές του χρόνου στα ράφια των super markets και αφορούν μεταξύ άλλων ψωμί και δημητριακά, διάφορα έλαια, γαλακτοκομικά, αλλαντικά, μακαρόνια, αυγά κ.ά.
Οι αυξήσεις τιμών σε επιλεγμένες κατηγορίες
- Έλαια και λίπη: 23,2%
- Γαλακτοκομικά & Αυγά: 14,1%
- Ψωμί & δημητριακά: 13,4%
- Καφές-κακάο-τσάι: 6,3%
- Νερό-αναψυκτικά-χυμοί: 5,6%
- Είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού: 7%
- Υαλικά-επιτραπέζια σκεύη & σκεύη οικιακής χρήσης: 8,8%
ΕΛΣΤΑΤ (Μάιος 2022), % σε ετήσια βάση
Διάχυση των ανατιμήσεων και στις Υπηρεσίες
Μάλιστα, τους τελευταίους μήνες φαίνεται πως οι οι αυξημένες τιμές της ενέργειας και των ειδών διατροφής διαχέονται πλέον και στις συνιστώσες του πυρήνα του πληθωρισμού, δηλαδή στις υπηρεσίες και στα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεταφορικό κόστος με αεροπλάνο και πλοίο έχει αυξηθεί σημαντικά με τον σχετικό Δείκτη Μαίου να δείχνει αύξηση 22,8% στη μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο και 17,7% με πλοίο, σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Ακόμη οι μέσες τιμές των ξενοδοχείων εμφανίζονται 22,2% υψηλότερες σε ετήσια βάση και η ψυχαγωγία σε κινηματογράφους και θέατρα κατά 13,9%.
Προοπτικές
Αναφορικά με τις μελλοντικές προοπτικές, η ΤτΕ εκτιμά ότι ο πληθωρισμός, βάσει του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή, αναμένεται να διαμορφωθεί σε 7,6% το 2022, κυρίως λόγω της ανοδικής πορείας των ενεργειακών αγαθών, αλλά και των ανατιμήσεων στα είδη διατροφής, ενώ θα αποκλιμακωθεί το 2023 (παραμένοντας ωστόσο στο 2,4%) και περαιτέρω το 2024.
Ο πυρήνας του πληθωρισμού θα είναι και αυτός υψηλός το 2022 και, παρότι θα αποκλιμακωθεί το 2023 και το 2024, θα παραμείνει σχετικά υψηλός, υπερβαίνοντας μάλιστα το γενικό δείκτη, λόγω της σταδιακής ενσωμάτωσης των έντονων πληθωριστικών πιέσεων του 2022 στον πυρήνα.
Θυμίζουμε ότι το υπουργείο Οικονομικών είναι πιο…αισιόδοξο, καθώς προβλέπει ότι ο πληθωρισμός θα ανέβει φέτος στο 5,6% έναντι αρχικής πρόβλεψης 0,8% στον προϋπολογισμό με σταδιακή αποκλιμάκωση στο 1,6% το 2023 και στο 1,7% το 2024 και το 2025.
