Τι περιλαμβάνουν οι διατάξεις του νομοσχεδίου
Ένα …πολυσυλλεκτικό νομοσχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει διατάξεις που αγγίζουν μια τεράστια γκάμα θεμάτων _ από τη ρύθμιση ενεργειακών ζητημάτων (π.χ. το πλαίσιο για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα) μέχρι διατάξεις για χωροταξικά, πολεοδομικά, δασικά και άλλα περιβαλλοντικά ζητήματα _ ετέθη από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) σε ολιγοήμερη διαβούλευση. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι στους …διαδρόμους του υπουργείου, τού είχαν κολλήσει το παρατσούκλι «ερανιστικό» _ εκ του «δώστε ό,τι (ρύθμιση) προαιρείσθε» _ καθώς πέρασε από τα γραφεία όλων των στελεχών και διευθύνσεων για να συμπεριλάβουν διατάξεις που θεωρούσαν, για διάφορους λόγους, επείγουσες.
Ρυθμίσεις στα πρόστιμα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
Ανάμεσα σε αυτές, περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που μειώνουν τα ελάχιστα προβλεπόμενα πρόστιμα πολλών μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ειδικότερα, προτείνεται να κατανέμονται, ανάλογα με την κατηγορία της παράβασης, ως εξής:
α) για τις παραβάσεις χαμηλής σοβαρότητας, το πρόστιμο δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το 0,5% επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης, βάσει του κύκλου εργασιών της τελευταίας υποβληθείσας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και θα κυμαίνεται από 500 έως και 50.000 ευρώ,
β) για τις παραβάσεις μέτριας σοβαρότητας, το πρόστιμο δεν θα υπερβαίνει το 1,5%, επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης και θα κυμαίνεται από 1.000 ευρώ (σημαντικά χαμηλότερα από σήμερα που ξεκινά από τα 10.000 ευρώ) έως και 200.000 ευρώ,
γ) για τις παραβάσεις σημαντικής σοβαρότητας, το πρόστιμο δεν θα υπερβαίνει το 6%, επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης και θα κυμαίνεται από 4.000 ευρώ (σήμερα ορίζεται στις 40.000 ευρώ κατ΄ ελάχιστον) έως και 800.000 ευρώ,
δ) για τις παραβάσεις πολύ σημαντικής σοβαρότητας, το πρόστιμο δεν θα υπερβαίνει το 10% , επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης και θα κυμαίνεται από 10.000 ευρώ (σήμερα ξεκινά από 100.000 ευρώ) έως και 5.000.000 ευρώ.
Επίσης, προβλέπεται ότι αν η διοικητική παράβαση συνίσταται στην έλλειψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (διαδικασία αδειοδότησης ενός έργου με υπεύθυνη δήλωση του κατασκευαστή ότι θα τηρήσει την περιβαλλοντική νομοθεσία) επιβάλλεται πρόστιμο 2%, επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης, το οποίο, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 1.000 ευρώ.
Σε περίπτωση υποτροπής, τα ποσοστά επί του συνολικού κύκλου εργασιών θα διπλασιάζονται. Επισημαίνεται ότι το κριτήριο του ποσοστού επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης δεν θα εφαρμόζεται σε έργα και δραστηριότητες που δεν έχουν οικονομικό χαρακτήρα.
Αν μια επιχείρηση ή δραστηριότητα προκαλεί ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος που κατατάσσεται στις «πολύ σημαντικές» παραβάσεις, μπορεί να επιβληθεί προσωρινή απαγόρευση της λειτουργίας της μέχρις ότου ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Ο αρμόδιος περιφερειάρχης θα μπορεί να επιβάλει και οριστική διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης, αν η επιχείρηση ή η δραστηριότητα παραλείπει να συμμορφωθεί προς τα μέτρα που υποδεικνύονται ή αν η λήψη αποτελεσματικών μέτρων είναι ανέφικτη.
Με την πράξη επιβολής της προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας επιβάλλεται και πρόστιμο το οποίο ισούται με το διπλάσιο των ημερήσιων ακαθάριστων εσόδων λειτουργίας _ ήτοι των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων αναγομένων ανά ημέρα λειτουργίας _ και ανέρχεται κατ’ ελάχιστον σε 500 ευρώ για κάθε ημέρα παράβασης της απαγόρευσης.
Πολεοδομικές και περιβαλλοντικές ρυθμίσεις
Στο νομοσχέδιο προωθείται ρύθμιση ώστε ποσά από το Πράσινο Ταμείο που προορίζονται για τις δράσεις του ευρωπαϊκού projectτων «100 ενεργειακά ουδέτερων και έξυπνων πόλεων» να εξαιρούνται από το όριο που είχε τεθεί και ισχύει για τους πόρους του Ταμείου (βάσει του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής). Να σημειωθεί ότι εδώ και μια δεκαετία μόνο τα 2,5% των διαθεσίμων του κατά το τέλος του προηγούμενου έτους, μπορεί να …ξοδέψει το Ταμείο για τους σκοπούς του. Τα υπόλοιπα εξαφανίζονται στη «μαύρη τρύπα» του κρατικού προϋπολογισμού.
