Συγκλονιστικές λεπτομέρειες για το σχέδιο διαφθοράς γιατρών και παρόχων υπηρεσιών υγείας από τη Novartis με δώρα αλλά και απειλές, προκειμένου να συνταγογραφούν φάρμακα της εταιρείας, φέρνει στο φως η αγωγή του ελληνικού Δημοσίου κατά της εταιρείας Novartis Hellas, την οποία αποκαλύπτει η Realnews.
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΥ
Το κείμενο της αγωγής συνετάχθη από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και βασίστηκε στη Συμφωνία Αναστολής Δίωξης (ΣΑΔ), η οποία υπογράφηκε το 2020 από τη Novartis Hellas και το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, με την εταιρεία να ομολογεί όλες τις περιγραφόμενες έκνομες πράξεις, να καταβάλλει πρόστιμο ύψους 221 εκατ. δολαρίων και να αποδέχεται δράσεις συμμόρφωσης με αντάλλαγμα την αναστολή της ποινικής της δίωξης για τρία έτη.
Η ΣΑΔ αποτέλεσε οδηγό για την κατάθεση αγωγής εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου, το οποίο αξιώνει ποσό ύψους 214 εκατ. ευρώ ως αποζημίωση για την ηθική και μόνο βλάβη, επιφυλασσόμενο, μάλιστα, για περαιτέρω κινήσεις και αγωγές σε περίπτωση που προκύψουν στοιχεία και για υλική ζημία. Το γεγονός ότι το ελληνικό Δημόσιο επέλεξε τη ΣΑΔ ως οδηγό για την έγερση αξίωσης αποζημίωσης έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς το κείμενο περιγράφει δωροδοκίες μόνο γιατρών και όχι πολιτικών.
Ταξίδια και διεθνή συνέδρια
Σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της εταιρείας, η επιχείρηση διαφθοράς κινήθηκε σε δύο άξονες. Αφενός μέσω της πληρωμής δαπανών για συμμετοχή γιατρών σε διεθνή ιατρικά συνέδρια -με το κόστος να ανέρχεται σε περίπου 6.000 ευρώ κατά κεφαλήν για κάθε συμμετοχή- και αφετέρου μέσω του σχεδίου κλινικών μελετών. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο κείμενο της αγωγής, «κατά τη διάρκεια των αναφερομένων περιόδων, η εταιρεία, μέσω των υπαλλήλων και των αντιπροσώπων της, εσκεμμένα και σκόπιμα, συνωμότησε να παρέχει διεφθαρμένως ανάρμοστα οφέλη και είδη αξίας σε υπαλλήλους νοσοκομείων και κλινικών κρατικής ιδιοκτησίας, αλλά και σε άλλους παρόχους υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα, με σκοπό να εξασφαλίσει ανάρμοστο πλεονέκτημα και να αυξήσει τις πωλήσεις συγκεκριμένου συνταγογραφούμενου φαρμάκου εμπορικού σήματος Novartis στην Ελλάδα (του Lucentis).
Ειδικότερα, η εταιρεία χρηματοδοτούσε Παρόχους Υπηρεσιών Υγείας (ΠΥΥ) του ελληνικού κράτους, προκειμένου να συμμετέχουν σε διεθνή συνέδρια ως μέσο δωροδοκίας και διεφθαρμένης επιρροής των ΠΥΥ, προκειμένου να αυξήσουν τη συνταγογράφηση του Lucentis». Συγκεκριμένα, μεταξύ του 2012 και του 2015 περίπου, η εταιρεία πλήρωσε προκειμένου δημόσιοι και ιδιώτες οφθαλμίατροι στην Ελλάδα να παρακολουθήσουν διεθνή «ιατρικά συνέδρια». Η εταιρεία πλήρωνε το κόστος που αφορούσε τη συμμετοχή των ΠΥΥ, όπως αεροπορικά εισιτήρια, διαμονή σε ξενοδοχεία και χρεώσεις συμμετοχής στα συνέδρια. Για κάθε άτομο, το συνολικό κόστος για την εταιρεία συχνά υπερέβαινε τα 6.000 δολάρια ανά ταξίδι. Επισήμως, οι πολιτικές της εταιρείας ανέφεραν ότι ο σκοπός της αποστολής ήταν η παροχή επιστημονικής ή εκπαιδευτικής πληροφόρησης.
Στην πραγματικότητα, ωστόσο, οι υπάλληλοι πωλήσεων χρησιμοποιούσαν τα διεθνή συνέδρια προκειμένου, με ανάρμοστο τρόπο, να πείσουν τους ΠΥΥ του ελληνικού κράτους να αυξήσουν τη συνταγογράφηση του Lucentis. Η εταιρεία χαρακτήριζε τις χορηγίες για την παρακολούθηση συνεδρίων ως «επενδύσεις». Στα εσωτερικά δικαιολογητικά που τηρούσε, σημείωνε ότι οι ΠΥΥ με τις μεγαλύτερες προοπτικές συνταγογράφησης θα λάμβαναν τέτοιες «επενδύσεις». Στις 27/9/2012, η ομάδα εμπορικού σήματος Lucentis της εταιρείας διεξήγαγε συνάντηση. Στα γραπτά πρακτικά αυτής, η ενότητα με τίτλο «Αυξημένη πίεση στους ΠΥΥ» αντανακλούσε την πρόθεση της εταιρείας να διαφθείρει.
«Οι ΠΥΥ του ελληνικού κράτους πρέπει να καταλάβουν ότι η συμμετοχή τους σε συνέδρια στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη θα ακυρωθεί αν οι επιδόσεις τους σε σχέση με τις πωλήσεις δεν βελτιωθούν σημαντικά. Οι αντιπρόσωποι πρέπει να καταστήσουν σαφές στους πελάτες ότι το Lucentis αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στην αγορά και θα υπάρξουν συνέπειες», αναγράφεται στα πρακτικά. Σε αυτό το πλαίσιο, τον Ιανουάριο του 2013, ο υπάλληλος 1 της Novartis Hellas, διευθυντής της εταιρείας από το 2011 έως το 2015, ετοίμασε παρουσίαση με στόχευση κορυφαίων ή βασικών διαμορφωτών της κοινής γνώμης. Ενα τέτοιο σχέδιο δράσης στόχευε στον ΠΥΥ 1, υπάλληλο κλινικής του ελληνικού κράτους και ξένο αξιωματούχο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, με στόχο, μέσω «διαφόρων δράσεων», να αυξηθεί η αφοσίωσή του, να αλλάξει στάση, καθώς προφανώς αντιστεκόταν, και να συνταγογραφήσει τo Lucentis.
