Η ψηφιακή πλατφόρμα αναμένεται να ανοίξει σε πρώτη φάση για την υποδοχή δηλώσεων πολιτών, πιθανώς στις αρχές Σεπτεμβρίου, ενώ θα παραμείνει σε εκκρεμότητα για λίγες εβδομάδες η σύνδεσή της με τις δασικές υπηρεσίες
Την τακτική του… «σπεύδε βραδέως» ακολουθεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ως προς την έναρξη λειτουργίας της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τη δήλωση αυθαιρέτων εντός δασικών εκτάσεων. Η ειδική πύλη, η οποία είχε προβλεφθεί προ διετίας (ν. 4685/2020) και θα τη διαχειρίζεται το Ελληνικό Κτηματολόγιο, ακόμη δεν έχει …ανοίξει και σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία σε δύο χρόνους.
Εξαιτίας τεχνικών προβλημάτων, σε πρώτη φάση το ΥΠΕΝ θα δώσει το… σήμα εντός των επόμενων ημερών, το αργότερο στις αρχές Σεπτεμβρίου, ώστε να ξεκινήσει να υποδέχεται τις δηλώσεις των πολιτών. Ωστόσο, η ψηφιακή πλατφόρμα δεν θα μπορέσει να συνδεθεί άμεσα με τις δασικές υπηρεσίες, διαδικασία που θα πάρει λίγες εβδομάδες ακόμη, πιθανώς και έως τα τέλη του ερχόμενου μήνα.
Προσωρινή διάσωση
Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που βρίσκονται εντός «οικιστικών πυκνώσεων», δηλαδή σε συστάδες δασικών αυθαιρέτων, θα έχουν τη δυνατότητα να τα σώσουν προσωρινά, με την καταβολή ενός παράβολου 250 ευρώ. Τα χρονικά περιθώρια ωστόσο για τη δήλωσή τους στενεύουν διότι, βάσει ειδικής ρύθμισης που ψηφίστηκε τον Ιούλιο (νόμος 4964/2022), ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής έχει τεθεί η 31η Δεκεμβρίου 2022. Η υπαγωγή στη ρύθμιση οδηγεί σε αναστολή των κυρώσεων που έχουν ήδη επιβληθεί στις παράνομες κατασκευές (δηλαδή καταλογισμένα πρόστιμα, κατεδαφίσεις) καθώς και σε προστασία από νέες κυρώσεις έως ότου προσδιοριστεί τελικά από την Πολιτεία η τύχη τους. Πάντως, προσωρινή εξαίρεση από την κατεδάφιση δεν προβλέπεται για όσα έχουν κριθεί ή θα κριθούν ως επικίνδυνα.
Σύμφωνα με τα μοναδικά επίσημα στοιχεία που είχαν δοθεί στη δημοσιότητα από το ΥΠΕΝ το 2019, οπότε βρισκόταν σε εξέλιξη μόνο το 50% των Δασικών Χαρτών, υπήρχε μια διαμορφωμένη σε δασικές εκτάσεις κατάσταση με 292.069 στρέμματα οικιστικών πυκνώσεων (115.873 στρέμματα στην Αττική). Σύμφωνα με εκτιμήσεις που έχουν γίνει, η πλατφόρμα δήλωσης αυθαιρέτων μπορεί να αφορά εκατοντάδες χιλιάδες παράνομα κτίσματα.
Δικαίωμα υποβολής αίτησης δεν έχουν ιδιοκτήτες κατασκευών που δεν είναι κατοικίες, κτίρια που ανεγέρθηκαν μετά την 28η Ιουλίου 2011, κατοικίες που βρίσκονται εντός αναδασωτέων περιοχών, ή εντός προστατευόμενων περιοχών (Natura 2000, Ramsar κ.ά.), εκτός εάν κατασκευάστηκαν πριν τον χαρακτηρισμό τους κλπ.
Εάν, μετά την κύρωση του Δασικού Χάρτη κριθεί ότι το αυθαίρετο που περιλαμβάνεται σε μια «οικιστική πύκνωση» μπορεί να νομιμοποιηθεί, ο ιδιοκτήτης του θα πρέπει να καταβάλει και πρόστιμο υπέρ του Πράσινου Ταμείου, το οποίο θα υπολογίζεται βάσει εξίσωσης με παραμέτρους την αξία του, την παλαιότητα και την επιφάνειά του.
Ποια είναι η διαδικασία για την «τακτοποίησή» τους
Όπως ορίζεται στον ν. 4685/20 αφού συγκεντρωθούν όλα τα αιτήματα, θα γίνει καταγραφή της δόμησης εντός των εκτάσεων που περιλαμβάνονται στους δασικούς χάρτες, μέσω της εκπόνησης μιας οικονομοτεχνικής μελέτης ανά Περιφέρεια – πλην της Αττική όπου προβλέπονται τρεις (για την Ανατολική Αττική, τη Δυτική και τον Πειραιά) και της Κεντρικής Μακεδονίας όπου θα γίνουν ξεχωριστά, μία για Θεσσαλονίκη και μία για τη Χαλκιδική.
Στις οικονομοτεχνικές μελέτες πέρα από τον αριθμό, το εμβαδόν και την κάλυψη των κτιρίων και κατασκευών, θα καταγράφονται οι συνέπειες της διατήρησής τους στο περιβάλλον, θα εξετάζεται η αναγκαιότητα άμεσης κατεδάφισής τους και θα αναλύονται οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες τόσο σε περίπτωση κατεδάφισης, όσο και σε περίπτωση προσωρινής διατήρησης των αυθαίρετων κατασκευών.
Θα ακολουθήσει έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις οικονομοτεχνικές μελέτες και θα ορίζει ποιες οικιστικές πυκνώσεις εξαιρούνται προσωρινά από την κατεδάφιση. Μάλιστα, η προσωρινή εξαίρεση θα μπορεί να φτάνει τα 30 χρόνια. Επίσης, θα ορίζεται o τρόπος υπολογισμού ενός ενιαίου δασικού προστίμου, ο τρόπος καταβολής του, όπως και οι δράσεις αντιστάθμισης για την επίτευξη ενός δασικού ισοζυγίου, σε σχέση με τις διατηρούμενες κατοικίες, δηλαδή τα έργα που θα απαιτηθούν για την αποκατάσταση του φυσικού οικοσυστήματος που έχει καταστραφεί.
Έως ότου αποφασιστεί το μέλλον των δασικών αυθαιρέτων, βάσει ρύθμισης που προωθήθηκε προσφάτως θα προχωρά η κύρωση των δασικών χαρτών με …εκκρεμότητες, οι οποίες θα συμπληρώνονται στο μέλλον.