Επίσης, με άλλη νομοθετική πρωτοβουλία προτείνεται να επιτρέπονται οι εξορυκτικές δραστηριότητες στις ζώνες προστασίας της φύσης (Β’ ζώνη) και σε ζώνες διατήρησης οικοτόπων. Ακόμη, προωθείται δυνατότητα τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων, με πιο συνοπτικές διαδικασίες για στρατηγικές επενδύσεις, επενδύσεις επί δημοσίων ακινήτων, τουριστικούς λιμένες και επιχειρηματικά πάρκα.
Επιπλέον, μεταξύ άλλων, στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται τα εξής:
– Δίνεται _ κατά παρέκκλιση των πολεοδομικών διατάξεων _ η δυνατότητα έκδοσης των αναγκαίων οικοδομικών αδειών για την εγκατάσταση Κέντρων Υψηλής Τάσης (ΚΥΤ).
— Παρατείνονται για δύο χρόνια, δηλαδή έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, οι οικοδομικές άδειες, άδειες δόμησης ή αναθεωρήσεις που εκδόθηκαν για την κατασκευή σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ (βάσει των παρ. 5 και 6 του άρθρου 50 του ν. 4495/2017), καθώς και όσες εκδόθηκαν έως την 30ή Δεκεμβρίου 2020.
– Διευκρινίζεται ότι υφίσταται η δυνατότητα μικρά υδατορέματα, όταν απαιτείται οριοθέτηση, να οριοθετούνται προσωρινά στις περιπτώσεις που εκδίδεται οικοδομική άδεια ή πραγματοποιούνται έργα διευθέτησης.
– Αποσαφηνίζεται η δυνατότητα παρέκκλισης της κάλυψης έως του ποσοστού 30% για γεωργοκτηνοτροφικά, γεωργοπτηνοτροφικά κτίρια και κτίρια υδατοκαλλιεργειών.
– Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα μπορεί να δίδεται καθ` ύψος υπέρβαση για την ανέγερση ιερών ναών της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Κρήτης.
– Παρέχεται η δυνατότητα να γίνει χρήση των χώρων των ανθοπωλείων της Βουλής των Ελλήνων ως εκθετήριο κατάστημα, σε ποσοστό έως 70% του συνολικού κτίσματος
-Ακίνητα ιδιοκτησίας του Δημοσίου που βρίσκονται ή πρόκειται να υπαχθούν σε καθεστώς παραχώρησης για τουλάχιστον 30 έτη κατά χρήση για αναπτυξιακούς, βιομηχανικούς και κτηνοτροφικούς σκοπούς δύναται, σε περίπτωση που παραχωρούνται σε ιδιοκτήτη όμορου ακινήτου, να λογίζονται ως ενιαία έκταση με το όμορο ακίνητο.
– Ομορα γήπεδα ή οικόπεδα σε περιοχές με βιομηχανική χρήση που ανήκουν στον ίδιο ιδιοκτήτη ή έχουν μισθωθεί με μακροχρόνια μίσθωση από τον ίδιο μισθωτή, θα μπορούν να θεωρούνται ενιαία έκταση ώστε να εφαρμόζονται οι ισχύοντες στην περιοχή, για τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις, όροι δόμησης, για το σύνολο της έκτασης.
– Δίνεται παράταση προθεσμίας εκσυγχρονισμού και κτιριακής επέκτασης κτιρίων και εγκαταστάσεων. Η προτεινόμενη επέκταση του χρονικού ορίου έως την 31η Δεκεμβρίου 2023 (είχε λήξει στις 30.9.2021) για τον εκσυγχρονισμό και την κτιριακή επέκταση, κατά παρέκκλιση των όρων δόμησης, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση «δύναται, ενόψει των υφιστάμενων συγκυριών, να αποτελέσει εχέγγυο για την ολοκλήρωση σημαντικών επενδυτικών, αλλά και άλλων έργων, τα οποία είναι κρίσιμα για την τόνωση της ανάπτυξης της οικονομίας».
– Δίνεται παράταση για την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού στο Μάτι έως τον Νοέμβριο.
Διευκολύνσεις για εγκατάσταση ΑΠΕ
Εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας καθώς και τα συνοδά έργα και κατασκευές που εξυπηρετούν τη λειτουργία τους και την πρόσβαση σε αυτές, οι οποίες εγκαταστάθηκαν σε δάση, δασικές εκτάσεις και δημόσιες εκτάσεις, μέχρι την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου νόμου, χωρίς άδεια της δασικής υπηρεσίας, εφόσον είχαν καταθέσει εμπρόθεσμα σχετική αίτηση εκκίνησης της διαδικασίας στην οικεία Δασική Υπηρεσία, θα μπορούν να πάρουν έως την 30η Ιουνίου 2023 την έγκριση επέμβασης. Έως τότε αναστέλλεται η ισχύς των διοικητικών πράξεων αποβολής, επιβολής προστίμων κατεδάφισης, που τυχόν έχουν εκδοθεί και οι πράξεις αυτές ανακαλούνται από τη δασική υπηρεσία, εφόσον εκδοθεί η απόφαση έγκρισης επέμβασης.
