Βασικό έργο της Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης είναι η συλλογή και αξιολόγηση πρωτογενών πληροφοριών του Δημοσίου και ο υπολογισμός της πιθανότητας αθέτησης πληρωμής για φυσικά και νομικά πρόσωπα
Κανόνες για τη χορήγηση πιστοληπτικής βαθμολόγησης των φυσικών και νομικών προσώπων, μέσω ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, και τη σύσταση ανεξάρτητης αρχής με την επωνυμία «Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης», προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που τίθεται σήμερα Τετάρτη ενώπιον της Ολομέλειας.
Βασικό έργο της Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης είναι η συλλογή και αξιολόγηση πρωτογενών πληροφοριών του Δημοσίου και ο υπολογισμός της πιθανότητας αθέτησης πληρωμής για φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης, επιχείρηση και φορέας δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα θα μπορεί, κατόπιν αιτήσεώς του, να λαμβάνει – δωρεάν από την Αρχή – την πιστοληπτική του βαθμολόγηση, η οποία θα αποτελεί τη βάση για ευκαιρίες νέας χρηματοδότησης.
Η επεξεργασία δεδομένων
Η επεξεργασία των δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς και των πιστοληπτικών βαθμολογήσεων θα είναι απόρρητη, θα διεξάγεται μόνο από την Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, ενώ η πρόσβαση άλλων φορέων στα δεδομένα του Συστήματος θα απαγορεύεται.
Η Αρχή θα απολαμβάνει λειτουργικής ανεξαρτησίας, καθώς και διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας, ενώ δεν θα υπόκειται σε έλεγχο ή εποπτεία από κυβερνητικά όργανα, κρατικούς φορείς ή άλλες Διοικητικές Αρχές.
Με τη δημιουργία του Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, το οποίο θα τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος, θα γίνεται καταγραφή – σε αναλυτική βάση – του ιστορικού πληρωμών, των ειδών των παρεχομένων εξασφαλίσεων και κάθε άλλης πληροφορίας που σχετίζεται με κάθε μορφής πίστωση προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα, από πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα.
Τις προηγούμενες ημέρες, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, ο Χρήστος Σταϊκούρας υπογράμμισε ότι πλέον «αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της ασύμμετρης πληροφόρησης, μεταξύ πιστωτών και οφειλετών και μεταξύ πιστωτών, ως προς την πιστοληπτική ικανότητα πολιτών και επιχειρήσεων». «Η ασύμμετρη πληροφόρηση οδηγεί σε μη επιθυμητά αποτελέσματα, όπως είναι, ενδεικτικά, ότι οι πιστωτές τείνουν να μην εγκρίνουν τις αιτήσεις δανειοδότησης οφειλετών που διαθέτουν επαρκή πιστοληπτική ικανότητα – ελλείψει στοιχείων για τις οφειλές τους προς το Δημόσιο – ή ότι οι οφειλέτες δανείζονται περισσότερα χρήματα από όσα είναι σε θέση να εξοφλήσουν, οπότε δημιουργούνται νέα κόκκινα δάνεια», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών.
«Η Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτική Αξιολόγησης θα ανταλλάσσει πληροφορίες και δεδομένα με όλους τους φορείς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, όπως για παράδειγμα ο Τειρεσίας προκειμένου να έχουν το δημόσιο, αλλά και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μια πλήρη εικόνα για το σύνολο των οφειλών ιδιωτών και επιχειρήσεων», είπε ο εισηγητής της ΝΔ Μανώλης Κόνσολας.
«Το πρόβλημα για τη μη δανειοδότηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων δεν είναι η ασύμμετρη πληροφόρηση των τραπεζών για χρέη προς το δημόσιο και τα ταμεία. Το πρόβλημα είναι ότι τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν αποκλείσει το 96% των επιχειρήσεων ως αφερέγγυες, όπως έχει πει και ο κεντρικός τραπεζίτης», ανέφερε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παππάς που σχολίασε: «Γιατί δεν δανειοδοτούνται οι ελληνικές επιχειρήσεις; Επειδή δεν υπάρχει επαρκής πληροφόρηση; Κοροϊδευόμαστε; Οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν θεωρούνται φερέγγυες, διότι έχουν συσσωρεύσει χρέη από τη χρόνια κρίση».
