Αναδρομικά-Συντάξεις: Τα 4 σενάρια για την καταβολή τους [πίνακες για δημόσιο και ιδιωτικό τομέα]

Κώστας Κατίκος

Συντάξεις-Αναδρομικά: Πληρωμή αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους εξετάζει η κυβέρνηση μέσα από εναλλακτικά σενάρια που περιλαμβάνουν τις δόσεις, την καταβολή ενός εφάπαξ ποσού σε όσους δεν έχουν κάνει αγωγές, αλλά και τον συμψηφισμό αναδρομικών με την προσωπική διαφορά που θεωρείται «σκιώδης μείωση» στις συντάξεις.

Μετά τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (1403-07/2022) και τα «πίσω-μπρος» που έκανε η κυβέρνηση λέγοντας στην αρχή ότι δικαιούνται αναδρομικά μόνον όσοι έχουν κάνει αγωγές και συμπληρώνοντας στη συνέχεια ένα «ίσως» για το αν θα πρέπει να επιστραφούν και σε όσους δεν έκαναν αγωγή, στα συναρμόδια υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών συζητούνται διάφορα σενάρια με κοινό παρονομαστή «να βγαίνει το κόστος» για τα αναδρομικά. Ανάμεσα στα εναλλακτικά σενάρια που εξετάζονται είναι και τα εξής:

1 Αναδρομικά σε όλους με ετήσιες δόσεις από το 2023. Κόστος 2,3 δισ. ευρώ. Οι μεν συνταξιούχοι Ταμείων του ιδιωτικού τομέα (2 εκατ. δικαιούχοι) θα πάρουν επιστροφές μειώσεων 11 μηνών από τις επικουρικές και τα Δώρα, με κόστος 1,9 δισ. ευρώ, οι δε του Δημοσίου (500.000 δικαιούχοι) θα πάρουν αναδρομικά 24 μηνών από την ΕΑΣ με ένα ποσό της τάξης των 400 εκατ. ευρώ. Οι δόσεις μπορεί να είναι και 3 χρόνια, δηλαδή 2023, 2024 και 2025.

2 Αναδρομικά σε συνταξιούχους Ταμείων ιδιωτικού τομέα που έχουν κάνει αγωγές έως τις 31/07/2020 και αναγνωρίζονται ότι έχουν έννομο συμφέρον να πάρουν τα χρήματα που διεκδικούν με τις αποφάσεις 1403-07 του ΣτΕ. Σε αυτήν την περίπτωση το πακέτο πληρωμών πέφτει στα 400 με 500 εκατ. ευρώ, καθώς αγωγές έχουν κάνει 350.000 έως 400.000 συνταξιούχοι για επιστροφές μειώσεων 11 μηνών σε επικουρικές συντάξεις και Δώρα.

3 Να δοθεί ένα εφάπαξ ποσό 500-600 ευρώ έναντι αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους (με ή χωρίς αγωγές) και να πληρωθεί το υπόλοιπο των αναδρομικών πάνω από τα 500-600 ευρώ σε όσους έχουν αγωγές και δικαιώνουν οι αποφάσεις του ΣτΕ.

4 Να εξεταστεί το θέμα του συμψηφισμού αναδρομικών με την προσωπική διαφορά. Αυτό το σενάριο μπορεί να αποδειχθεί αμοιβαία ωφέλιμο για την κυβέρνηση και τους συνταξιούχους, καθώς περί το 1 εκατ. συνταξιούχοι που έχουν συμπλήρωμα προσωπικής διαφοράς θα το μετατρέψουν σε κανονική σύνταξη, αλλά θα ξεχάσουν τα αναδρομικά. Οσοι έχουν και αγωγές ενδεχομένως να πάρουν τυχόν υπόλοιπο αναδρομικών που θα προκύψει μετά τον συμψηφισμό με την προσωπική διαφορά. Οσοι δεν έχουν προσωπική διαφορά, και πολύ περισσότερο όσοι λαμβάνουν προσωπική διαφορά με αύξηση, θα πάρουν και τα αναδρομικά εφόσον έχουν κάνει αγωγές. Με το σχέδιο συμψηφισμού αναδρομικών και προσωπικής διαφοράς, το κόστος πέφτει πολύ χαμηλά, ίσως και κάτω από 200 εκατ. ευρώ, αλλά βγαίνουν όλοι κερδισμένοι. Η κυβέρνηση καθαρίζει χωρίς να εκτροχιάσει τα οικονομικά και οι συνταξιούχοι παίρνουν αυτό που τους καίει περισσότερο, που είναι η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς που θεσπίστηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου και αποτελεί μια «οιονεί μείωση» σύνταξης. Το κέρδος για τους συνταξιούχους θα είναι επίσης ότι με έναν συμψηφισμό αναδρομικών και προσωπικής διαφοράς θα πάρουν και τις αυξήσεις που ξεπαγώνουν από το 2023, τις οποίες είχαν ξεγράψει επειδή θα συμψηφίζονταν με την προσωπική διαφορά.