Επίσης, προτείνεται απαλλαγή από την υποχρέωση λήψης άδειας Περιφερειάρχη για μισθώσεις με σκοπό τη διάνοιξη δρόμων, εγκατάσταση εξοπλισμών ή εκτέλεση επενδύσεων ή έργων. Αφορά ακίνητα των περιοχών που καλύπτουν τους ορεινούς όγκους Καμβουνίων, Πιερίων, Ολύμπου, Βερμίου, Δυσσόρου, Βερτίσκου, Κερδυλλίων, Μενικίου, Παγγαίου και Ορέων Λεκάνης καθώς και σε περιοχές της Κρήτης. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, «η απαίτηση χορήγησης στους ενδιαφερόμενους επενδυτές άδειας του πρώην Νομάρχη (νυν Περιφερειάρχη) καθιστά ιδιαίτερα γραφειοκρατική και αργή τη διαδικασία εγκατάστασης σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και αυτό, δίχως ουσιαστικό δικαιολογητικό λόγο». Προς άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων και αγκυλώσεων, και με δεδομένο πως χορηγείται θετική γνωμοδότηση από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ) στο πλαίσιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων, με το προτεινόμενο άρθρο καταργείται αυτή η υποχρέωση για τις μισθώσεις και τις εργασίες που απαιτούνται για την υλοποίηση έργων ΑΠΕ στις συγκεκριμένες περιοχές.
Χρηματοδότηση έργων υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου
Επίσης καθορίζονται οι όροι της χρηματοδότησης, από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, έργων υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, καθώς και της διαδικασίας καταβολής της στους φορείς που υλοποιούν τα σχετικά έργα, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία χρηματοδότησης. Ειδικότερα, αφορά τα έργα και τις υποδομές δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας που υλοποιούνται από τον Διαχειριστή του Δικτύου (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ) καθώς και δικτύων διανομής φυσικού αερίου που περιλαμβάνονται στα προγράμματα ανάπτυξης των διαχειριστών δικτύων διανομής φυσικού αερίου(ΔΕΣΦΑ, ΔΕΠΑ Υποδομών), καθώς και μεμονωμένες ενισχύσεις ή επιχορηγήσεις για έργα υποδομών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου που έχουν τον χαρακτήρα φυσικού μονοπωλίου.
Ακόμη, αίρεται η υποχρέωση λήψης προηγούμενης έγγραφης άδειας από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής επί κατασκευών δικτύων υποδομής και εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας που διαθέτουν τις απαιτούμενες μελέτες της αρμόδιας υπηρεσίας δόμησης και απλοποιείται η εκτέλεση κρίσιμων έργων ανάπτυξης στο διασυνδεδεμένο σύστημα και έργων μείζονος σημασίας για την επίτευξη βασικών στόχων στο πεδίο της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. διείσδυση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, smart metering, ηλεκτροκίνηση).
Ποιο είναι το ετήσιο τέλος για τις ΑΠΕ
Ειδικότερα, για το ετήσιο ειδικό τέλος για τους σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τους υβριδικούς σταθμούς προβλέπεται:
α) 2 €/MWh παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας που εγχέεται στο διασυνδεδεμένο σύστημα ή δίκτυο (και των Mη Διασυνδεδεμένων Νησιών) για όσες ΑΠΕ και υβριδικά δεν έχουν συνάψει Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης, ή σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, ή δεν έχουν επιλεγεί για ένταξη σε καθεστώς λειτουργικής ενίσχυσης μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών.
β) 3% επί της Τιμής Αναφοράς για την εγχεόμενη ηλεκτρική ενέργεια στο δίκτυο για σταθμούς που έχουν συνάψει σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης ή πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας ή έχουν επιλεγεί για ένταξη σε καθεστώς λειτουργικής ενίσχυσης μέσω διαγωνισμών, καθώς και ειδικά για σταθμούς που συνάπτουν Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης, εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών
γ) για σταθμούς που έχουν συνάψει σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας ή αντίστοιχη σύμβαση αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας (του άρθρου 12 του ν. 3468/2006, ή προ του ν. 3468/2006), το ειδικό τέλος αντιστοιχεί σε ποσοστό 3% επί των εσόδων προ Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, από την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας.
Δεν επιβαρύνονται με ειδικό τέλος, σταθμοί ΑΠΕ που εγκαθίστανται σε κτίρια, ανεξαρτήτως ισχύος, που εγκαθίστανται από αυτοπαραγωγούς, φωτοβολταικοί σταθμοί με εγκατεστημένη ισχύ μικρότερη του 1 MW, φωτοβολταικοί σταθμοί οι οποίοι, κατά την έναρξη ισχύος των νέων ρυθμίσεων, έχουν ήδη συνάψει σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης ή πώλησης ή έχουν επιλεγεί για ένταξη σε καθεστώς ενίσχυσης μέσω διαγωνισμού, πλην των φωτοβολταικών σταθμών που λαμβάνουν Λειτουργική Ενίσχυση με βάση τον ν. 4414/2016, ύστερα από συμμετοχή τους σε κοινή ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών.
