Το κρίσιμο στοίχημα για τις τράπεζες είναι όχι απλώς να μη δημιουργηθούν νέα «κόκκινα» δάνεια, αλλά να μη «χαλάσουν» και οι ρυθμίσεις, να μην αρχίσουν, δηλαδή, να αντιμετωπίζουν δυσκολίες αποπληρωμής δάνεια που μέχρι σήμερα εξυπηρετούνται κανονικά
Πλήρη εμπιστοσύνη στην ανθεκτικότητα των οικονομιών της Ευρωζώνης δηλώνει πως έχει το Eurogroup που έστειλε σαφές μήνυμα ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να περάσουν από τα γενικά στα στοχευμένα μέτρα που θα αφορούν μόνο ευάλωτους, με βάση τα δημοσιονομικά περιθώρια της κάθε χώρας που θα πρέπει να έχει στραμμένη την προσοχή της στη βιωσιμότητα του χρέους.
about:blank
Ωστόσο, τίθεται εν αμφιβόλω η ανθεκτικότητα των Ευρωπαίων πολιτών, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός θα παραμείνει, όπως όλα δείχνουν, για πολύ καιρό ακόμα και ο χειμώνας προμηνύεται… βαρύς, από όλες τις απόψεις.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, που το χρέος αγγίζει το 200% του ΑΕΠ, στελέχη της χρηματοπιστωτικής αγοράς έχουν αντιληφθεί εδώ και αρκετό καιρό ότι τα δύσκολα είναι μπροστά. Μπορεί να μην έχουμε δει μέχρι σήμερα κύμα νέων «κόκκινων» δανείων, ωστόσο, ο κίνδυνος ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί τους επόμενους μήνες δεν έχει απομακρυνθεί, καθώς οι αβεβαιότητες ενισχύονται.
Προς το παρόν το «ανάχωμα» των καταθέσεων αντέχει και νοικοκυριά και επιχειρήσεις πληρώνουν τις αυξημένες υποχρεώσεις τους «τρώγοντας από τα έτοιμα».
Οπως άλλωστε σημειώνει η Τράπεζα της Ελλάδας στην έκθεση Νομισματικής Πολιτικής (Ιούνιος 2022), η αύξηση του αποθέματος των τραπεζικών καταθέσεων την οποία προκάλεσαν διάφοροι οικονομικοί μηχανισμοί συνυφασμένοι με την πανδημία άρχισε να αντιστρέφεται το 2022. Και η εικόνα σε ό,τι αφορά τις καταθέσεις θα αρχίσει να αποκρυσταλλώνεται στο προσεχές διάστημα με βάσει τις αποπληρωμές της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.
Το στοίχημα για τις τράπεζες
Σε κάθε περίπτωση το κρίσιμο στοίχημα για τις τράπεζες είναι όχι απλώς να μη δημιουργηθούν νέα «κόκκινα» δάνεια, αλλά να μη «χαλάσουν» οι ρυθμίσεις δανείων -αυτό είναι ένα θέμα που απασχολεί έντονα και τους servicers- να μην αρχίσουν, δηλαδή, να αντιμετωπίζουν δυσκολίες αποπληρωμής δάνεια που μέχρι σήμερα εξυπηρετούνται κανονικά, με τα δάνεια αυξημένου κινδύνου να είναι αυτά που έχουν βγει από μορατόρια και προγράμματα στήριξης όπως το «Γέφυρα Ι» και το «Γέφυρα ΙΙ».
Επισημαίνεται ότι, από τα δάνεια ύψους περίπου 21,8 δισ. ευρώ υπό καθεστώς στήριξης το οποίο έχει αρθεί, περίπου 3,6 δισ. ευρώ είναι μη εξυπηρετούμενα (στοιχεία ΕΚΤ, Supervisory Banking Statistics, τέλος Δεκεμβρίου 2021).
Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το α’ τρίμηνο του 2022, αύξηση παρουσιάζουν τα δάνεια του σταδίου 2, τα δάνεια δηλαδή που βρίσκονται στην …επικίνδυνη ζώνη και μάλιστα χωρίς να έχουν αποτυπωθεί οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία καθώς τα στοιχεία της ΕΚΤ αφορούν την το α’ τρίμηνο του 2022. Ειδικότερα, έφτασαν τα 1.311 δισ. ευρώ και αντιπροσωπεύουν το 9,28% των συνολικών δανείων από 9,14% το τέταρτο τρίμηνο του 2021 (1.261 δις ευρώ).
Δάνεια σε… stage 2
Στην Ελλάδα στο στάδιο 2 (stage 2) βρίσκεται το 12,98% (20,5 δισ. ευρώ) των συνολικών δανείων έναντι 12,89% το δ’ τρίμηνο του 2021 και 12,78% ένα χρόνο πριν.
Ανοδική είναι η τάση και σε χώρες που δεν βρίσκονται υπό συνεχή δημοσιονομική πίεση μια και πλέον δεκαετία, λόγω διαδοχικών κρίσεων.
Στη Γερμανία, για παράδειγμα, τα δάνεια stage 2 αντιπροσωπεύουν το 9,17% του συνόλου και η ανοδική πορεία ξεκίνησε από το τέλος του 2021 (γ’ τρίμηνο του 2021 ήταν στο 8,47% και αυξήθηκαν σε 8,97% στο δ’ τρίμηνο).
Στην Ολλανδία από 5,83% στο τελευταίο τρίμηνο του 2021 αυξήθηκαν στο 7,13% και στο Βέλγιο αντίστοιχα από 11,43% στο 12,30%.
Το «καμπανάκι» έκρουσε την προηγούμενη εβδομάδα μιλώντας στο συνέδριο του Συνδέσμου Ευρωπαϊκών Τραπεζών, ο επικεφαλής του SSM, Andrea Enria. Χαρακτήρισε σε γενικές γραμμές θετικά ως προς την κερδοφορία τα αποτελέσματα του α’ τριμήνου του τραπεζικού τομέα και επιβεβαίωσαν την ανθεκτικότητα των τραπεζών όμως «σημειώθηκε άνοδο στις χρεοκοπίες τόσο των επιχειρήσεων όσο και των νοικοκυριών, μια αύξηση στα δάνεια που ταξινομήθηκαν ως υποαποδοτικά (ή στο στάδιο 2 στη λογιστική ορολογία) ενώ είχαμε και μια αύξηση στο κόστος κινδύνου των τραπεζών πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα, αντανακλώντας την αυξημένη αβεβαιότητα και πιθανή υλοποίηση των τρωτών σημείων που συσσωρεύτηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας».
Δείκτης NPL
Σε ό,τι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (άνω των 90 ημερών) η Ελλάδα διατηρεί τον τίτλο της «κόκκινης πρωταθλήτριας» με δείκτη ΝPL στο 6,75% (14,62 δισ, ευρώ) όταν ο μέσος όρος του ευρωσυστήματος διαμορφώθηκε στο 1,95%, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από από το β’ τρίμηνο του 2015 όταν δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά τραπεζικά στατιστικά στοιχεία.