Πώς το ΣτΕ άνοιξε… παράθυρο για «αναδρομικά σε όλους»

Το ΣτΕ δικαίωσε για τα αναδρομικά τους συνταξιούχους που άσκησαν προσφυγές έως τις 31/07/2020, για τις αντισυνταγματικές μειώσεις σε επικουρικές και Δώρα, από τους νόμους 4051 και 4093 του 2012, αφήνοντας στην κυβέρνηση την πολιτική απόφαση για το αν και με ποιους όρους θα μπορούσαν να πάρουν τα ίδια αναδρομικά και οι συνταξιούχοι που δεν άσκησαν αγωγές.

Εδώ είναι και το «κλειδί» που ανοίγει παράθυρο για αναδρομικά σε όλους, καθώς το ΣτΕ αναφέρει ότι από παράλειψη του νομοθέτη να προβλέψει την καταβολή των αναδρομικών για επικουρικές και Δώρα, προσέφυγαν οι συνταξιούχοι στα δικαστήρια για να τα διεκδικήσουν. Λέει ουσιαστικά ότι θα έπρεπε εξαρχής τα αναδρομικά που πληρώθηκαν το 2020 να έχουν και το 11μηνο για επικουρικές και Δώρα.

Οι συνταξιούχοι που δεν προσέφυγαν δεν είναι μόνο γιατί δεν ήθελαν ή δεν είχαν την προνοητικότητα ή και τα χρήματα για να προσφύγουν στα δικαστήρια, αλλά στην απόφασή τους να μη διεκδικήσουν αναδρομικά που θα έπρεπε να πληρωθούν συνέβαλαν και οι διαβεβαιώσεις της Πολιτείας από στελέχη της προηγούμενης αλλά και της παρούσας κυβέρνησης ότι δεν χρειάζεται να τρέχουν στα δικαστήρια και ότι η όποια ρύθμιση για τα αναδρομικά θα τους αφορά όλους.

Η ρύθμιση που θα τους αφορούσε όλους ήταν αυτή για τα αναδρομικά που πληρώθηκαν το 2020 με το 11μηνο των επιστροφών για τις αντισυνταγματικές μειώσεις στις κύριες συντάξεις, χωρίς να περιλαμβάνονται οι επιστροφές για επικουρικές και Δώρα που θα έπρεπε να είναι στο ίδιο πακέτο πληρωμών όπως ξεκαθαρίζει το ΣτΕ στις καινούργιες αποφάσεις του (1403-07/2022).

Το μικτό και το καθαρό ποσό για επικουρικές και ΕΑΣ

Το τελικό κόστος των αναδρομικών στην περίπτωση που επιλεγεί το σενάριο των πληρωμών και όχι του συμψηφισμού με τις προσωπικές διαφορές συντάξεων θα είναι μικρότερο για την κυβέρνηση, γιατί θα παρακρατηθεί ένα 6% για ασθένεια και ένα 20% ως φόρος. Αυτό σημαίνει ότι τα 2,3 δισ. ευρώ μικτά αναδρομικά θα είναι περίπου 1,7 δισ. ευρώ καθαρά στην τσέπη των συνταξιούχων.

» Για παράδειγμα στα αναδρομικά των επικουρικών:

1 Συνταξιούχος ΙΚΑ με αναδρομικά 11μήνου από μειώσεις επικουρικής και Δώρα δικαιούται 1.947 ευρώ μικτά. Μετά την κράτηση 6% για ασθένεια το ποσό διαμορφώνεται στα 1.830 ευρώ και με φόρο 20% θα πάρει 1.464 ευρώ.

2 Συνταξιούχος Δημοσίου που δικαιούται αναδρομικά 2.312 ευρώ μικτά, μετά την κράτηση 6% για ασθένεια το ποσό διαμορφώνεται στα 2.173 ευρώ και με φόρο 20% θα πάρει 1.738 ευρώ.

3 Συνταξιούχος από Ταμείο ΔΕΚΟ με αναδρομικά 11μήνου από μειώσεις επικουρικής και Δώρα δικαιούται 4.103 ευρώ μικτά. Μετά την κράτηση 6% για ασθένεια το ποσό διαμορφώνεται στα 3.856 ευρώ και με φόρο 20% θα πάρει 3.085 ευρώ.

Αντίστοιχες κρατήσεις θα έχουν και τα αναδρομικά ΕΑΣ για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.

» Σύμφωνα με τους πίνακες που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής:

1 Συνταξιούχος Δημοσίου με μικτή σύνταξη 3.500 ευρώ δικαιούται μικτά αναδρομικά 10.920 ευρώ από την ΕΑΣ, που μετά τις κρατήσεις κατεβαίνουν στις 8.212 ευρώ.

2 Συνταξιούχος Δημοσίου με μικτή σύνταξη 2.600 ευρώ δικαιούται αναδρομικά 5.616 ευρώ από την ΕΑΣ, που μετά τις κρατήσεις κατεβαίνουν στις 4.223 ευρώ.

