ΕΥΓΕΝΙΑ ΤΖΩΡΤΖΗ
Στην ένταση του ανταγωνισμού στον τομέα των πιστώσεων αλλά και των ηλεκτρονικών πληρωμών μεταξύ τραπεζών και fintech εταιρειών θα συμβάλει ο κρατικός «Τειρεσίας» και το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων, που θα περιλαμβάνουν αφενός όλες τις οφειλές των φυσικών και νομικών προσώπων προς το Δημόσιο και αφετέρου όλες τις οφειλές προς τις τράπεζες ή άλλους χρηματοδοτικούς φορείς, όπως εταιρείες factoring, εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, ιδρύματα πληρωμών ή μικροχρηματοδοτήσεων κ.ά
Με τον τρόπο αυτό ανοίγει ο δρόμος για την επιθετικότερη είσοδο ιδρυμάτων πληρωμών, όπως είναι η Klarna, στον τομέα των πιστώσεων, εντείνοντας τον ανταγωνισμό με τις τράπεζες, αλλά και μεταξύ αυτών των εταιρειών, που αποτελούν ήδη κεντρικό εναλλακτικό πόλο στον τομέα των πληρωμών. Οι fintech εταιρείες θα μπορούν μέσω των δύο σχετικών εργαλείων να έχουν πρωτογενή και πληρέστερη ενημέρωση των πελατών τους για τις οφειλές που έχουν σε τράπεζες και να αξιολογούν καλύτερα τον πιστωτικό κίνδυνο, ενώ αντίστοιχη εικόνα θα έχουν και για τις οφειλές που έχουν προς το Δημόσιο, μέσω της πιστοληπτικής αξιολόγησης που θα προσφέρει η αρμόδια ανεξάρτητη αρχή που συγκροτείται γι’ αυτόν τον λόγο.
Fintech εταιρείες όπως η Klarna ή η Finloup έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους στην ελληνική αγορά, προσφέροντας στους καταναλωτές τη δυνατότητα πιστώσεων μέσω άτοκων δόσεων στη χρεωστική τους κάρτα. Οι εταιρείες αυτές λειτουργούν ως ίδρυμα πληρωμών και μπορούν να έχουν πρόσβαση στα στοιχεία του οφειλέτη, εφόσον αυτός συναινεί για την παροχή τους κατά το στάδιο της συναλλαγής. Με τη σύσταση του Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων που θα τηρείται στην ΤΤΕ και στο οποίο θα καταγράφονται όλα τα οικονομικά δεδομένα των οφειλών –ληξιπρόθεσμων ή μη–, κάθε είδους εμπράγματες και ενοχικές εξασφαλίσεις, οι ρυθμίσεις των οφειλών αυτών, αλλά και κάθε πληροφορία για την πορεία δικαστικών διενέξεων μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών, τα μέτρα διοικητικής ή αναγκαστικής εξέλιξης κ.ά., οι εταιρείες αυτές θα έχουν πληρέστερη ενημέρωση για το προφίλ του οφειλέτη και θα μπορούν να αξιολογούν την πιστοληπτική του ικανότητα όταν θέλει να πραγματοποιήσει μια συναλλαγή, κάνοντας χρήση της πίστωσης που του προσφέρουν.
Το νομοσχέδιο το οποίο προβλέπει τη σύσταση της ανεξάρτητης αρχής πιστοληπτικής αξιολόγησης, που θα συγκεντρώνει τα χρέη όλων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων προς φορείς του δημόσιου τομέα και του Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, που θα συγκεντρώνει τα χρέη προς τις τράπεζες και τους χρηματοδοτικούς φορείς, πέρασε το στάδιο της διαβούλευσης και αναμένεται να κατατεθεί σύντομα προς ψήφιση στη Βουλή.
Οπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, σκοπός της σύστασης του μητρώου είναι «η ενίσχυση της χρηματοδότησης από το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα της πραγματικής οικονομίας και η διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας μέσω της βελτίωσης της παρεχόμενης πληροφόρησης, της ορθολογικότερης αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των δυνητικών δανειοληπτών και της εν γένει συνδρομής στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων χρηματοδότησης». Για τον σκοπό αυτό το μητρώο θα εκδίδει πιστωτική έκθεση που θα περιλαμβάνει τα δεδομένα οικονομικής συμπεριφοράς του οφειλέτη, χωρίς, όπως σημειώνεται στο νομοσχέδιο, αξιολόγηση και βαθμολόγηση της πιστοληπτικής τους αξιολόγησης.
Σε ό,τι αφορά τις οφειλές προς το Δημόσιο, αυτές θα καταγράφονται στη βάση δεδομένων που θα τηρείται από την ανεξάρτητη αρχή πιστοληπτικής αξιολόγησης, η οποία δεν θα δίνει πρόσβαση απευθείας στα στοιχεία του οφειλέτη, αλλά θα παρέχει αξιολόγηση μέσω ενός συστήματος scoring που θα αναπτύξει. Με τον τρόπο αυτό τόσο οι τράπεζες όσο και οι fintech εταιρείες θα έχουν πλήρη εικόνα της οικονομικής κατάστασης ενός οφειλέτη και θα μπορούν να αξιολογούν συνολικά τον πιστωτικό κίνδυνο που αναλαμβάνουν.
Ειδικότερα, αναφέρεται ότι σκοπός του νόμου είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος της ασύμμετρης πληροφόρησης μεταξύ φορέων του δημόσιου τομέα και των ιδιωτικών φορέων για την πιστοληπτική ικανότητα φυσικών και νομικών προσώπων μέσω της πιστοληπτικής βαθμολόγησής τους (credit scoring) σε σχέση με οφειλές τους προς το Δημόσιο. Ο απώτερος στόχος είναι η αποτροπή της αύξησης των μη εξυπηρετούμενων και ληξιπρόθεσμων οφειλών προς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και η πρόληψη της υπερχρέωσης των φυσικών και νομικών προσώπων.
Υπόχρεοι για την παροχή στοιχείων στη νέα Αρχή θα είναι όλοι οι φορείς του δημόσιου τομέα και οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οποίοι, όπως αναφέρει το σχέδιο, «υποχρεούνται να εξασφαλίζουν την πρόσβαση ή και να παρέχουν προς την Αρχή έγκαιρα και με ακρίβεια και να επικαιροποιούν ανά μήνα όλα τα δεδομένα οικονομικής συμπεριφοράς, περιλαμβανομένων των πληροφοριών ταυτοποίησης και των γενικών πληροφοριών που τηρούνται στα αρχεία τους για τους οφειλέτες τους για το χρονικό διάστημα των τελευταίων 24 μηνών».
Με τον τρόπο αυτό η χώρα μας θα αποκτήσει έναν αξιόπιστο μηχανισμό για την παροχή πιστώσεων (credit bureau) αντίστοιχο με αυτούς που λειτουργούν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και προοπτικά μπορεί να επιτρέψει ακόμη και την εξατομικευμένη τιμολόγηση για μια σειρά υπηρεσιών, που σήμερα τιμολογούνται ακριβά καθώς βασίζονται σε ελλιπή και αποσπασματικά στοιχεία για το συνολικό ύψος των χρεών ενός φυσικού ή νομικού προσώπου.
