Από τότε που η Ρωσία μείωσε τις ροές φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1 κατά 60% στις 14 Ιουνίου, οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη εκτοξεύτηκαν. Υπό κανονικό ρυθμό κατανάλωσης τους επόμενους 12 μήνες, το πρόσθετο κόστος που συνεπάγονται οι νέες τιμές προθεσμιακών συμβολαίων σε σχέση με αυτές στις αρχές Ιουνίου ανέρχεται σε 220 δισ. ευρώ, ποσόν που αντιστοιχεί στο 1,5% του ΑΕΠ της Ε.Ε. το 2021 και στο 3% της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Η συζήτηση στο εσωτερικό της Γερμανίας σχετικά με τα προγράμματα διάσωσης για τους προμηθευτές φυσικού αερίου και τις αλλαγές στους κανονισμούς, που θα επέτρεπαν στους προμηθευτές να μετακυλίσουν άμεσα τις αυξήσεις στους πελάτες τους, ακόμα κι αν οι συμβάσεις προμήθειας ορίζουν ακόμη χαμηλότερη τιμή, δίνει μία γενικότερη εικόνα για όσα επίκεινται.
Πρώτον, οι κυβερνήσεις θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο απρόσκοπτη τη ροή του φυσικού αερίου προς τους τελικούς χρήστες. Δεύτερον, αν και οι παρεμβάσεις μπορούν να επιβραδύνουν τον ρυθμό, με τον οποίο οι υψηλότερες τιμές πλήττουν τους καταναλωτές, δεν μετριάζουν το κόστος. Απλώς μεταφέρουν μέρος του βάρους από τους καταναλωτές στους σημερινούς και μελλοντικούς φορολογουμένους.
Το καλοκαίρι είναι η εποχή προετοιμασίας για τον χειμώνα. Μέχρι τα μέσα Ιουνίου η Ε.Ε. και η Γερμανία ήταν σε καλό δρόμο για να επιτύχουν τους στόχους τους για πλήρωση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου κατά 80% (Ε.Ε.) ή 90% (Γερμανία) έως την 1η Νοεμβρίου. Εάν το κατορθώσουν θα μπορούσαν πιθανώς να περάσουν την επόμενη περίοδο χαμηλών θερμοκρασιών, χωρίς να χρειάζεται να μεριμνήσουν για τις προμήθειες φυσικού αερίου, ακόμα κι αν η Ρωσία σταματούσε όλες τις εξαγωγές κάποια στιγμή στη διάρκεια του χειμώνα.
Σύμφωνα με το πρώτο μας σενάριο, η Ρωσία θα διατηρήσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη με τον τρέχοντα μειωμένο ρυθμό μετά το προγραμματισμένο κλείσιμο συντήρησης του Nord Stream 1 από τις 11 έως τις 24 Ιουλίου. Εάν ναι, η Ε.Ε. θα μπορούσε να περάσει τoν χειμώνα με υψηλές τιμές μεν, χωρίς σοβαρό πρόβλημα εφοδιασμού δε. Στο δεύτερο σενάριο η Ρωσία δεν αποκαθιστά τις πωλήσεις και η Ε.Ε. θα έχει άδειες αποθήκες στα τέλη του χειμώνα. Πιθανότατα εκ των προτέρων θα μπει δελτίο διανομής αερίου.
Τέλος, στο τρίτο σενάριο η Ρωσία κλείνει και τους άλλους αγωγούς της προς την Ευρώπη στα τέλη Ιουλίου. Σε περίπτωση εκτεταμένης διακοπής αερίου, θα περιμέναμε το πραγματικό ΑΕΠ της Ευρωζώνης στις αρχές του 2023 να μειωθεί ακόμη περισσότερο από τις τρέχουσες προβλέψεις μας κατά 1,5% -2% και κατά 2,5%-3% για την έντονα εκτεθειμένη Γερμανία.
* Οι κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ και Σάλομον Φίντλερ είναι οικονομολόγοι της Berenberg Βank.