3 Συνταξιούχος Δημοσίου με μικτή σύνταξη 1.675 ευρώ δικαιούται αναδρομικά 1.206 ευρώ από την ΕΑΣ, που μετά τις κρατήσεις κατεβαίνουν στα 907 ευρώ.

TA ANAΔΡΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΓΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΑΝΑ ΤΑΜΕΙΟ

Επικουρική σύνταξη σήμερα (προ φόρου)	Μειώσεις 11 μηνών που επιστρέφονται	Σύνολο αναδρομικών 11μήνου με Δώρα	Ποσό αναδρομικών μετά τις κρατήσεις (*)
Νόμου 4051/12	Νόμου 4093/12
Συνταξιούχοι ΙΚΑ
276	948	379	1.947	1.464
245	841	336	1.728	1.299
225	771	308	1.583	1.190
215	699	140	1.321	993
205	665	133	1.258	946
193	443	125	1.002	754
187	270	122	813	611
171	247	111	743	559
Συνταξιούχοι Δημοσίου
328	1.125	450	2.312	1.739
308	1.056	422	2.169	1.631
273	936	375	1.924	1.447
252	865	346	1.778	1.337
234	803	321	1.649	1.240
215	738	295	1.517	1.141
205	666	133	1.259	947
172	818	112	1.317	990
Συνταξιούχοι ΔΕΚΟ-τραπεζών και ΕΤΑΤ
447	1.723	1.378	4.103	3.085
361	1.311	786	2.908	2.187
326	1.119	448	2.299	1.729
274	941	376	1.933	1.454
249	855	342	1.756	1.321
238	815	326	1.675	1.260
224	767	307	1.575	1.184
212	726	290	1.491	1.121
Συνταξιούχοι επικουρικών ταμείων ιδ. τομέα (δικηγόρων, εμποροϋπαλλήλων, αρτοποιών, υπαλλήλων εταιριών τροφίμων κ.ά.)
317	1.086	435	2.232	1.678
268	918	367	1.885	1.418
254	869	348	1.786	1.343
242	830	332	1.705	1.282
228	781	313	1.606	1.208
216	740	296	1.521	1.144
213	691	138	1.307	983
172	818	112	1.317	990

Συνταξιούχοι ΝΑΤ (επιστροφή μόνο μείωσης ν. 4093)

Επικουρική σύνταξη σήμερα (προ φόρου)	Μείωση νόμου 4093/12	Σύνολο αναδρομικών 11μήνου με Δώρα	Ποσό αναδρομικών μετά τις κρατήσεις (*)
424	923	1.875	1.410
397	865	1.757	1.321
370	806	1.636	1.230
362	496	1.308	984
331	455	1.198	901
300	412	1.086	817
268	368	970	729
241	330	870	654

(*) Κρατήσεις: Ασθένειας 6%, φόρος 20%.

ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ ΔΩΡΩΝ ΧΑΜΗΛΟΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 1.000 ΕΥΡΩ

Κύρια σύνταξη	Επικουρική	Αθροισμα	Αναδρομικά Δώρων (*)
600	105	705	810
680	135	815	950
760	145	905	1.050
810	160	970	1.120

(*) Στις κύριες συντάξεις το Δώρο είναι μια μηνιαία σύνταξη με πλαφόν τα 800 ευρώ. Στις επικουρικές τα Δώρα είναι δύο μηνιαίες συντάξεις.

ΤΑ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΑΣ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ (ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΙ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΙ, ΓΙΑΤΡΟΙ, ΑΠΟΣΤΡΑΤΟΙ, ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ)

Αρχική κύρια σύνταξη (μικτά)	Σύνταξη προ φόρου	Μηνιαία κράτηση ΕΑΣ	Αναδρομικά ΕΑΣ 24 μηνών	Αναδρομικά μετά τις κρατήσεις (*)
3.500	1.888	455	10.920	8.212
3.425	1.854	445	10.686	8.036
3.350	1.819	436	10.452	7.860
3.275	1.896	426	10.218	7.684
3.200	1.877	384	9.216	6.930
3.195	1.875	383	9.202	6.920
3.005	1.781	361	8.654	6.508
2.910	1.734	349	8.381	6.303
2.530	1.588	228	5.465	4.110
2.435	1.540	219	5.260	3.956
2.340	1.491	211	5.054	3.801
2.245	1.468	157	3.772	2.837
2.150	1.418	151	3.612	2.716
2.055	1.368	144	3.452	2.596
1.990	1.346	119	2.866	2.155
1.925	1.311	116	2.772	2.085
1.860	1.277	112	2.678	2.014
1.795	1.316	108	2.585	1.944
1.730	1.279	104	2.491	1.873
1.665	1.273	50	1.199	902
1.600	1.235	48	1.152	866
1.535	1.197	46	1.105	831
1.470	1.160	44	1.058	796
1.425	1.144	25	600	451

(*) Κράτηση για ασθένεια 6% και φόρο 20%.