«Οι διατάξεις αυτές δείχνουν την πλήρη αναντιστοιχία των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης, με τις ανάγκες και την κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας», είπε η ειδική αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛΛ Νάντια Γιαννακοπούλου και παρατήρησε: «Η κυβέρνηση θεσμοθετεί μητρώα πιστοληπτικής αξιολόγησης, την ώρα που οι πλειστηριασμοί αυξάνονται, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στο δημόσιο επίσης αυξάνονται, που μία στις τρεις ρυθμίσεις δανείων ξανακοκκινίζει και που δεν υπάρχει, κυριολεκτικά, δεν υπάρχει σύστημα προστασίας της πρώτης κατοικίας».
«Το δίλημμα, ανάπτυξη και σταθερότητα ή οπισθοδρόμηση, που έθεσε ο Πρωθυπουργός, είναι και πλαστό και παραπλανητικό. Σήμερα, ζούμε ακριβώς αυτά τα ζοφερά αποτελέσματα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, που για το λαό μεταφράζεται σε νόμιμη κλοπή του λαϊκού εισοδήματος, μεταφράζεται σε αστάθεια, σε ανασφάλεια, σε επίθεση στη ζωή και στα δικαιώματά του», είπε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Μανώλης Συντυχάκης.
«Εμείς είμαστε εναντίον όλων εκείνων των ανεξάρτητων αρχών που δεν προβλέπονται από το Σύνταγμά μας», είπε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος. Ο βουλευτής επισήμανε ότι «το σύστημα αυτό λειτουργεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει εμφανίσει σοβαρά προβλήματα και ασφαλώς δεν είναι πανάκεια».
«Βλέπουμε ξεκάθαρα την Κυβέρνηση να προχωρά στην εισαγωγή του θεσμού του credit score, ακολουθώντας ακριβώς τα πρότυπα των Ηνωμένων Πολιτειών», ανέφερε η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Φωτεινή Μπακαδήμα και προειδοποίησε ότι στις ΗΠΑ, το credit score αποτελεί τον απόλυτο όσο και ανυπέρβλητο δείκτη ατομικής αξίας καθενός, την ώρα που η παιδεία, η υγεία, η ασφάλιση, η πρόνοια και άλλα αγαθά και υπηρεσίες τείνουν να γίνουν αποκλειστικά εμπορεύματα προς πώληση.
Πιστοληπτική αξιολόγηση στην ΕΕ
Στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου γίνεται αναφορά στα ισχύοντα σε άλλες χώρες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι:
-Στη Γερμανία λειτουργεί από το 1927, η εταιρία συμμετοχών Schufa Holding AG, στης οποίας τη μετοχική σύνθεση περιλαμβάνονται τράπεζες και εμπορικές επιχειρήσεις. Βασική της λειτουργία είναι η παροχή αναφορών αξιολόγησης σχετικά με την πιστοληπτική ικανότητα φυσικών και νομικών προσώπων, ενώ ελέγχεται από την αρμόδια αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων. Από τις σημαντικότερες υπηρεσίες της είναι η βαθμολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των υποκείμενων δεδομένων.
-Στην Αυστρία λειτουργεί από το 1870 ο όμιλος εταιρειών KSV1870 με σκοπό την προστασία των πιστωτών και των μελών του από κινδύνους πτώχευσης. Ο KSV1870 κατέχει πληροφορίες πιστοληπτικής ικανότητας για ~600 χιλ. αυστριακές επιχειρήσεις, ενώ παρέχει στους πελάτες του ηλεκτρονική πρόσβαση σε πληροφορίες πιστοληπτικής ικανότητας για ~93 εκ. νομικά πρόσωπα και 7 εκ. φυσικά πρόσωπα.
-Στη Γαλλία λειτουργούν από το 1989 η αρχή/ μητρώο πιστοληπτικής πληροφόρησης FICP (“Fichier national des Incidents de remboursement des Credits aux Particuliers “), με εποπτική αρχή την Τράπεζα της Γαλλίας (Banque de France) και το μητρώο πιστοληπτικής πληροφόρησης FIBEN (“Fichier bancaire des entreprises”).
-Στο Βέλγιο λειτουργεί από το 2012 πιστοληπτικό μητρώο το οποίο προσιδιάζει στο αντίστοιχο της Γαλλίας. Το μητρώο αξιολόγησης του Βελγίου υπάγεται και καταγράφει δεδομένα για λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας του Βελγίου (Nationale Bank Van Belgie).
-Στην Πορτογαλία λειτουργεί από το 1978 το πορτογαλικό κεντρικό χρηματοπιστωτικό μητρώο αξιολόγησης (“Central de Responsabilidades de Cridito”) που διευθύνεται από τον Κλάδο Στατιστικής της Τράπεζας της Πορτογαλίας (Banco de Portugal).
